Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο
Τα όρια της υποκρισίας
Δευτέρα, 26/07/2021

Ο Αρμιν Λάσετ έχει πρόβλημα. H εικόνα του να γελά και να χαριεντίζεται με συνεργάτες του πίσω από την πλάτη του προέδρου της Δημοκρατίας, Φρανκ Βάλτερ Στάινμαϊερ, την ώρα που ο τελευταίος είχε πάρει το σοβαρό και πολύ θλιμμένο ύφος του σε μια επίσκεψη στα «πλημμυρισμένα», μάλλον δεν συνάδει με την προσπάθεια του να επιβληθεί ως ο «πατερούλης» της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας και αύριο ολόκληρης της Γερμανίας. Το αν και πόσο θα τον επηρεάσει δημοσκοπικά θα φανεί τις επόμενες ημέρες.

Αλλά το πρόβλημα δεν είναι μόνο δημοσκοπικό. Η στάση του Λάσετ μας αποκάλυψε ένα πρόβλημα πολύ βαθύτερο, που σχετίζεται με τα όρια της υποκρισίας στην πολιτική. Κάθε φορά που ένας/μια πολιτικός επισκέπτεται μια κατεστραμμένη, πλημμυρισμένη, γκρεμισμένη, καμμένη γη το «κοινό» περιμένει ότι θα έχει ένα ύφος συμπόνοιας και κατανόησης. Οτι θα υποσχεθεί βοήθεια και θα κλείσει με τα λόγια «δεν θα σας ξεχάσουμε».

Το είχε κάνει υποδειγματικά ο Μακρόν στο Λίβανο πριν μερικούς μήνες. Ολοι ξέρουν ότι συνήθως αυτά που λέει ο/η εκάστοτε δεν τα εννοεί. Αλλά δε μπορούν και να τον/την αμφισβητήσουν. Είναι η στιγμή που όλοι αποδέχονται την υποκρισία ως ένα μέσο στοιχειώδους συνύπαρξης πολιτών και πολιτικών. Μια αναγκαία σύμβαση που εξασφαλίζει την ειρηνική τους συμβίωση.

Είναι όπως στο θέατρο. Οι θεατές ξέρουν ότι αυτό που βλέπουν δεν είναι αληθινό. Αλλά αφήνουν να τους συνεπάρει. Δεν είναι πρέπον να σηκωθούν στη μέση της παράστασης και να φωνάξουν ότι ο πρωταγωνιστής ψεύδεται, ακόμα και όταν η ηθοποιία είναι κακή. Δεν διακόπτεις έτσι μια παράσταση. Εκτός αν τον πρωταγωνιστή ενός δράματος τον πιάσουν ξαφνικά τα γέλια άνευ λόγου. Τότε μπορεί και να ακουστούν γιουχαϊσματα.

Ο Λάσετ θα παλέψει τώρα να αντιστρέψει αυτή την εικόνα. Το ίδιο θα κάνει όμως και η βασική του αντίπαλος στις εκλογές, η Πράσινη Αναλένα Μπέρμποκ, η οποία επίσης έχει πιαστεί να κάνει λάστιχο τα όρια της αποδεκτής υποκρισίας. Μη δηλωμένα εισοδήματα στο παρελθόν, «βελτιώσεις» στο επίσημο βιογραφικό της, συγγραφή βιβλίου με πολλά σημεία «δανεικά» από άλλους γραφιάδες. Ολα αυτά δεν είναι απλώς αποκαλύψεις κάποιων κακόβουλων αντιπάλων της. Αλλά η απόδειξη ότι και οι άλλοτε «ριζοσπάστες» Πράσινοι χρειάζονται πλέον πρωτίστως το «μάρκετινγκ» για να «ανθίσουν» πολιτικά. Η ουσία έρχεται δεύτερη. Μόνο που στην παραζάλη που προκαλεί η απότομη αναρρίχηση ξεπερνούν κι αυτοί κάποια όρια...

Ετσι κι αλλιώς η Γερμανία βαδίζει προς ένα σύγχρονο ιστορικό συμβιβασμό. Αν θα είναι μαυροπράσινος ή πρασινόμαυρος ελάχιστη σημασία έχει. Οπως το σχολίασε κάποιος στην ατίθαση «taz», που παραδοσιακά ήταν η εγγύτερη εφημερίδα στους Πράσινους, όλα δείχνουν ότι η γερμανική κοινωνία βαδίζει προς μια ιδιόμορφη εποχή. «Παρασκευές για το μέλλον», Σαββατοκύριακο για ψώνια και καθημερινές με εργασία, για πολλούς κακοπληρωμένη και επισφαλής. Αλλά η παρουσία της Μπέρμποκ σαν καγκελαρίου ή αντί-καγκελαρίου (το πιθανότερο) θα καθησυχάζει, αφού διασφαλίζει εκείνο το ανεκτό όριο της υποκρισίας, που λέει ότι είμαστε σύγχρονοι, αυτοδημιούργητοι και γεμάτοι ενσυναίσθηση. Ξέρουμε λοιπόν να συγχωρούμε κάποια στραβοπατήματα σαν και εκείνο του Λάσετ. Γιατί μπορεί να μην το λέμε, αλλά σκεφτόμαστε ότι στη θέση του θα μπορούσαμε να είμαστε κι εμείς.