Η ευρωπαϊκή οικονομία συρρικνώθηκε ελαφρά στα τέλη του περασμένου έτους και στις αρχές του 2023, έδειξαν τα πρόσφατα αναθεωρημένα στοιχεία, υπογραμμίζοντας τον αντίκτυπο της απώλειας ρωσικού φυσικού αερίου και του υψηλού πληθωρισμού στις καταναλωτικές δαπάνες.
Η οικονομική παραγωγή στις 20 χώρες που χρησιμοποιούν το νόμισμα του ευρώ μειώθηκε κατά 0,1% τόσο τους τελευταίους τρεις μήνες του 2022 όσο και τους πρώτους τρεις μήνες του τρέχοντος έτους σε σχέση με τα προηγούμενα τρίμηνα, σύμφωνα με τη Eurostat.
Αυτό σημαίνει ότι η ευρωζώνη υπέστη δύο διαδοχικά τρίμηνα πτώσης, που είναι ένας ορισμός της ύφεσης ο οποίος χρησιμοποιείται, συχνά, σε πολιτικές και οικονομικές συζητήσεις και αποκαλείται «τεχνική» ύφεση.
Ωστόσο, οι οικονομολόγοι χρησιμοποιούν ένα ευρύτερο σύνολο δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των στοιχείων για την ανεργία. Και οι ευρωπαϊκές αγορές εργασίας άντεξαν στα πρόσφατα οικονομικά σοκ: η ανεργία βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο σε σχέση με τη περίοδο πριν το 1999 και τη δημιουργία του ευρώ, αγγίζοντας το 6,5% τον Απρίλιο.
Η μικρή αλλαγή των αριθμών δεν αλλάζει αυτό που, ήδη, βιώνουν τα νοικοκυριά: αύξηση των τιμών στο ράφι, πληρώνουν περισσότερους τόκους στα στεγαστικά δάνειά τους καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αυξάνει τα επιτόκια και «αγωνίζεται» για μισθούς που συμβαδίζουν με το αυξανόμενο κόστος ζωής.
Με τον πληθωρισμό και τα υψηλά επιτόκια να πλήττουν σκληρά τα νοικοκυριά και να τα αναγκάζουν να περικόψουν τις δαπάνες τους, ορισμένοι αναλυτές λένε ότι αναμένουν περαιτέρω συρρίκνωση της οικονομίας φέτος. Ωστόσο, ο ΟΟΣΑ δήλωσε ότι αναμένει πενιχρή ανάπτυξη 0,9% στη ζώνη του ευρώ το 2023.
Αναλυτές τονίζουν πως είναι δύσκολο να χαρακτηριστεί όλο αυτό ως περιβάλλον ύφεσης, επειδή η συρρίκνωση ήταν -ως τώρα- τόσο μικρή και η αγορά εργασίας παραμένει ισχυρή. Σε γενικές γραμμές, όμως, η οικονομία της ευρωζώνης έχει επιστρέψει σε πολύ μεγάλο βαθμό στη σύγχυση…
Ας μη γελιόμαστε. Στην Ευρώπη, η οικονομική κρίση ήρθε καθώς ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία πυροδότησε μια ενεργειακή κρίση πέρυσι. Η Μόσχα διέκοψε τις περισσότερες από τις εξαγωγές φυσικού αερίου της στην ήπειρο, η οποία βασιζόταν σε αυτές τις προμήθειες για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και θέρμανσης κατοικιών.
Οι λογαριασμοί ενέργειας εκτινάχθηκαν για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ο πληθωρισμός εκτινάχθηκε και αυτός σε επίπεδα ρεκόρ και υπάρχει αυξημένη ανησυχία για ενδεχόμενο δελτίο και διακοπές ρεύματος. Οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας μπόρεσαν να παρατάξουν τις εναλλακτικές προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου από χώρες όπως οι ΗΠΑ και το Κατάρ, αποφεύγοντας καταστροφικές διακοπές λειτουργίας επιχειρήσεων κοινής ωφελείας.
Οι τιμές της ενέργειας έπεσαν έκτοτε σε επίπεδα πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αλλά ο επίμονος πληθωρισμός και τα υψηλότερα επιτόκια που προορίζονται για την καταπολέμηση του πληθωρισμού έχουν επιβαρύνει την οικονομική ανάπτυξη καθιστώντας ακριβότερες τις πιστώσεις για αγορές κατοικιών ή την επέκταση των επιχειρήσεων.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να συνεχίσει την τακτική αυξήσεων των επιτοκίων και να κρατήσει ανοιχτή την πόρτα για περαιτέρω αύξηση στην πορεία.
Η Πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ τόνισε την ανάγκη μείωσης του πληθωρισμού -ο οποίος μειώθηκε στο 6,1% τον Μάιο, αλλά εξακολουθεί να είναι τριπλάσιος από τον στόχο της τράπεζας του 2%- , επειδή συνιστά πίεση για τους καθημερινούς πολίτες.
Τα σχόλιά της ακολούθησαν πρόσφατα στοιχεία από τη Γερμανία που έδειξαν ότι η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης συρρικνώθηκε απροσδόκητα τους πρώτους τρεις μήνες του τρέχοντος έτους, σηματοδοτώντας το δεύτερο τρίμηνο της συρρίκνωσης. Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Ιρλανδίας -η συνολική παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών- μειώθηκε περισσότερο στην ευρωζώνη το πρώτο τρίμηνο, με πτώση 4,6%, ακολουθούμενη από τη Λιθουανία με πτώση 2,1% και την Ολλανδία κατά 0,7%.
Κι όμως, οι Βρυξέλλες λένε, τώρα, ότι δεν υπήρξε «καμία ύφεση», αλλά, με βάση τα δεδομένα μέχρι το τέλος του περασμένου έτους και ότι η πτώση των καταναλωτικών δαπανών αντισταθμίστηκε στατιστικά από τη μεγάλη μείωση των εισαγωγών και πως η παύση της αύξησης της παραγωγής έρχεται σε αντίθεση με τη συνεχιζόμενη, ισχυρή επέκταση της απασχόλησης. ΟΚ, κύριοι, …last year.
