To ενδεχόμενο μίας ευρύτερης σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή προκαλεί νέο κύμα αβεβαιότητας για την παγκόσμια οικονομία, με ότι αυτό σημαίνει για τις τιμές του πετρελαίου, του φυσικού αερίου, των τροφίμων και τον πληθωρισμό, που παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, καθώς ακόμα δεν έχει ξεπεραστείτο σοκ της ενεργειακής κρίσης και των επιπτώσεων από τον πόλεμο στην Ουκρανία

Πιθανή εμπλοκή του Ιράν θα μπορούσε να εκτοξεύσει τις τιμές του πετρελαίου στα 150 δολάρια/βαρέλι, σύμφωνα με το Bloomberg Economics. To brent, παρά τις διακυμάνσεις, φλερτάρει ήδη με τα 90 δολ/βαρέλι και το φυσικό αέριο στην τιμή TTF, αυξήθηκε κατά περίπου 45% μέσα σε μία εβδομάδα,  από την Παρασκευή 6/10, δηλαδή μία ημέρα πριν την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, ως την περασμένη Παρασκευή (13/10), που έκλεισε στα 55,275 ευρώ/MWh. Παρότι η ευρωπαϊκή τιμή του αερίου επηρεάστηκε και από άλλους παράγοντες, όπως το σαμποτάζ στον αγωγό Φινλανδίας- Εσθονίας και το ενδεχόμενο απεργίας στην Αυστραλία, όλα δείχνουν ότι το σενάριο του “ήρεμου χειμώνα” και μίας έστω και τραυματισμένης “επιστροφής στην κανονικότητα” μπορεί να ανατραπούν ανά πάσα στιγμή.

Ειδικά για την Ελλάδα, που παραμένει ευάλωτη στις αναταράξεις του αερίου και στις επιπτώσεις στη χονδρική τιμή του ηλεκτρισμού, το σενάριο ανόδου της τιμής του πετρελαίου έρχεται να προσθέσει μία ακόμα ισχυρή ώθηση στον πληθωρισμό. Η χώρα μας εξαρτάται κατά 74-75% από εισαγόμενα καύσιμα, όπως δήλωσε πρόσφατα ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος- Ενέργειας Γιάννης Μανιάτης, υπογραμμίζοντας τις σημαντικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει μία γενικότερη ανάφλεξη στην περιοχή.

«Αν υπάρξει κλιμάκωση ή επέκταση της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή τότε  θα αντιμετωπίσουμε μεγάλες συνέπειες», δήλωσε στους Financial Times ο Bruno Le Maire, υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, προσθέτοντας ότι οι κίνδυνοι κυμαίνονται από υψηλότερες τιμές ενέργειας που προκαλούν τον πληθωρισμό έως την εξασθένιση της εμπιστοσύνης των πολιτών.

Αλλά και η επικεφαλής του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα  προειδοποίησε για ένα «νέο σύννεφο στον μη ηλιόλουστο ορίζοντα για την παγκόσμια οικονομία», ενώ ο διευθύνων σύμβουλος της JP Morgan, ο Jamie Dimon,  χαρακτήρισε την περίοδο αυτή ως την «πιο επικίνδυνη εποχή που έχει δει ο κόσμος εδώ και δεκαετίες».

Οι ευρύτερες επιπτώσεις του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς, και οι ακόμα χειρότερες αν ο πόλεμος επεκταθεί,  προστίθενται  πλέον στην υφέρπουσα ανησυχία για τις σταθερές αδυναμίες που παρουσιάζει η παγκόσμια οικονομία, με την επιδείνωση των μακροπρόθεσμων τάσεων ανάπτυξης, τα εμπόδια στο ελεύθερο εμπόριο που πολλαπλασιάζονται όσο επιδεινώνονται οι γεωπολιτικές εντάσεις, το δημόσιο χρέος που αυξάνεται σε όλο τον κόσμο και τον πληθωρισμό

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ μία αύξηση 10%  στις τιμές του πετρελαίου θα αύξανε τον παγκόσμιο πληθωρισμό κατά περίπου 0,4 ποσοστιαίες μονάδες.

Ηδη οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρώπης έχουν αρχίσει να αναθεωρούν αρνητικά τις προβλέψεις για την οικονομική ανάπτυξη το 2024, με τον Paschal Donohoe, τον  επικεφαλής του Eurogroup, να διατυπώνει την ανησυχία του για το αντίκτυπο στον πληθωρισμό της Ευρώπης, από  τη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς  και τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτό για τις τιμές το  2024. Ο ίδιος εκτιμά πάντως ότι η Ευρώπη θα συνεχίσει να αναπτύσσεται όσο συνεχίζεται ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, αλλά με χαμηλότερο ρυθμό, από αυτόν που ήλπιζε πριν ξεσπάσουν τα γεγονότα

Για την Ελλάδα, οι τιμές των καυσίμων και οι επιπτώσεις τους στον πληθωρισμό και ειδικά στις τιμές των τροφίμων είναι ένα από τα βασικά ερωτήματα. Αν η σύρραξη γενικευτεί και αποκτήσει διάρκεια, τότε οδηγούμαστε σε μία αλλαγή του γεωπολιτικού σκηνικού και πολλά σχέδια μπορεί να ανατραπούν ή να οδηγηθούν σε αναμονή.

Στον ενεργειακό τομέα για παράδειγμα τόσο το πρότζεκτ της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ- Κύπρου- Ελλάδας (Euroasia Interconnector) όσο και ο περίφημος αγωγός αερίου  Eastmed, από τα  offshore κοιτάσματα του Ισραήλ και της Κύπρου στην Ελλάδα, εισέρχονται σε νέα φάση αβεβαιότητας. Το ίδιο και η ηλεκτρική διασύνδεση με την Αίγυπτο ή τα σχέδια για το υποβρύχιο καλώδιο data με τη Σαουδική Αραβία, καθώς στην παρούσα φάση, με άγνωστη την τροπή των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή, τίποτα δεν μπορεί να προχωρήσει.

Από την άλλη πλευρά, όπως δήλωσε ο κ. Μανιάτης, οι θέσεις που εξέφρασε ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρεζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ απομακρύνουν στη φάση αυτή τουλάχιστον, το ενδεχόμενο κατασκευής αγωγού που θα μεταφέρει μέσω Τουρκίας το αέριο του Ισραήλ.

Για άλλη μία φορά,  η αλυσίδα εφοδιασμού της Ευρώπης και της παγκόσμιας κοινότητας διαταράσσεται.

Στην περίπτωση που το Ιράν αποφασίσει να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ τα οποία ελέγχει και από τα οποία διέρχεται το 30% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου και πάνω από το 25% του Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG), τότε η Ευρώπη μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπη με μία δεύτερη ενεργειακή κρίση, που θα έλθει να προστεθεί στη προηγούμενη.

Η ανησυχία για  τις διαστάσεις που μπορεί να λάβει  ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή αποτυπώνονται πλέον σε όλες τις δηλώσεις των ηγετών της Δύσης, οι οποίοι δείχνουν ότι δεν τους απασχολούν μόνον οι οικονομικές επιπτώσεις αλλά και οι ευρύτερες γεωπολιτικές ανακατατάξεις και τις κοινωνικές αντιπαραθέσεις που μπορεί να φέρει το αύριο στην περιοχή.