Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο
Η άτολμη σοσιαλδημοκρατία
Τετάρτη, 07/12/2022

Τα συνδικάτα και οι οργανώσεις της Αριστεράς έχουν καλέσει σε μεγάλες διαδηλώσεις κατά της «κυβέρνησης των πλουσίων», ενάντια στην ακρίβεια και την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής. Η εκδήλωση είχε προγραμματιστεί πριν από τις μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις των εργαζόμενων στα διυλιστήρια της χώρας και η ανταπόκριση των Γάλλων θα δείξει αν αυτή τη φορά το κύμα έντονης δυσαρέσκειας για την πολιτική της κυβέρνησης του Εμανουέλ Μακρόν θα μπορέσει να αποκτήσει ένα περισσότερο πολιτικό χαρακτήρα, θα είναι κάτι παραπάνω από ένα «ξέσπασμα οργής», από τη στιγμή μάλιστα που έπονται και άλλες απεργιακές κινητοποιήσεις μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα.

Η Γαλλία λοιπόν της «εξαφανισμένης» Σοσιαλδημοκρατίας καλείται να απαντήσει στο ερώτημα αν μπορεί να υπάρξει κάποιου είδους «κίνημα» απέναντι στη νεοφιλελεύθερη επίθεση, που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι σε ολόκληρη την Ευρώπη, συχνά με απάθεια ή απελπισία.

Στην μεγαλύτερη χώρα της Ευρώπης τη γειτονική Γερμανία το σκηνικό είναι εντελώς διαφορετικό. Το προηγούμενο Σάββατο στην καρδιά του Βερολίνου συγκεντρώθηκαν 10.000 «θυμωμένοι άνθρωποι», ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα της ακροδεξιάς «Εναλλακτικής για τη Γερμανία». Ηταν μια επίδειξη δύναμης της AfD. Σε ανάλογες προσπάθειες της στο παρελθόν το αντιφασιστικό μπλοκ απαντούσε με αντισυγκεντρώσεις, που ήταν και μαζικότερες και δυναμικότερες και έκοβαν τα φτερά των εθνολαϊκιστών. Αυτή τη φορά κάτι δε μπόρεσε να συμβεί.

Πέρα από συμβολισμούς

Με την ανησυχία να κυριαρχεί σε όλες ανεξαιρέτως τις κοινωνίες της Ευρώπης το ερώτημα για το ποιος θα αποκτήσει την «ηγεμονία του δρόμου» δεν έχει απλώς συμβολικό χαρακτήρα. Ο σχηματισμός κυβερνήσεων με την στήριξη της ακροδεξιάς στη Σουηδία, που ανακοινώθηκε αυτή την εβδομάδα και υπό την ηγεσία της ακροδεξιάς που θα γίνει πραγματικότητα σε λίγες μέρες στην Ιταλία δείχνει πού μπορεί τελικά να οδηγήσει αυτό, που πολλοί Αριστεροί καταγράφουν με μια «διαπιστωτική» παραίτηση εδώ και μερικά χρόνια. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ένδειξη για ένα «κίνημα» με προοδευτικό πρόσημο που θα μπορούσε να δώσει απαντήσεις στα αδιέξοδα του νεοφιλελευθερισμού.

Αδιέξοδα που πολύ ευδιάκριτα ξεδιπλώθηκαν στην εκτός ΕΕ, αλλά πάντα «ευρωπαϊκή» Βρετανία της Λιζ Τρας, που αναγκάστηκε να κάνει στροφή 180 μοιρών στην οικονομική της πολιτική, αποπέμποντας τον υπουργό της των Οικονομικών και παραδεχόμενη σιωπηρά ότι η ιδέα για «ανάπτυξη μέσω μείωσης των φόρων για τους πλούσιους και τις επιχειρήσεις» δεν πείθει πια ούτε τους πιο σκληροπυρηνικούς αναλυτές του ΔΝΤ.

Στη Βρετανία θα δοθεί επίσης η μάχη για την «ηγεμονία του δρόμου» με τα συνδικάτα των εργαζομένων σε μια σειρά κλάδους να αποδεικνύουν ότι είναι πολύ πιο προωθημένα στις αναλύσεις και τις απαιτήσεις τους από το φοβικό Εργατικό Κόμμα, που μοιάζει απλώς εγκλωβισμένο στη λογική του ώριμου φρούτου, περιμένοντας τη σειρά του.

Η άτολμη σοσιαλδημοκρατία

Δεν είναι βεβαίως μόνο οι Βρετανοί Εργατικοί. Ας επιστρέψουμε στο Βερολίνο. Χθες ο καγκελάριος Ολαφ Σολτς ήταν προγραμματισμένο να μιλήσει στο συνέδριο των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, στην αφρόκρεμα της σοσιαλδημοκρατίας που αποτελείται όμως ως επί το πλείστον από κάποιες αμήχανες φιγούρες σαν τον προσφάτως ηττημένο Ενρίκο Λέτα, τον γραφειοκράτη Τζουζέπ Μπορέλ, τον Φραντς Τίμερμανς του εξαϋλωμένου Ολλανδικού κόμματος, την επίσης ηττημένη Σουηδή Μαγκνταλένα Αντερσον και τις δύο φωτεινές εξαιρέσεις της «κυβερνώσας σοσιαλδημοκρατίας» της ιβηρικής χερσονήσου Σάντσεθ και Κόστα.

Ηταν σίγουρο πως και ο καγκελάριος θα έκανε μια μάλλον ρηχή τεχνικού χαρακτήρα ομιλία, έχοντας προφανώς στο μυαλό του ότι δε μπορεί να υποκύψει στο αίτημα των συνδικάτων για αυξήσεις πάνω από τον πληθωρισμό. Γιατί και στη Γερμανία τα συνδικάτα δηλώνουν έτοιμα να διεκδικήσουν, βλέποντας ότι αλλιώς μπορεί να χάσουν... τους δρόμους από τους εθνολαϊκιστές.

Υπάρχουν λοιπόν και κάποια αισιόδοξα σημάδια μέσα στη γενική σκοτεινιά. Αλλά ακόμα και αν δεν υπήρχαν, θα ήταν εγκληματικό για την Αριστερά, με την ευρεία έννοια, να αποδεχτεί ότι το παιχνίδι έχει χαθεί, ότι οι οποιεσδήποτε αντιδράσεις στις αγκυλώσεις και στην αδράνεια της πολιτικής ελίτ δυστυχώς θα περιορίζονται σε συνθήματα ακραίων κύκλων, που ζητούν «φτηνό ρωσικό πετρέλαιο» και μιλούν για κατάργηση των κοινοβουλίων και των κυβερνήσεων για να αναλάβουν να δώσουν λύσεις κάποιοι δικοί τους ηγέτες. Οσο η Αριστερά βρίσκει άλλοθι στην «έλλειψη συνθηκών», στην ανυπαρξία ενός «κοινωνικού κινήματος» με εναλλακτικά αιτήματα απέναντι στον μονόδρομο του σύγχρονου θατσερισμού, τόσο θα αφήνει ανοικτή την πόρτα για να δούμε κάποια στιγμή τους δρόμους να γεμίζουν με μαύρες σημαίες.