Η ενότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με τις κυρώσεις στη Ρωσία έχει αρχίσει να παραπαίει, καθώς οι ανησυχίες σχετικά με τον αντίκτυπο στην οικονομία της ίδιας της Ευρώπης που παραπαίει, αποδυναμώνει την αποφασιστικότητα να «τιμωρήσει» τη Μόσχα για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν σε ένα ένατο πακέτο κυρώσεων, αλλά οι συνομιλίες ήταν σκληρές, με την Πολωνία και τις γειτονικές χώρες της Βαλτικής να πλειοδοτούν για σκληρότερα μέτρα, αλλά τα δυτικότερα κράτη, όπως η Γερμανία, να είναι πιο διστακτικά.
Ορισμένοι, όπως το Βέλγιο, η Ελλάδα, καθώς και η Ουγγαρία, η οποία εξακολουθεί να βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις ρωσικές εισαγωγές ενέργειας, οπισθοχώρησαν στην προοπτική περαιτέρω σαρωτικών μέτρων, ανέφεραν διπλωμάτες της ΕΕ.
«Γίνεται όλο και πιο δύσκολο να επιβληθούν κυρώσεις που έπληξαν αρκετά σκληρά τη Ρωσία, χωρίς υπερβολική παράπλευρη ζημία στην ΕΕ», δήλωσε εκπρόσωπος της βελγικής κυβέρνησης πριν από τη συμφωνία στη σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, ξεκινώντας τη μεγαλύτερη σύγκρουση στην Ευρώπη από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ευρωπαϊκή Ένωση έδειξε ενιαίο μέτωπο και απάντησε με γρήγορα βήματα κατά της Ρωσίας – ασυνήθιστο για το μπλοκ των 27 εθνών όπου οι αντίθετες φωνές συχνά μετατρέπουν τις συζητήσεις σε μαραθώνιες συναντήσεις.
Έχουν, ήδη, επιβληθεί κυρώσεις σε μια σειρά από εταιρείες και Ρώσους ιδιώτες, ενώ οι υπερπτήσεις με ρωσικά αεροπλάνα έχουν απαγορευτεί και οι συναλλαγές με αρκετές ρωσικές τράπεζες έχουν αποκλειστεί.
Αλλά η εύρεση κοινού εδάφους τώρα έχει γίνει πιο δύσκολη.
Μετά τις τελευταίες συνομιλίες, ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας, Γκαμπριέλιους Λαντσμπέργκις, περιέγραψε την τελευταία συμφωνία κυρώσεων ως «χαμένη ευκαιρία», λέγοντας ότι ήταν απογοητευτικό που τα κράτη της ΕΕ αφιέρωσαν περισσότερο χρόνο συζητώντας εξαιρέσεις παρά σκληρότερα βήματα…
Τα τελευταία μέτρα στόχευαν οντότητες συνδεδεμένες με τον ρωσικό στρατό, κατέστρεψαν τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πάγωσαν περιουσιακά στοιχεία δύο ρωσικών τραπεζών μεταξύ άλλων περιορισμών.
Όμως, κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, έγιναν αισθητές οι πιέσεις. Η Λιθουανία και άλλοι αντιτάχθηκαν σε κινήσεις να εξαιρεθούν ορισμένοι Ρώσοι ολιγάρχες που ασχολούνται με τη γεωργία και τα λιπάσματα, αν και αυτή η διαμάχη εκτονώθηκε στο τέλος, ανέφεραν πηγές.
Η Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής, πιο κοντά στην «πρώτη γραμμή», είχαν κυκλοφορήσει, τις τελευταίες εβδομάδες, μια πρόταση για πιο εκτεταμένες κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένου του ρωσικού φυσικού αερίου και της πυρηνικής βιομηχανίας της Ρωσίας και επιχειρηματολογώντας ενάντια σε εξαιρέσεις, όπως οι πωλήσεις ρωσικού χάλυβα και διαμαντιών.
Ορισμένοι θέλουν να στοχοποιηθεί η Gazprombank, κεντρική για τις πληρωμές ενέργειας στη Ρωσία, είπε ένα άτομο που γνωρίζει το θέμα. Το ίδιο άτομο είπε ότι πολλές χώρες ήταν διστακτικές, αλλά πρόσθεσε ότι αυτά τα θέματα θα συζητηθούν το 2023.
Για ορισμένους ευρωπαίους πολιτικούς, όπως εκείνους από την Πολωνία που αντιμετωπίζει μάχες στο κατώφλι της, η διστακτικότητα άλλων κρατών να υποστηρίξουν αυστηρότερα βήματα έχει αποδειχθεί απογοητευτική.
«Θα απαιτήσουμε από τη Γερμανία να αλλάξει την πολιτική της. Δεν είναι δίκαιο η Γερμανία να πατάει στην Πολωνία για να την …υπερασπιστεί από την απειλή του πολέμου», δήλωσε ο Ράντοσλαβ Σικόρσκι, πρώην υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας και τώρα μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. «Το ότι είσαι πιο πλούσιος και μεγαλύτερος δεν σημαίνει ότι έχεις πάντα δίκιο»…
Η Ρωσία, πάλι, λέει ότι οι κυρώσεις θα είναι μπούμερανγκ κατά της Δύσης, αυξάνοντας τον πληθωρισμό καθώς οι τιμές της ενέργειας έχουν εκτοξευθεί υψηλότερα. Η Μόσχα υποστηρίζει ότι η οικονομία της είναι ανθεκτική.
Εν τω μεταξύ, τα υφιστάμενα μέτρα της ΕΕ δεν είναι πάντα αποτελεσματικά. Η ΕΕ επέβαλε ανώτατο όριο τιμών στις θαλάσσιες παραδόσεις ρωσικού πετρελαίου, αλλά το αργό της πωλείται κάτω από αυτό το επίπεδο, επομένως τα έσοδα εξακολουθούν να ρέουν στη Μόσχα.
Το ανώτατο όριο χρεώθηκε ως περαιτέρω τιμωρία για τη Ρωσία, αλλά ορισμένοι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι ο κύριος αντίκτυπος είναι να μετριαστούν οι περιορισμοί του μπλοκ στο εμπόριο πετρελαίου, καθώς, υπό την προϋπόθεση ότι η τιμή παραμένει κάτω από το ανώτατο όριο, οι Ευρωπαίοι ασφαλιστές μπορούν να αναλάβουν ρωσικές αποστολές.
Το πλαφόν στο πετρέλαιο -σχεδιασμένο για να ευθυγραμμίσει ολόκληρη την ΕΕ με τις Ηνωμένες Πολιτείες- εκλαμβάνεται ως ένα μήνυμα προς την Ελλάδα και την Κύπρο, οι οποίες διαθέτουν μεγάλους στόλους δεξαμενόπλοιων, είπαν άνθρωποι που γνωρίζουν το θέμα.
Ευρωπαίοι διπλωμάτες και αξιωματούχοι, μιλώντας κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, ανέφεραν ότι το μπλοκ πλησιάζει τα όριά του.
«Τώρα είμαστε προσεκτικοί με τις κυρώσεις, ώστε να μην πάμε τόσο μακριά και βλάψουμε ολοκληρωτικά την ευρωπαϊκή οικονομία», δήλωσε η Εντίτα Ρντα, πρέσβης στην Ευρωπαϊκή Ένωση της Τσεχικής Δημοκρατίας, η οποία ασκεί την προεδρία της ΕΕ.
«Εάν πιέσουμε κι άλλο τη Ρωσία, θα κοστίσει σε ορισμένους πολιτικούς ηγέτες τη δουλειά τους. Πρέπει να δώσουμε στις χώρες χρόνο να προσαρμοστούν. Χρειαζόμαστε μια ευημερούσα Ευρώπη για να βοηθήσουμε την Ουκρανία», δήλωσε η Ρντα, που προήδρευσε των συναντήσεων χωρών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που καθόρισαν τη μορφή των πιο πρόσφατων κυρώσεων.
Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν έκανε εκστρατεία στο εσωτερικό κατά των κυρώσεων, χρησιμοποιώντας αφίσες που έδειχναν τιμωρητικά μέτρα, όπως βόμβες που καταστρέφουν την οικονομία της Ουγγαρίας. Άλλοι είναι πιο διακριτικοί, ενώ κάποιοι κλείνουν το μάτι σε μια μελλοντική σχέση με τη Ρωσία μετά το τέλος του πολέμου.
Ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς δήλωσε αυτόν τον μήνα ότι η ΕΕ «θα εντείνει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας για όσο ο Πούτιν συνεχίζει τον πόλεμό του». Είπε επίσης ότι οι σχέσεις τώρα «μειώνονται, μειώνονται, μειώνονται», αλλά ότι θα πρέπει να υπάρξει ξανά ευκαιρία για οικονομική συνεργασία με «μια Ρωσία που θα τερματίσει τον πόλεμο»… Όλα φλου, δηλαδή…
