Υπερ της μονιμοποίησης του πλαφόν στα έσοδα των παραγωγών ηλεκτρισμού από τις φθηνότερες πηγές ενέργειας, όπως οι ΑΠΕ και τα πυρηνικά, σε περιόδους κρίσης τιμών, τάσσονται αρκετοί Ευρωπαίοι νομοθέτες, προκαλώντας αντιδράσεις και ανησυχίες στους επενδυτές στην πράσινη ενέργεια.
Στη χώρα μας, όλα τα έκτακτα μέτρα στην αγορά ηλεκτρισμού που είχαν ληφθεί λόγω της ενεργειακής κρίσης, περιλαμβανομένου του μηχανισμού παρακράτησης εσόδων από τους παραγωγούς ηλεκτρισμού, έχουν παραταθεί και θα ισχύουν ως τις 30 Σεπτεμβρίου.
Πρόσφατα, ο επικεφαλής διαπραγματευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ πρότεινε την επιστροφή σε ευρωπαϊκό επίπεδο, του μέτρου που αφορά στην επιβολή ενός ανώτατου ορίου εσόδων για παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας με φθηνό κόστος παραγωγής, τις λεγόμενες υπο-οριακές τεχνολογίες, όπως οι ΑΠΕ και η πυρηνική ενέργεια.
Η ΕΕ είχε υιοθετήσει προσωρινά το πλαφόν αυτό για τις «υπο-οριακές πηγές ηλεκτρισμού» το 2022, λόγω της κρίσης. Τα έσοδα από το πλαφόν χρησιμοποιούνται από τα κράτη -μέλη για την προστασία των καταναλωτών από τους υψηλούς λογαριασμούς ενέργειας.
Σύμφωνα με τον Ισπανό Ευρωβουλευτή Casares, της ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) του ευρωκοινοβουλίου, το μέτρο απαιτείται για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι κυβερνήσεις της ΕΕ έχουν την οικονομική δύναμη να προστατεύσουν τους καταναλωτές από κλυδωνισμούς τιμών.
«Εάν μόνο ορισμένα κράτη μέλη με επαρκείς πόρους μπορούν να προστατεύσουν τους καταναλωτές, αυτό θα οδηγούσε σε σοβαρές στρεβλώσεις στην εσωτερική αγορά», δήλωσε ο ευρωβουλευτής, καταθέτοντας σχετική τροπολογία στην ευρωβουλή.
Βασική πρόταση είναι να υπάρξει ένα κοινό ανώτατο όριο σε επίπεδο ΕΕ, όσον αφορά στα έσοδα των υπο-οριακών τεχνολογιών παραγωγής ηλεκτρισμού, συνοδευόμενο από την υποχρέωση μεταφοράς των πλεονασματικών εσόδων στους καταναλωτές. Κατ’ αυτόν τον τρόπο εκτιμάται ότι όλα τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να προστατεύσουν τους καταναλωτές τους
Παρότι η επεξεργασία της οδηγίας για τη μεταρρύθμιση στην αγορά ηλεκτρισμού βρίσκεται ακόμη στα αρχικά στάδια διαπραγμάτευσης και πολλά σημεία της μπορεί να αλλάξουν έως την τελική έγκριση, η προσθήκη ενός μόνιμου ανώτατου ορίου εσόδων, ακόμα και αν αυτό περιορίζεται σε καταστάσεις κρίσης, έχει προκαλέσει ανησυχία και φόβους για την εξέλιξη της περαιτέρω ανάπτυξης των ΑΠΕ
«Κατά το τελευταίο έτος, οι ασυντόνιστες παρεμβάσεις στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και τα εθνικά ανώτατα όρια εσόδων μείωσαν την εμπιστοσύνη των επενδυτών στην Ευρώπη. Κατά συνέπεια, ούτε ένα νέο υπεράκτιο αιολικό έργο δεν έφτασε στην τελική επενδυτική απόφαση το 2022», δήλωσε στο Euractiv, ο Christoph Zipf, εκπρόσωπος της WindEurope, του φορέα των αιολικών στην Ευρώπη
Το ανώτατο όριο εσόδων έχει αποδειχθεί «εξαιρετικά αναποτελεσματικό», σύμφωνα με τον Kristian Ruby, τον γενικό γραμματέα της Eurelectric. που εκπροσωπεί τις εταιρίες ηλεκτρισμού της ΕΕ. Πρόσθεσε ότι τα μέτρα που στοχεύουν μόνον στους παραγωγούς ηλεκτρισμού “δεν βλέπουν”, πού είναι τα πραγματικά κέρδη, με τους εμπόρους
Τη διαφωνία τους με το πλαφόν εκφράζουν και ορισμένοι ευρωβουλευτές του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, εκτιμώντας ότι θα μπορούσε να επηρεάσει τη δυναμική της ζήτησης και της προσφοράς, να αποθαρρύνει την εξοικονόμηση ενέργειας από τους καταναλωτές και τις επενδύσεις από τη βιομηχανία των ΑΠΕ
Ωστόσο ο εισηγητής της πρότασης για το πλαφόν, μπορεί να δέχεται ότι η εφαρμογή του ως προσωρινό μέτρο ήταν ανεπαρκής, θεωρεί όμως ότι η τρέχουσα πρόταση είναι διαφορετική καθώς παρέχει προβλεψιμότητα με την εκ των προτέρων γνώση των κανόνων.
Το ανώτατο όριο εσόδων θα τίθεται σε εφαρμογή μόνο κατά τη διάρκεια μιας κρίσης τιμών και θα αξιολογηθεί από την Επιτροπή το αργότερο έως το 2026, με τη Κομισιόν να έχει τη δυνατότητα να προτείνει ένα εναλλακτικό μέτρο.
Απαγόρευση αποσύνδεσης του καταναλωτή
Ο Ισπανός ευρωβουλευτής τάσσεται επίσης υπέρ της απαγόρευσης της αποσύνδεσης των καταναλωτών όταν δεν μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους. Και η πρόταση αυτή αμφισβητήθηκε έντονα από τη βιομηχανία ηλεκτρισμού.
Η Eurelectric ζήτησε να αφαιρεθεί από την εισήγηση όλο το άρθρο που αφορά στην απαγόρευση των αποκοπών ηλεκτρισμού, υποστηρίζοντας ότι υπάρχουν ήδη τρόποι για να αποφευχθούν οι αποσυνδέσεις, συμπεριλαμβανομένης της παρέμβασης του κράτους ως εγγυητή.
Αν ένα συγκεκριμένο τμήμα καταναλωτών δεν μπορεί ποτέ να αποσυνδεθεί, τότε δημιουργείται de facto ένα δωρεάν προϊόν ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο τελικά δεν είναι καλό., γιατί όταν δεν υπάρχει τιμή για ένα αγαθό, τότε ο καταναλωτής τείνει να μην το εκτιμά, δήλωσε εκπρόσωπος της Eurelectric.
