Μεγάλοι παίκτες της διεθνούς αλλά και της εγχώριας ενεργειακής αγοράς, καθώς και funds που τοποθετούνται σε υποδομές, δίνουν καθημερινά το «παρών» στην ανάπτυξη εγκαταστάσεων ΑΠΕ στη χώρα μας, κυρίως αιολικά και φωτοβολταϊκά. Το νέο πράσινο deal της Ε.Ε. για τη μετάβαση σε μία κλιματικά ουδέτερη οικονομία, οι κυβερνητικές δεσμεύσεις για την κατάργηση της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής ως το 2028 και η στροφή του μείγματος της ενεργειακής παραγωγής σε ΑΠΕ και φυσικό αέριο -όπως αποτυπώνονται στο νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) αλλά και στις ανακοινώσεις της ηγεσίας της ΔΕΗ-, σε συνδυασμό με τα βήματα για την απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας για τις ΑΠΕ και την εφαρμογή του target model από τον Ιούνιο 2020, σύμφωνα με τις εξαγγελίες, έχουν ήδη αρχίσει να διαμορφώνουν ένα νέο επενδυτικό περιβάλλον.

Τον περασμένο Οκτώβριο εγκαινιάστηκε στον Καφηρέα (Εύβοια) το mega project της Enel Green Power Hellas S.A, ελληνικής θυγατρικής της ιταλικής Enel. Πρόκειται για ένα σύμπλεγμα αιολικών σταθμών, το μεγαλύτερο στο είδος του στη χώρα, με συνολική ισχύ περίπου 154 MW και προϋπολογισμού της τάξης των 300 εκατ. ευρώ, το οποίο ήδη λειτουργεί. Πρόσφατα η Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων ενέκρινε δύο μεγάλες επενδύσεις, της γαλλικής Total Eren και της βρετανικής Solar Century, συνολικού ύψους 386 εκατ. ευρώ. Η γαλλική επένδυση αφορά σε φωτοβολταϊκούς και αιολικούς σταθμούς εγκατεστημένης ισχύος 177 MW, ενώ το βρετανικό project περιλαμβάνει μόνον φωτοβολταϊκά πάρκα, συνολικής ισχύος 284 MW. Όμιλοι όπως η Iberdrola επανέρχονται στην εγχώρια αγορά, όπως έδειξε η τελευταία δημοπρασία της ΡΑΕ για την εγκατάσταση ΑΠΕ.

ΡΑΕ

Η ΔΕΗ κατάθεσε στη ΡΑΕ αιτήσεις για φωτοβολταϊκά συνολικής ισχύος 1,5 GW, τα οποία σκοπεύει να αναπτύξει στις λιγνιτικές περιοχές εκείνες που έχουν ήδη εξαντληθεί με τα χρόνια και εκείνες που αύριο θα πάψουν να παράγουν, καθώς σταδιακά όλες οι σχετικές εγκαταστάσεις θα κλείσουν. Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της ΔΕΗ είναι πως διαθέτει τις εκτάσεις για την ανάπτυξη των πάρκων αλλά και άμεση πρόσβαση σε υποδομές, καθώς λόγω των λιγνιτικών μονάδων υπάρχουν σημαντικά ενισχυμένα τοπικά δίκτυα. Όπως έχει ανακοινώσει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ κ. Γιώργος Στάσσης, ως το 2024 η εταιρεία επιδιώκει να αυξήσει την εγκατεστημένη ισχύ ΑΠΕ κατά 1 GW. Παράλληλα, η πράσινη θυγατρική της, ΔΕΗ Ανανεώσιμες, υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με την κοινοπραξία Masdar Taaleri Generation D.O.O. (MTG) για ανάπτυξη έργων ΑΠΕ, τουλάχιστον 300 MW.

Κοινοπραξία

H MTG είναι κοινοπραξία 50-50 της Μasdar (Άμπου Ντάμπι) και της φινλανδικής Taaleri Energia (Φινλανδία). Αυτά δεν είναι παρά λίγα παραδείγματα του νέου επενδυτικού γίγνεσθαι στις ΑΠΕ, το οποίο βέβαια συμπληρώνεται από τα σχέδια των εγχώριων παικτών, μεγάλων και μικρών. Τόσο η Τέρνα Ενεργειακή, η οποία διαθέτει το μεγαλύτερο πράσινο χαρτοφυλάκιο στη χώρα μας, όσο και ο όμιλος Μυτιληναίου, τα ΕΛΠΕ, ο όμιλος Κοπελούζου κ.ά., σχεδιάζουν μεγάλες επενδύσεις στις ΑΠΕ. Το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ προβλέπει ότι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας θα καλύπτουν το 2030 το 35% της συνολικής κατανάλωσης και το 61%-64% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Προς τον σκοπό αυτό η εγκατεστημένη ισχύς των ΑΠΕ εκτιμάται ότι θα αυξηθεί από τα 10,1 GW το 2020 σε 19,9 GW το 2030, μετά από επενδύσεις της τάξης των 9 δισ. ευρώ. Περί το 1 GW εκτιμάται ότι θα προέλθει από την προώθηση συστημάτων ΑΠΕ στα κτίρια και έργων διάσπαρτης παραγωγής.

Μοντέλο

Η μετάβαση στο νέο μοντέλο αγοράς φέρνει και άλλες αλλαγές. Οι τρεις μεγαλύτερες ελληνικές, ιδιωτικές, καθετοποιημένες εταιρείες ηλεκτρισμού, η Τέρνα, η Μυτιληναίος και τα ΕΛΠΕ (δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και τη λιανική ηλεκτρισμού μέσω της μεικτής εταιρείας με την Edison, την Elpedison), σκοπεύουν να δώσουν το «παρών» ως πράσινοι aggregators, δηλαδή ως φορείς συλλογικής εκπροσώπησης παραγωγών ΑΠΕ. Την αρχή έκανε η Optimus Energy, στην οποία μετέχει η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, και ακολούθησαν ο όμιλος Μυτιληναίου με άδεια φορέα εκπροσώπησης ΑΠΕ συνολικής ισχύος 500 MW, και τα ΕΛΠΕ, τα οποία έχουν καταθέσει σχετική αίτηση στη ΡΑΕ για άδεια φορέα εκπροσώπησης ως 300 MW. O νέος θεσμός έρχεται να ανταποκριθεί στις νέες ανάγκες της αγοράς, αφού οι ΑΠΕ οδηγούνται πλέον στον ανταγωνισμό, καθώς «τελειώνει» το περιβάλλον του προστατευτισμού με τις επιδοτήσεις, τις οικονομικές ενισχύσεις και την προτεραιότητα. Άλλωστε, όπως προβλέπει ο σχετικός νόμος, το 2020 είναι η τελευταία χρονιά που η ΡΑΕ θα προκηρύξει διαγωνιστικές διαδικασίες για την εγκατάσταση νέων ΑΠΕ. Οι πράσινοι aggregators είναι οι φορείς που θα αναλάβουν να εκπροσωπούν τους μεμονωμένους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρισμού από ΑΠΕ στις νέες αγορές που δημιουργούνται, στο πλαίσιο της εφαρμογής του target model, συμπεριλαμβανομένης και της αγοράς εξισορρόπησης.