Το ποσό των 400 εκατ. δολαρίων αποδέσμευσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ για το Ιράν βάσει ενός δικαστικού διακανονισμού μόνο αφού έλαβε τη διαβεβαίωση ότι οι Αμερικανοί κρατούμενοι είχαν απελευθερωθεί και είχαν επιβιβαστεί στο αεροπλάνο.

"Η καταβολή των 400 εκατομμυρίων δολαρίων έγινε μόνο μετά την απελευθέρωση των κρατουμένων", δήλωσε στους δημοσιογράφους ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τζον Κίρμπι.

"Το εκμεταλλευτήκαμε για να είμαστε σίγουροι ότι είχαμε τη μεγαλύτερη δυνατή πίεση ώστε να βγάλουμε τους ανθρώπους μας και να τους βγάλουμε με ασφάλεια", πρόσθεσε ο Κίρμπι.

Είναι η πρώτη φορά που η αμερικανική κυβέρνηση παραδέχεται δημόσια ότι χρησιμοποίησε την πληρωμή ως μέσο πίεσης προκειμένου να διασφαλίσει την απελευθέρωση των κρατουμένων από το Ιράν.

Τρεις από τους πέντε κρατούμενους, ο Τζέισον Ρεζαϊάν, επικεφαλής του γραφείου της Washington Post στην Τεχεράνη, ο Σαΐντ Αμπεντινί, ένας πάστορας από το Άινταχο και ο Αμίρ Χεκμάτι, πρώην πεζοναύτης των ΗΠΑ από το Φλιντ του Μίτσιγκαν, καθώς και ορισμένα μέλη των οικογενειών τους, αποτέλεσαν μέρος μιας ανταλλαγής κρατουμένων που ακολούθησε την άρση των περισσότερων διεθνών κυρώσεων που είχαν επιβληθεί στο Ιράν μετά την επίτευξη μιας συμφωνίας για τα πυρηνικά το 2015.

Ένας άλλος κρατούμενος, ο Νοσρατολάχ Χοσραβί-Ρουντσαρί, επέλεξε να παραμείνει στο Ιράν, ενώ ένας πέμπτος, ο Αμερικανός φοιτητής Μάθιου Τρέβιτικ, αφέθηκε ελεύθερος χωριστά.
Τόσο ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα όσο και ο υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι έχουν αρνηθεί πως η καταβολή των χρημάτων ήταν λύτρα για την απελευθέρωση των κρατουμένων ή ότι είχε σχέση με τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν.

Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε στις 17 Ιανουαρίου την αποδέσμευση 400 εκατομμυρίων δολαρίων από κεφάλαια που είχαν παγώσει από το 1981, συν 1,3 εκατομμύρια δολάρια από τόκους που οφείλονταν στο Ιράν, στο πλαίσιο μιας διευθέτησης για μία μακρά απαίτηση του Ιράν από τις ΗΠΑ που είχε οδηγήσει τις δύο χώρες στο Διαιτητικό Δικαστήριο της Χάγης.

Τα χρήματα ήταν μέρος ενός κεφαλαίου διαπιστεύματος (trust fund) που χρησιμοποίησε το Ιράν πριν από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979 προκειμένου να αγοράσει στρατιωτικό εξοπλισμό από τις ΗΠΑ και το οποίο είχε δεσμευθεί για δεκαετίες λόγω της αντιδικίας στο δικαστήριο.

Η καταβολή των χρημάτων από τις Ηνωμένες Πολιτείες έγινε σε μετρητά λόγω των διεθνών κυρώσεων κατά του Ιράν.

Η αμερικανική κυβέρνηση υποστήριξε ότι οι διαπραγματεύσεις για τα χρήματα και για τους κρατούμενους διεξήχθησαν ξεχωριστά και δεν συνδέονταν με κανέναν τρόπο.

Ο Τζέισον Τσάφετζ, πρόεδρος της Επιτροπής Εποπτείας και Κυβερνητικής Μεταρρύθμισης της Βουλής των Αντιπροσώπων, έχει καλέσει τον Κέρι να εμφανιστεί για ακρόαση σε μελλοντική συνεδρίαση της επιτροπής που θα συζητήσει το θέμα της πληρωμής.