Tετραπλάσιες επενδύσεις σε μονάδες  ΑΠΕ υπολογίζεται ότι θα χρειαστούν για την επίτευξη του αυξημένου στόχου της ΕΕ για διείσδυση των ΑΠΕ στο 42,5% του ενεργειακού μείγματος ως το 2030, ενώ την ίδια στιγμή στη χώρα μας, πυκνώνουν τα προβλήματα αστάθειας δικτύου από την υψηλή συμμετοχή των ΑΠΕ χωρίς να έχουν ολοκληρωθεί οι απαιτούμενες υποστηρικτικές υποδομές.

Χθες επιτεύχθηκε προσωρινή συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ενίσχυση της οδηγίας της ΕΕ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στο πλαίσιο της οποίας αυξάνεται και ο στόχος στο 42,5% από 32% που ήταν πριν.

Εν τω μεταξύ και όσο καθυστερεί η εγκατάσταση των μονάδων αποθήκευσης ηλεκτρισμού, η ταχέως αυξανόμενη διείσδυση των ΑΠΕ δημιουργεί τα δικά της προβλήματα. Χαρακτηριστική είναι η σύσκεψη που πραγματοποιείται σήμερα μετά από αίτημα του ΑΔΜΗΕ για τον χειρισμό ενδεχόμενης αστάθειας στο σύστημα την περίοδο του Πάσχα, λόγω της αναμενόμενης υψηλής διείσδυσης των ΑΠΕ σε μία περίοδο κατά την οποία παραδοσιακά η ζήτηση μειώνεται. Οι δύο βασικές επιλογές που έχει ο ΑΔΜΗΕ, αν χρειαστεί, είναι είτε να περικόψει παραγωγή ΑΠΕ σε συνεργασία με τον ΔΕΔΔΗΕ, πράγμα που προβλέπεται από το ρυθμιστικό πλαίσιο, είτε να μειώσει τις εισαγωγές ρεύματος με πάγωμα των δικαιωμάτων στις διασυνδέσεις.

Στη σημερινή σύσκεψη που θα γίνει υπό τη ΡΑΕ θα συμμετάσχουν στελέχη του ΑΔΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ και για τα αποτελέσματά της θα ενημερωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος- Ενέργειας.

Ας σημειωθεί ότι ήδη, εδώ και αρκετές ημέρες, το δίκτυο ηλεκτρισμού δουλεύει με υψηλή συμμετοχή των ΑΠΕ, πάνω από 40%, ενώ για ορισμένες ημέρες η διείσδυση προσέγγισε το 55%. Λόγω της μεταβλητής παραγωγής τους, οι ΑΠΕ δοκιμάζουν τις αντοχές του συστήματος μεταφοράς ειδικά σε περιόδου που η κατανάλωση είναι μειωμένη. Πρόκειται για ένα πρόβλημα γνωστό και αναμενόμενο, που όσο αυξάνει η εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ, χωρίς να έχουν ολοκληρωθεί οι απαραίτητες “υποστηρικτικές” επενδύσεις στην αποθήκευση και στα δίκτυα, τόσο θα επαναλαμβάνεται απειλώντας την ασφάλεια του συστήματος, ιδιαίτερα κατά τις περιόδους χαμηλής κατανάλωσης , συνήθως την άνοιξη και το φθινόπωρο, που δεν χρησιμοποιούνται ηλεκτρικά σώματα θέρμανσης και ψύξης.

 Από την άλλη πλευρά βέβαια, οι αυξημένοι στόχοι της ΕΕ για τη διείσδυση των ΑΠΕ - μάλιστα η τρέχουσα κατ΄αρχήν συμφωνία προβλέπει 42,5% ως το 2030 αλλά η επιδίωξη της ΕΕ είναι να φθάσει στο 45%, στόχος που για να επιτευχθεί προϋποθέτει το διπλασιασμό των πράσινων μεγαβάτ στην ΕΕ. 

Η αυξημένη συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα αφενός βοηθά την ΕΕ να αποκτήσει ενεργειακή ανεξαρτησία και αφετέρου οδηγεί στην επίτευξη του στόχου μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 55% ως το 2030.

Βάσει του νέου ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου για τις ΑΠΕ, οι διαδικασίες αδειοδότησης γίνονται ευκολότερες και ταχύτερες, ενώ οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειαςαναγνωρίζονται ως υπέρτατο δημόσιο συμφέρον, διατηρώντας παράλληλα ένα υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος. Σε περιοχές με υψηλό δυναμικό ΑΠΕ και χαμηλούς περιβαλλοντικούς κινδύνους, τα κράτη μέλη θα δημιουργήσουν ειδικές ζώνες επιτάχυνσης των διαδικασιών εγκατάστασης ΑΠΕ, με πολύ σύντομες και απλές διαδικασίες αδειοδότησης.

Η προσωρινή συμφωνία, που επιτεύχθηκε χθες, επίσης ενισχύειτη διασυνοριακή συνεργασία για τις ΑΠΕ και περιλαμβάνει στόχους και μέτρα για τη στήριξη της υιοθέτησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε διάφορους τομείς της οικονομίας. Η αναθεωρημένη οδηγία ενισχύει τους ετήσιους στόχους χρήσης ΑΠΕ στους τομείς της θέρμανσης και της ψύξης, καθώς και  στα συστήματα τηλεθέρμανσης. Εισάγει ένα συγκεκριμένο σημείο αναφοράς για τις ΑΠΕ,  49% για την κατανάλωση ενέργειας στα κτίρια έως το 2030 

Για πρώτη φορά εξάλλου, η αναθεωρημένη οδηγία για τις ΑΠΕπεριλαμβάνει και τη βιομηχανία. Η συμφωνία καθορίζει ενδεικτικούς στόχους (1,6% της ετήσιας αύξησης στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας), καθώς και δεσμευτικό στόχο  για 42% ανανεώσιμο υδρογόνο στη συνολική κατανάλωση υδρογόνου από τη βιομηχανία έως το 2030. Η συμφωνία ενισχύει το ρυθμιστικό πλαίσιο για τη χρήση ΑΠΕ  στις μεταφορές (14,5% μείωση της έντασης των αερίων του θερμοκηπίου ή μερίδιο 29% της ανανεώσιμης ενέργειας στην τελική κατανάλωση ενέργειας), συμπεριλαμβανομένου ενός συνδυασμένου επιμέρους στόχου 5,5% για προηγμένα βιοκαύσιμα και  1% για ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης.

Εξάλλου,  περιέχει διατάξεις για την υποστήριξη της ολοκλήρωσης του ενεργειακού συστήματος μέσω του εξηλεκτρισμού δραστηριοτήτων  και της απορρόφησης θερμότητας, καθώς και ένα ενισχυμένο σύστημα εγγυήσεων προέλευσης για τη βελτίωση της ενημέρωσης των καταναλωτών.

 Παράλληλα, αυστηροποιούνται τα κριτήρια βιωσιμότητας της βιοενέργειας, σύμφωνα με τους στόχους για το Κλίμα και τη βιοποικιλότητα της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Στο μέλλον, τα κριτήρια θα ισχύουν και για μικρότερες εγκαταστάσεις (ίσες ή μεγαλύτερες από 7,5 MW) αντί για το όριο των 20 MW σύμφωνα με την τρέχουσα οδηγία. Η συμφωνία περιλαμβάνει διατάξεις που διασφαλίζουν ότι η δασική βιομάζα δεν προέρχεται από ορισμένες περιοχές με ιδιαίτερη σημασία από την άποψη της βιοποικιλότητας και των αποθεμάτων άνθρακα. Επιπλέον,  η ξυλώδης βιομάζα θα πρέπει να χρησιμοποιείται σύμφωνα με την υψηλότερη οικονομική και περιβαλλοντική προστιθέμενη αξία της, ενώ θα απαγορευτεί η οικονομική στήριξη για την ενέργεια που παράγεται με τη χρήση κορμών πριονιού, κορμών καπλαμά, στρογγυλής ξυλείας βιομηχανικής ποιότητας κλπ

Η νέα συμφωνία θα τεθεί σε ισχύ, μόλις η προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε χθες, εγκριθεί επίσημα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο και δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.