Τα οικονομικά στοιχεία του δευτέρου τριμήνου 2020, που δημοσιεύτηκαν αυτές τις ημέρες για μια σειρά από χώρες της ΕΕ επιβεβαιώνουν ότι μπορεί πλέον χωρίς υπερβολή να μιλά κανείς για μια ευρώ-κατάρρευση. Η συρρίκνωση του ΑΕΠ σε διψήφια ποοσοστά, είναι κάτι που δεν έχει ξανασυμβεί μεταπολεμικά, με κορυφαίο ίσως το παράδειγμα της Γερμανίας, η οποία και αποτελεί την «ατμομηχανή» της Ευρωζώνης, αλλά και τη ευρωπαϊκής οικονομίας συνολικά.

Η απάντηση που έδωσαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες και έκανε τις καρδιές των «Μενουμευρωπαίων» να ραγίσουν από την... περισσή γενναιότητα είναι γνωστή. Προγράμματα «ανάκαμψης» με διάφορα φιλόδοξα ονόματα, τα οποία όμως θα αρχίσουν να «τρέχουν» από τα μέσα του 2021 και θα επεκταθούν σε βάθος χρόνου. Ομως τα προβλήματα, που αντιμετώπισαν τα κράτη μέλη τους περασμένους μήνες, αυτά που αντιμετωπίζουν σήμερα οι πολίτες τους και αυτά που μας έχουν κάνει ήδη «κράτηση» για το πολύ κοντινό μας φθινόπωρο δε μπορούν να περιμένουν για ένα χρόνο ακόμα.

Και εδώ αρχίζει να αναρωτιέται κανείς για τα πολλά «δεν». Γιατί η ΕΕ, που υποτίθεται ότι κατανοεί την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, λόγω της πανδημίας «δεν» αποφάσισε κάποια ριζικά μέτρα, που αφορούν το σήμερα. Απαντήσεις στις ήδη απτές και ορατές συνέπειες της πανδημίας, όταν μάλιστα οι περισσότεροι εκτιμούν ότι ο ιός και διακοπές δεν πήγε, αλλά και δριμύτερος θα επιστρέψει από το φθινόπωρο. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες «δεν» είπαν κουβέντα για το «τώρα». Η πελαγωμένη ελληνική κυβέρνηση δεν απαίτησε τίποτα για το σήμερα. Και η αντιπολίτευση δεν παρουσίασε επίσης καμιά σχετική πρόταση επείγοντος χαρακτήρα.

Τι θα μπορούσαν να είχαν προτείνει και «δεν» το έκαναν οι Ευρωπαίοι, που προσπαθούν να μας πείσουν ότι η κατάρρευση στα έσοδα, στην παραγωγή, στην εργασία, στο βιοτικό μας επίπεδο θα αντιμετωπιστεί με «μεταρρυθμίσεις», «ψηφιακή μετάβαση» και «πράσινη ανάπτυξη»; Ωραία ακούγονται όλα αυτά αλλά πρέπει να έχουμε επιβιώσει κιόλας για να μπορέσουμε να τα «χαρούμε».... Ας δούμε μια σειρά ιδέες.

• Δεν θα έπρεπε να υπάρξει κάποιο έκτακτο κονδύλι για την άμεση στήριξη των εκατομμυρίων ανέργων και ημιαπασχολούμενων στην Ευρώπη;

• Δεν θα έπρεπε να δοθούν γρήγορα και ευνοϊκά δάνεια ή και επιδοτήσεις σε μικρές επιχειρήσεις, που κλείνουν ή θα κλείσουν λόγω ολοκληρωτικού «στεγνώματος»;

• Δεν θα ήταν επίσης σκόπιμο να ενισχυθούν εκτάκτως ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, παιδιά που ζουν στο όριο της φτώχειας, μονογονεϊκές οικογένειες, ΑΜΕΑ, φτωχοί συνταξιούχοι, με κάποια μορφή «χρημάτων από το ελικόπτερο»;

• Δεν θα μπορούσε να επιδοτηθεί ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα, για γρήγορα και δωρεάν τεστ για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες; Για παραγωγή από ευρωπαϊκές εταιρίες δωρεάν μασκών και αντισηπτικών;

• Δεν θα ήταν άμεσα αναγκαία η στελέχωση με προσωπικό και η υλικοτεχνική αναβάθμιση για νοσοκομεία, που αποδείχτηκαν «ασθενέστερα» των δραματικών περιστάσεων του περασμένου Μαρτίου και Απριλίου;

• Δεν θα έπρεπε να υπάρξουν πανευρωπαϊκά προγράμματα έρευνας και διασφάλισης ότι το φάρμακο, όταν θα βρεθεί θα είναι προσβάσιμο για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες; Η έμφαση παραμένει κι εδώ στο πανευρωπαϊκά.

• Δεν θα έπρεπε να ενισχυθούν τα σχολεία με νέες τεχνολογίες, καθηγητές, ψυχολόγους, άλλους ειδικούς για το ενδεχόμενο να συνεχιστεί ή να επανέρθει η τηλεδιδασκαλία;

• Δεν θα ήταν λογικό να υπάρξει μια δέσμευση για την περίθαλψη των πολιτών που θα τύχαινε να βρεθούν εκτός συνόρων, μέσω ενός πραγματικά πανευρωπαϊκού συστήματος ασφάλισης, αντί να λοξοκοιτάνε πάλι την ιδέα να καταργηθεί πλήρως η «κινητικότητα» μέσα από αυτό το αλαλούμ του «ανοιγοκλεισίματος» συνόρων;

• Και φυσικά δεν θα ήταν προϋπόθεση για όλα αυτά, η ΕΕ αντί να μιλά γενικόλογα για «αναζήτηση» νέων πηγών χρηματοδότησης να υλοποιήσει εδώ και τώρα μέτρα φορολόγησης του υπερβολικού πλούτου, των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, των μη παραγωγικών δραστηριοτήτων συνολικά;

Φαντάζομαι ότι τέτοιες ιδέες υπάρχουν και άλλες. Αν η «Ευρώπη» ήθελε να λειτουργήσει ως τέτοια και να «βάλει τα γυαλιά» στους αντιευρωπαϊστές, θα μπορούσε να οργανώσει τέτοια στοχευμένα, άμεσα προγράμματα, να τα συντονίσει κεντρικά και να βοηθήσει ΤΩΡΑ τους πολίτες. Προτίμησε να ανοίξει νέα παράθυρα για ενισχύσεις σε μεγάλες εταιρίες, που είναι προφανές ότι θα αναλάβουν μετά από επιλογή της εκάστοτε κυβέρνησης να τρέξουν τα «τιτάνια» πακέτα ανάκαμψης του 2021 και βλέπουμε.

Σε όλες τις χώρες που έχουν ένα στοιχειώδη προγραμματισμό η κεντρική ιδέα ήταν να στηριχτούν τάχιστα αυτοί που επλήγησαν περισσότερο. Η Ευρώπη δεν ακολουθεί αυτό το μοντέλο. Επιλέγει τη γνωστή μέθοδο των «μεγάλων έργων» των πολλών δισ. που διοχετεύονται πάντα με πολύ συγκεκριμένο τρόπο, από συγκεκριμένους μηχανισμούς, με συγκεκριμένα κανάλια, προς συγκεκριμένους δέκτες και σπάνια έχουν μια άμεση επίδραση στην καθημερινότητα των πολιτών.

Δυστυχώς η ΕΕ «δεν» είπε στους πολίτες κάτι που θα τους έπειθε ότι είναι γρήγορη και αποτελεσματική. Ακόμα χειρότερα. Η όποια προοδευτική αντιπολίτευση, φοβική απέναντι στην «κυρίαρχη γνώμη» φοβάται να αρθρώσει την όποια ριζοσπαστική πρόταση για ένα άλλο μοντέλο αντιμετώπισης των πληγών, για τις οποίες ο ιός ήταν απλώς η αφορμή. Η αιτία ήταν ένα άρρωστο σύστημα.