Eπανέρχεται στο προσκήνιο ο αγωγός East Med, πρότζκετ για τη μεταφορά του αερίου της ανατολικής Μεσογείου στην ΕΕ μέσω Ελλάδας, καθώς το Τελ Αβίβ φαίνεται ότι εξετάζει την διαδρομή αυτή για την εξαγωγή του ισραηλινού και του κυπριακού αερίου, σύμφωνα με τον Αμερικανό υφυπουργό Ενέργειας.
Δεν αποκλείεται δε η προοπτική αυτή να συζητηθεί στην Αθήνα, στο πλαίσιο της τριμερούς συνάντησης που θα έχουν οι υπουργοί Ενέργειας της Ελλάδας, του Ισραήλ και της Κύπρου στις 29 Σεπτεμβρίου, με πρώτο θέμα στην ατζέντα την ηλεκτρική διασύνδεση των τριών χωρών.
Πρόσφατα, ο υφυπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ, αρμόδιος για τις διεθνείς υποθέσεις Τζόναθαν Έλκιντ δήλωσε ότι η ισραηλινή κυβέρνηση εξετάζει την ιδέα της μεταφοράς ισραηλινού και κυπριακού αερίου μέσω ενός νέου υποθαλάσσιου αγωγού προς την ηπειρωτική Ελλάδα. Πρόσθεσε μάλιστα ότι θα είναι μία πολύ μακρά και ακριβή διαδρομή και ως εκ τούτου δύσκολο να κατασκευαστεί υπό τις σημερινές συνθήκες της αγοράς. Είπε ότι υπάρχουν ανταγωνιστικές προτάσεις για αγωγούς και τερματικά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και ότι επί του παρόντος η εστίαση είναι στην ανάπτυξη περιφερειακών αγωγών αερίου
Μέχρι στιγμής οι ΗΠΑ ευνοούν τη μεταφορά του αερίου της ανατολικής Μεσογείου μέσω Τουρκίας, προοπτική στην οποία αντιδρά η Λευκωσία ενώ το Ισραήλ έχει κρατήσει κλειστά τα χαρτιά του. Οι πρώτες εξαγωγές πάντως φαίνεται πως θα πραγματοποιηθούν με υγροποιημένο αέριο (LNG) μέσω τερματικών σταθμών της Αιγύπτου. Μάλιστα ο Αμερικανός αξιωματούχος είπε ότι η εταιρία Noble Energy -η οποία αναπτύσσει υπεράκτια κοιτάσματα στις δύο χώρες- και οι εταίροι της εργάζονται προς την κατεύθυνση της εξαγωγής του ισραηλινού αερίου προς την Ιορδανία και την Αίγυπτο, ενώ στο Ισραήλ έχουν γίνει προτάσεις από την Τουρκία, την Ελλάδα και την Κύπρο για άλλα «κανάλια» μεταφοράς.
Οι δηλώσεις του κ. Ελκιντ έγιναν στο πλαίσιο ακρόασης στην υποεπιτροπή Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Κονγκρέσου, στα τέλη της περασμένης εβδομάδας..
Στην ίδια επιτροπή κατέθεσε και ο ειδικός απεσταλμένος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για τις διεθνείς ενεργειακές υποθέσεις Άμος Χοχστάιν. Ο Αμερικανός αξιωματούχος, ο οποίος έχει έλθει πολλές φορές στην Αθήνα και στηρίζει ενεργά τον αγωγό ΤΑΡ και τα πρότζεκτ για τον ελληνο-βουλγαρικό αγωγό αερίου (IGB) καθώς και το πλωτό τερματικό σταθμό LNG στην Αλεξανδρούπολη, διαβλέπει νέους και παλαιούς αγωγούς να συνδέουν τα υπεράκτια κοιτάσματα του Ισραήλ με την Ιορδανία, την Αίγυπτο, την Τουρκία και την Παλαιστινιακή Αρχή. Κατά την άποψή του αυτό συμπεριλαμβάνει εξαγωγές κυπριακού φυσικού αερίου στην Τουρκία ή/και την Αίγυπτο. Υπογράμμισε ότι οι χώρες της περιοχής θα εξοικονομήσουν δισεκατομμύρια αν μοιραστούν τις υποδομές και την πρόσβαση στην αγορά. «Αν δεν μοιραστούν τους πόρους αυτούς τότε το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού αερίου θα πρέπει να μείνει στο υπέδαφος» δήλωσε Ο κ. Χοχστάιν είπει ακόμα ότι η σημασία των εξελίξεων δεν περιορίζεται στην ανατολική Μεσόγειο αλλά είναι μέρος ενός ευρύτερου παζλ που ενώνει διάφορες περιοχές από την Ιερουσαλήμ στη Λευκωσία, από την Αθήνα στο Μπακού, από τη Βαγδάτη και το Ιρμπίλ στη Σόφια, την Αθήνα, το Βελιγράδι και το Κίεβο. Για την Τουρκία είπε ότι μπορεί να μετατραπεί σε κρίσιμης σημασίας κόμβο που θα συνδέει την Ευρώπη, την Ασία και τη Μέση Ανατολή.
Η τριμερής υπουργική συνάντηση στην Αθήνα, μεταξύ του υπουργού Περιβάλλοντος – Ενέργειας Πάνου Σκουρλέτη, του υπουργού Ενέργειας του Ισραήλ Yuval Steinitz και του υπουργού Ενέργειας της Κύπρου Γιώργου Λακκοτρύπη .αποτελεί συνέχεια της Διακήρυξης της Λευκωσίας των αρχών του 2016 για τη συνεργασία των τριών χωρών στον τομέα της Ενέργειας. Θα πραγματοποιηθεί δε παράλληλα με το διεθνές συνέδριο «Global Oil and Gas South East Europe and Mditerranean Summit», που διοργανώνεται στο εκθεσιακό κέντρο «Metropolitan Expo», στις 28 -29 Σεπτεμβρίου.
Σε πρόσφατες δηλώσεις του από τη Λευκωσία ο κ. Λακκοτρύπης είπε ότι στο επίκεντρο της συνάντησης της Αθήνας είναι το ηλεκτρικό καλώδιο διασύνδεσης Ισραήλ- Κύπρου- Ελλάδος, το οποίο θα μεταφέρει ρεύμα προς την Ευρώπη. Ο ηλεκτρισμός θα παράγεται από μονάδες φυσικού αερίου στην Κύπρο η/και το Ισραήλ. Ερωτώμενος για τον αγωγό αερίου East Med και αν θα συζητηθεί σε δεύτερη φάση, είπε ότι κάτι τέτοιο δεν έχει αποφασιστεί αλλά το όλο θέμα είναι στο τραπέζι προς συζήτηση.
