«Κάντε το όπως οι Γερμανοί» συνήθιζε να λέει η Ανγκέλα Μέρκελ στους «εταίρους» της στην Ευρώπη στα χρόνια της κρίσης. Το είπε στους Ελληνες, στους Ισπανούς, στους Ιταλούς, το είπε και στους Γάλλους. Η γερμανική πολιτική ηγεσία σε ρόλο «παιδαγωγού», η γερμανίδα καγκελάριος ως σοφή «δασκάλα», όπως την είχε χαρακτηρίσει ο Ούλριχ Μπεκ στο βιβλίο του «Από το Μακιαβέλλι στη Μερκιαβέλλι».
Ο μύθος της «ηθικής ανωτερότητας» της ισχυρότερης χώρας της Ευρώπης έχει όμως πολλές σκοτεινές πλευρές. Το σκάνδαλο SIEMENS μπορεί να ξεχάστηκε τα τελευταία χρόνια, αλλά ήρθε η Volkswagen για να μας θυμίσει ότι δεν είναι όλα τόσο ηθικά και καθαρά, όσο θέλει να τα παρουσιάσει το αφήγημα του Βερολίνου. Οπως δεν είναι και τόσο «καθαρά» τα αυτοκίνητα, που αγόρασαν εκατομμύρια καταναλωτές σε όλο τον κόσμο, μερικοί από αυτούς ακριβώς επειδή πίστευαν ότι με αυτό τον τρόπο κάνουν κάτι για το περιβάλλον. Για τους εργαζόμενους στο Βόλφσμπουργκ που έβλεπαν την εταιρία ως δεύτερη οικογένεια είναι δύσκολο να το καταπιούν. Οπως ακριβώς οι Βαυαροί που μεγάλωναν, γενιές ολόκληρες, στην γεμάτη θαλπωρή αγκαλιά της SIEMENS.
Μετά ήρθε το SPIEGEL να καταστρέψει το «καλοκαιρινό όνειρο» τουΜουντιάλ του 2006. Ηταν τότε που οι Γερμανοί έμοιαζαν να αποβάλλουν οριστικά το «μεταπολεμικό τους κόμπλεξ» και βγήκαν στους δρόμους με πρόσωπα βαμένα στα εθνικά χρώματα και ανεμίζοντας τρίχρωμες σημαίες για να διεκδικήσουν το δικό τους δικαίωμα στον «πατριωτισμό» ενός κράτους που ήθελε να το θεωρούν φυσιολογικό. Μόνο που εκείνο το Μουντιάλ, όπως και εκείνο το αξέχαστο «όνειρο» φαίνεται τώρα ότι σκηνοθετήθηκαν στο σκοτάδι, με τη βοήθεια κάποιων μαύρων ταμείων. Και ο μέσος Γερμανός πέφτει από τα σύννεφα για το γεγονός ότι δεν πήρε την διοργάνωση «με την αξία του», γιατί τον εμπιστεύτηκε ο υπόλοιπος πλανήτης, αλλά γιατί κάποιοι από αυτούς που θεωρούσε είδωλά του χρειάστηκε να βάλουν το χέρι στην τσέπη.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά για να αρχίσουν οι πτώσεις από τα σύννεφα τώρα η μισή Γερμανία βλέπει την άλλη μισή να δείχνει ένα πρόσωπο αποκρουστικό. Βλέπει ανθρώπους της διπλανής πόρτας να βγαίνουν στο δρόμο για να ζητωκραυγάσουν τον Βίκτορ Ορμπαν, τον ακροδεξιό πρωθυπουργό της Ουγγαρίας και να προτάξουν τα στήθη τους στον αγώνα απέναντι στον «εξισλαμισμό του Δυτικού Κόσμου», τον οποίο έχει κάνει σημαία της η PEGIDA. Βλέπει φοβισμένους μικροαστούς να στρατεύονται σε διαδηλώσεις μαζί με την ακροδεξιά και να απαντούν χωρίς ντροπή στις κάμερες «οι ναζί δεν τραγουδούν χριστουγεννιάτικα τραγούδια, όπως εδώ και για αυτό και ήρθαμε», πριν αποχαιρετιστούν ψάλλοντας όλοι μαζί τον εθνικό ύμνο.
Οι εβδομαδιαίες διαδηλώσεις στη Δρέσδη, αλλά και σε άλλες πόλεις αποδεικνύουν πόσο εύθραυστο είναι τελικά αυτό το οικοδόμημα της γερμανικής ευημερίας και γιατί εικοσιπέντε χρόνια μετά την ενοποίηση της η Γερμανία δεν έχει το δικαίωμα να παρουσιάζεται αλλαζονικά και ανερυθρίαστα ως το πρότυπο και για την ενοποίηση της υπόλοιπης Ευρώπης.Δεν υπάρχουν πια σύννεφα, για να αναπαύει κανείς τις ψευδαισθήσεις του. Και το κοστούμι της καλής Σαμαρείτισσας πέφτει μάλλον πολύ στενό για την σοφή δασκάλα.
