Εχοντας ζήσει αρκετά χρόνια στην Κεντρική Ευρώπη μπορώ να έχω εικόνα για τα Χριστούγεννα εκεί. Ειδικά για εκείνη την «ιερή βραδιά» της παραμονής που ενώνει έστω για λίγες ώρες τις οικογένειες. Εχω γνωρίσει λοιπόν οικογένειες, που πραγματικά το απολάμβαναν να ξαναβρίσκονται όλοι και όλες μαζί, να στολίζουν το δέντρο, τραγουδώντας την «Αγια Νύχτα» και να ανταλλάσσουν μετά δώρα γελώντας και πειράζοντας ο ένας τον άλλον.
Εχω δει άλλες οικογένειες, που έβλεπαν όλη αυτή την ιεροτελεστία ως μια υποχρέωση για να μην πω αγγαρεία. Το τρέξιμο και το στριμωξίδι στα μαγαζιά για να βρεθεί ένα «άχρηστο» δώρο για την γιαγιά, που συνήθως ήταν παρατημένη σε κάποιο γηροκομείο, το ίδιο «γιορτινό» μενού, οι ίδιες βαρετές συζητήσεις και τα σχόλια γύρω από το τραπέζι, με τα νεώτερα μέλη να κοιτούν κάθε τόσο το ρολόι τους, περιμένοντας πότε θα τελειώσει όλο αυτό. Η υποκρισία σε φάση απογείωσης. Το όλο θλιβερό σκηνικό ήταν πάντα πηγή έμπνευσης για κάποιους «ιερόσυλους» εκπροσώπους του stand up comedy.
Εχω επίσης γνωρίσει ανθρώπους για τους οποίους αυτή η γιορτή γινόταν εφιάλτης, επειδή έπρεπε να την περάσουν εντελώς μόνοι. Δεν είναι τυχαίο ότι σε πολλές χώρες παρατηρούνταν σταθερά εκείνες τις «άγιες μέρες» άνοδος του αριθμού των αυτοκτονιών.
Ολα αυτά έρχονται στο μυαλό τώρα, καθώς παρακολουθώ τις αδιάκοπες συζητήσεις για το αν θα χαλαρώσει το lockdown, αν θα ανοίξουν τα μαγαζιά για να μπορέσουν οι Αυστριακοί, οι Γερμανοί, οι Ολλανδοί και όλοι οι λοιποί για να γιορτάσουν τα παραδοσιακά οικογενειακά Χριστούγεννα.
Η αίσθηση είναι όμως ότι τελικά κάποιοι δεν θέλουν να χαθεί μια περίοδος, που έχει πλέον μετατραπεί σε ένα όργιο καταναλωτισμού και παραγωγής τόννων πρόσθετων απορριμάτων. Αν και οι πιο «συνειδητοί» έχουν τουλάχιστον καταργήσει το γυαλιστερό χαρτί περιτυλίγματος και τυλίγουν τα δώρα με χαρτί από παλιές εφημερίδες. (Ναι σε αυτές τις χώρες, όσο και αν σας ακούγεται απίστευτο, συνήθως θα βρεις εφημερίδα σχεδόν σε κάθε σπίτι).
Εντάξει κάποιοι ανησυχούν ειλικρινά για το ενδεχόμενο να περάσουν την παραμονή των Χριστουγέννων μόνοι, λόγω καραντίνας, ο παππούς και η γιαγιά. Ακόμα χειρότερα αν κάποιος από τους δύο έχει αποχαιρετίσει αυτό τον κόσμο. Υπάρχουν φυσικά και φοιτητές ή εργαζόμενοι, που παραδοσιακά ταξίδευαν στον τόπο καταγωγής τους αν αυτός ήταν διαφορετικός από εκείνο των σπουδών και της εργασίας τους, προκειμένου να ενωθούν με τις οικογένειες τους. Τρέχει και σε αυτούς η σκέψη αν δεν επιτραπούν οι «άσκοπες μετακινήσεις». Αλλά η ουσία δεν αλλάζει. Το μεγάλο άγχος είναι αν θα μπορέσει να σωθεί αυτή η φιέστα του υπερκαταναλωτισμού, που προηγείται της 25ης Δεκεμβρίου και με ένα διάλειμμα για να «ξαποστάσει» η αγορά, συνεχίζεται ως την Πρωτοχρονιά. Αυτή η κούρσα αγορών έχει πια σε μεγάλο βαθμό μετατραπεί σε πραγματικό «πνεύμα των Χριστουγέννων». Είναι εκείνη η κορυφαία στιγμή του καπιταλισμού, που ο πολίτης ξεχνάει ότι είναι πολίτης, ξεχνάει ότι είναι εργαζόμενος και βουτάει ολόψυχα μέσα στην φορεσιά του καταναλωτή.
Αλλωστε αν ο μικροαστός καταφέρει τελικά να ψωνίσει, να κάνει τη δική του έφοδο στα μαγαζιά, αυτό θα είναι η καλύτερη απόδειξη ότι «νικάμε» τον κορωνοϊό. Κι αυτό ισχύει φυσικά και για την Ελλάδα. Ακόμα και αυτοί που δεν θα έχουν την ικανότητα να «σηκώσουν» τα ράφια, θα μπορούν να πάρουν μέρος στη γιορτή, παρακολουθώντας τα χαρμόσυνα σχετικά ρεπορτάζ στα τηλεοπτικά κανάλια. Και να αξιοποιήσουν την περίοδο που έτσι κι αλλιώς ενδείκνυται για ομφαλοσκόπηση, για να αναρωτηθούν τι έκαναν... λάθος και δεν έχουν σεντ στην τσέπη για να ψωνίσουν. Και να ελπίσουν ότι θα μπορέσουν να μάθουν από το λάθος τους τώρα, που μοιάζει πάλι ορατή η «κανονικότητα».
