Η ζημιά έγινε, πάει τελείωσε, ή μάλλον, μπορεί και να μην τελείωσε… Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο κορωνοϊός νίκησε, «κατά κράτος», το ελληνικό κράτος και την οικονομική βάση του. Ο μονόδρομος των περιοριστικών μέτρων για να μπει φρένο στην πανδημία και η συνακόλουθα αναγκαστική παράτασή τους κτύπησαν ανελέητα επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Οι πρώτες εκτιμήσεις για τον εορταστικό τζίρο, με δεδομένο μόνο το άνοιγμα των αμιγώς εποχικών-χριστουγεννιάτικων ειδών από τις 7 Δεκεμβρίου, συνέκλιναν στο ότι απομακρυνόταν όλο και περισσότερο η πιθανότητα διάσωσης της σημαντικότερης μαζικής κίνησης στη λιανική, σε ετήσια βάση (περί τα 3,5 δισ. Ευρώ).
Δεν αμφισβητείται η πρόθεση της κυβέρνησης να παραμένει προσηλωμένη στο βασικό στόχο της, ώστε καθ’ όλη την περίοδο της υγειονομικής κρίσης να παρέχεται ρευστότητα. ΄Ετσι, η Επιστρεπτέα Προκαταβολή, όντως, λειτουργεί ως ένα μέσο ενίσχυσής της, αλλά, όχι ικανής να τα λύσει όλα. Ο φετινός Δεκέμβριος, το δίχως άλλο, θα μείνει στην Ιστορία ως ένας από τους πιο δύσκολους με άπαντες εκτεθειμένους σε αρκετές φορολογικές υποχρεώσεις, που δεν αποφεύγονται, όπως ο φόρος εισοδήματος (400 εκατ. ευρώ), ο ΕΝΦΙΑ (425 εκατ. ευρώ) και ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων (400 εκατ. ευρώ), σε συνδυασμό με την καταβολή δόσεων από ρυθμίσεις οφειλών.
Μάνα εξ ουρανού (…λέμε τώρα) η πολυπόθητη παράταση των τελών κυκλοφορίας για το 2021. Σχετική, δε, ανάσα αποτέλεσε η πρόσφατη απόφαση των ελληνικών Τραπεζών να παρατείνουν τις διευκολύνσεις προς ιδιώτες και επιχειρήσεις που πλήττονται λόγω των συνεχιζόμενων δυσμενών συνεπειών της πανδημίας. Μέχρι τέλος Μαρτίου, λοιπόν, η αναστολή καταβολής δόσεων κεφαλαίου ή και τοκοχρεωλυτικών δόσεων, 9μηνο πρόγραμμα από εκεί και πέρα κι όποιος αντέξει…
Μα, όλα αυτά -και κάποια ακόμη προφανή-, είναι μόνον η κορυφή του παγόβουνου που πλέει, πάντα, ανεξέλεγκτο. Διότι, ειδικά σε ότι αφορά τα δανειακά βάρη των Ελλήνων, η Έκθεση της Επιτροπής Πισσαρίδη (περί εφαρμογής νέου Πτωχευτικού για τις Τράπεζες) προειδοποίησε ότι: «Η πανδημία COVID-19 αναμένεται να δημιουργήσει νέα προβληματικά δάνεια, επιτείνοντας τα προβλήματα των τραπεζών και την αναγκαιότητα εφαρμογής μιας από τις παραπάνω λύσεις. Μια μεγάλη αύξηση των προβληματικών δανείων μπορεί να καταστήσει τη λύση της "κακής τράπεζας" προτιμότερη, καθώς το όφελος της λύσης αυτής αυξάνεται σημαντικά με την κλίμακα του προβλήματος…» -με την υπόμνηση πως «λύσεις προς αυτή την κατεύθυνση είναι υπό επεξεργασία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας».
Στην ίδια, Έκθεση, από την άλλη, σημειώνεται, ότι: «Η δημιουργία της "κακής τράπεζας" μπορεί να απαιτήσει μακρές διαπραγματεύσεις, ιδιαίτερα καθώς η κάθε τράπεζα βρίσκεται σε διαφορετικό σημείο εκκίνησης όσον αφορά τις προβλέψεις. Κατά το διάστημα αυτό, η διαχείριση των προβληματικών δανείων μπορεί να υπολειτουργεί. Οι τράπεζες έχουν επίσης προχωρήσει σε σχεδιασμό και υλοποίηση των δικών τους λύσεων η καθεμιά (π.χ. τιτλοποιήσεις), οι οποίες έχουν εγκριθεί από τον SSM, και η ανατροπή των λύσεων αυτών μπορεί να έχει κόστος. Μια εναλλακτική λύση είναι η κάθε τράπεζα ανεξάρτητα να προχωρήσει ταχύτερα στην εξυγίανση του δικού της χαρτοφυλακίου προβληματικών δανείων μέσω τιτλοποιήσεων και πωλήσεων». Τα παραπάνω, στην καλύτερη περίπτωση και με την εφαρμογή του νέου νόμου από αρχές του 2021, πάνε, πρακτικά, για το καλοκαίρι, όχι νωρίτερα, πάντως…
«Μπρος βαθύ και πίσω ρέμα», που λέει ο λαός. Τίποτε δεν είναι βέβαιο και αυτό το έχουν καταλάβει όλοι πια. Μεροδούλι-μεροφάϊ και βλέπουμε… Η συνολική ανάπτυξη της οικονομίας και η εξασφάλιση στοιχειώδους ευημερίας για το ευρύ κοινό, έχει μακρύ δρόμο ακόμη και το εμβόλιο κατά του Covid-19 δεν είναι σίγουρο πως θα αποτελέσει το μοναδικό κυρίαρχο παράγοντα επανόδου σε μια κανονικότητα, όπως την ξέραμε. Για να διαμορφωθεί μια νέα κανονικότητα, στο κοινωνικο-οικονομικό γίγνεσθαι, θα χρειασθεί, τουλάχιστον, κάτι σαν …«φαρμακευτική αγωγή», ίσως πιο κλασική και δοκιμασμένη, ώστε να κρατηθούμε όρθιοι, κατά το κοινώς λεγόμενο.
Διότι, την ίδια ώρα, ακόμη και αν μείνουμε στη «μεγάλη εικόνα», οι επενδύσεις αργούν, αργούν πολύ σε αρκετούς τομείς, παρότι έχει γίνει προετοιμασία και υπάρχει ενδιαφέρον για τις κρισιμότερες αποκρατικοποιήσεις. Η πανδημία τα πάει όλα πίσω και είναι σαφές ότι θα υπάρξουν επανασχεδιασμοί, αναπροσαρμογές οικονομικών προτάσεων σε σημαντικά project των οποίων η βιωσιμότητα επηρεάζεται από τις εξελίξεις. Δεν αποκλείεται να δούμε και υπαναχωρήσεις…
