Μια από τις εικόνες, που μου έχουν μείνει από την Πρίστινα, στο Κόσοβο, στις αρχές της χιλιετίας ήταν η τεράστια τοιχογραφία του Μπιλ Κλίντον στην τυφλή μεριά μιας πολυκατοικίας, ένα από τα λιγοστά «έγχρωμα» σημεία σε μια γκρίζα και μουντή πόλη. Στο μεταξύ και επειδή οι τοιχογραφίες ξεβάφουν ο πρώην Αμερικανός πρόεδρος έχει αποκτήσει από το 2009 το δικό του «βουλεβάρτο» και ένα άγαλμα ύψους τριών μέτρων που τιμά την συμβολή του στον αγώνα των (αλβανόφωνων) Κοσοβάρων για την ανεξαρτησία τους.
Στο μεταξύ στην Πρίστινα υπάρχει και λεωφόρος Τζωρτζ Μπους, χωρίς άγαλμα πάντως, ενώ δεν αποκλείεται στο σύντομο μέλλον να δούμε και μια «Λεωφόρο Ντόναλντ Τραμπ». Ο σημερινός πρόεδρος ξαφνικά έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για μια περιοχή τόσο μικρή σε μέγεθος και μακρινή, που πολλοί δικαιολογημένα αναρωτιούνται αν γνωρίζει που ακριβώς βρίσκεται.
Το Σαββατοκύριακο υπό την επίβλεψη του Αμερικανού προέδρου συνέβη κάτι που φάνταζε μέχρι πρότινος αδύνατο. Ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς και ο πρωθυπουργός του Κοσόβου Αβντουλάχ Χότι υπέγραψαν δύο ξεχωριστά έγγραφα με αντικείμενο την οικονομική, αφού το Βελιγράδι δεν αναγνωρίζει ως κρατική οντότητα με διεθνή υπόσταση το Κόσοβο. Για πολλούς πάντως αυτό μπορεί να αποτελεί και ένα πρώτο βήμα για τη λύση μιας εκκρεμότητας, που όχι μόνο οι ΗΠΑ, αλλά και πολλοί άλλοι «παίκτες» στα Βαλκάνια, ο καθένας για τους δικούς του λόγους, θέλουν να δουν να τελειώνει.
Συγκεκριμένα προβλέπεται η ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων και εμπορευμάτων, η υλοποίηση μεγάλων έργων υποδομής στο σιδηροδρομικό και οδικό δίκτυο με την υποστήριξη των ΗΠΑ, η παροχή δανείων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε Σερβία και Κόσοβο με αμερικανικά κεφάλαια από τις ΗΠΑ με τον φιλόδοξο στόχο τη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας και στις δύο χώρες. Επίσης η συνεργασία σε θέματα ενέργειας και αξιοποίησης των φυσικών πόρων στο βόρειο Κόσοβο με επιδιαιτησία των ΗΠΑ.
Υπάρχουν επίσης και μια σειρά από άλλες ρυθμίσεις, που δείχνουν μια διάθεση για μια νέα ομαλότητα στη σχέση των δύο πλευρών. Το πού θα οδηγήσει όλο αυτό είναι πρώιμο να το πει κανείς.
Το σίγουρο είναι ότι πέρα από το ενδιαφέρον του Τραμπ να ντυθεί έστω και για λίγο «πλανητάρχης» και να δείξει ότι ασχολείται και με την εξωτερική πολιτική, η παρέμβασή του αποδεικνύει τη σημασία, που αποδίδουν στην περιοχή μεγάλες δυνάμεις. Η συμφωνία έχει προκαλέσει μεγάλο προβληματισμό και στη Μόσχα, αλλά και σε μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Τα Δυτικά Βαλκάνια δεν είναι μια «αδιάφορη» περιοχή της Ευρώπης. Ειδικά στις Βρυξέλλες υπήρξε εκνευρισμός, αφού για την Δευτέρα ήταν ήδη προγραμματισμένη μια διαμεσολαβητική συνάντηση της ΕΕ στις Βρυξέλλες υπό την σκέπη του Ζοζέπ Μπορέλ.
Βούτσιτς και Χότι υπέγραψαν άλλη δήλωση, όπου επιβεβαιώνουν την αφοσίωσή τους στο διάλογο της ΕΕ ως «βασική προϋπόθεση για την ευρωπαϊκή πορεία».
Αναφερόμενοι δε στη συμφωνία της Ουάσιγκτον δήλωσαν πως «μπορεί να αποτελέσει χρήσιμη συμβολή για την επίτευξη μιας ολοκληρωμένης, νομικά δεσμευτικής συμφωνίας για την εξομάλυνση των σχέσεων». Ο επόμενος γύρος συνάντησης τους με τον Μπορέλ στις Βρυξέλλες θα είναι στις 28 Σεπτέμβρη.
Πάντως το πόσο περίπλοκη είναι η κατάσταση στα Δυτικά Βαλκάνια και πόσο πολλοί οι «ενδιαφερόμενοι» αποδείχτηκε και από μια «παράπλευρη» και για πολλούς «ουρανοκατέβατη» εξέλιξη.
Η Σερβία ανακοίνωσε ότι θα μεταφέρει την πρεσβεία της στο Ισραήλ από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ έως τον Ιούλιο του 2021 και το Κοσσυφοπέδιο ότι θα αναγνωρίσει το Ισραήλ. Αλλά και η κίνηση της Σερβίας είναι ουσιαστικά «βήμα αναγνώρισης» μιας ισραηλινής απόφασης, που προκάλεσε διεθνώς κατακραυγή. Προφανώς το νέο αμερικανικό «δώρο» προς το Ισραήλ ήταν το αντίτιμο για την υπόσχεση βοήθειας προς τους Σέρβους. Από την άλλη μεριά ξαφνικά η Τουρκία, που θεωρεί τον εαυτό της, ως έναν εξ' αποστάσεως προστάτη του Κοσυφοπεδίου ένοιωσε ιδιαίτερα ενοχλημένη από αυτή την κίνηση της Πρίστινα. Είναι σίγουρο ότι στα Βαλκάνια δεν θα πλήξουμε ποτέ.
