Η διευθέτηση του ρέματος της Πικροδάφνης επιλύει ένα γόρδιο δεσμό 15ετίας και μια παθογένεια 40 ετών στο πυκνοκατοικημένο ΝΑ τμήμα της πρωτεύουσας υπογραμμίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αντιπεριφερειάρχης Νοτίου Τομέα Αθηνών Χρήστος Καπάταης, με αφορμή την έγκριση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου, από το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής.
Η μελέτη προσθέτει, κατατέθηκε από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Περιφέρειας και αφορά την οριοθέτηση του ρέματος και τη συνολική διευθέτηση του μεγαλύτερου μέρος του (από Λ. Βουλιαγμένης έως την εκβολή, μήκους 8.500 m.) το οποίο ενέχει πλήθος προβλημάτων και σημείων-«παγίδες» για την ασφάλεια τόσο των πολιτών όσων και των περιουσιών τους σε περιπτώσεις πλημμυρικών φαινομένων.
Σημειώνεται ότι το ρέμα ξεκινά από τον Υμηττό (περιοχή Καρέα) και εκτείνεται μαζί με τους παραποτάμους (από Βύρωνα, Ηλιούπολη, Αγ. Δημήτριο, Π. Φάληρο) έως τον Άλιμο με συνολική έκταση της λεκάνης απορροής 22,4 km2, εκ της οποίας το 60% αναπτύσσεται εντός του αστικού ιστού.
Ως ενδεικτικό των «παγίδων» αλλά και των «παθογενειών» ο αντιπεριφερειάρχης αναφέρει την περίπτωση επί της οδού Ηπείρου στο Φάληρο, όπου το χειμώνα κατακρημνίστηκαν τα πρανή της κοίτης παρασύροντας μέρος του πεζοδρομίου. Δημιουργήθηκε μια ανοιχτή απειλή για τους πολίτες και κυρίως για τα διερχόμενα, προς τα σχολεία τους, παιδιά. «Εμείς το μόνο που επιτρέπεται να κάνουμε είναι να περιζώσουμε το σημείο με ταινίες προειδοποίησης» ενημερώνει και «αυτό, γιατί δεν επιτρέπεται η παραμικρή παρέμβαση χωρίς εισαγγελική απόφαση η οποία δυστυχώς δεν παρέχεται… αφού το επιτρέπει σχετικός νόμος. Την 10ετία του 1970, διευκρινίζει, το ρέμα από την Βουλιαγμένη έως την εκβολή είχε οριστεί ως δρόμος και είχε ενταχθεί στον πολεοδομικό σχεδιασμό με αποτέλεσμα να «μπαζώνεται» και να χτίζονται σε όλο το μήκος του πολυκατοικίες. Αργότερα άλλαξε ο ορισμός του ρέματος, με συνέπεια όλα αυτά τα νόμιμα κτίρια να βρίσκονται στον «αέρα».
Πριν από 10 χρόνια ξεκίνησε με λάθος τρόπο η «μελέτη ανάπλασης και οριοθέτησης» του ρέματος με αποτέλεσμα τη στασιμότητα εξαιτίας των αντιδράσεων πολιτών και φορέων ενώπιον μιας λογικής ανακολουθίας. Η οριοθέτηση με τα έργα στήριξης και αποκατάστασης πρέπει να προηγηθούν της ανάπλασης η οποία αφορά εργασίες δημιουργίας χώρων αναψυχής ποδηλατοδρόμων, πλατειών κ.λπ., από τους παρακείμενους δήμους.
Με την πάροδο των ετών οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες συντέλεσαν στη διαταραχή του συστήματος με αποτέλεσμα το ρέμα να καταστεί και υποδοχέας κάθε είδους σκουπιδιών, άχρηστων οικοδομικών υλικών και άλλων πάσης φύσεως απορριμμάτων. Ακόμη διασταυρώνει πλήθος αγωγών, ακαθάρτων και ομβρίων, ενώ υπάρχουν διαβάσεις καλωδίων της ΔΕΗ, του ΟΤΕ και αγωγού Φ18 της ΔΕΠΑ. Επίσης λόγω των ισχυρών κατά μήκος κλίσεων διαβρώνονται τα πρανή και μαζί με τα απορρίμματα αποτίθενται στην κοίτη μειώνοντας το εύρος και την κλίση της.
Τα έντονα στοιχεία υποβάθμισης και η εικόνα της εγκατάλειψης που παρουσιάζει σήμερα το ρέμα συνυπάρχουν με τα αξιόλογα δείγματα του φυσικού τοπίου τα οποία «θα διασφαλιστούν και θα επαυξηθούν σε όλο “ανοικτό” μήκος των 5.000 m», προσθέτει ο αντιπεριφερειάρχης συμπληρώνοντας ότι πρόκειται για το τελευταίο μεγάλο ρέμα που απομένει σε φυσική μορφή και σήμερα η διάσωση και διευθέτησή του, αποτελεί μοναδική ευκαιρία μέσα από την κοινή ευρωπαϊκή πολιτική προώθησης πολιτικών για την αξιοποίηση φυσικών τοπίων εντός των πόλεων.
Επιπλέον, το ρέμα και οι παραρεμάτιοι χώροι, κατάλληλα διαμορφωμένοι, μπορούν να αποτελέσουν το βασικό χώρο πρασίνου και αναψυχής μεγάλης κλίμακας για όλη την πόλη. Τόσο η έκτασή του όσο και η θέση του αποτελούν καλό σημείο συνάντησης για την ενιαία λειτουργία της πόλης και τη δημιουργία πολλών κοινωφελών χώρων σε χαμηλά, προσαρμοσμένα στη φύση του χώρου, κτίρια. Ακόμη οι εκτός σχεδίου σήμερα περιοχές αποτελούν ένα πολύτιμο απόθεμα γης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για άλλες χρήσεις, πλην της κατοικίας.
Επιπλέον και στο πλαίσιο αυτό η διεύθυνση Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Αττικής, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα στοιχεία από επιτόπιες αυτοψίες που πραγματοποίησε στους χώρους του υπό μελέτη έργου, σημειώνει μεταξύ άλλων ότι το χαρακτηρισμένο ως «ιδιαιτέρου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος» ρέμα της Πικροδάφνης, αποτελεί ένα ρέμα ξεχωριστής οικολογικής σημασίας για την περιοχή, τόσο λόγω της ιδιαίτερης θέσης του στη νότια Αθήνα, όσο και λόγω του ότι αποτελεί μοναδική συνδετήρια οδό, μεταξύ του κεντρικού ορεινού όγκου του Υμηττού στα βόρεια και του θαλάσσιου στοιχείου του Σαρωνικού Κόλπου στα νότια. Η άφθονη παρόχθια βλάστησή του, συνεπεία κυρίως της συνήθως διαρκούς ροής του, δίνει τη δυνατότητα διαβίωσης μιας αξιόλογης ορνιθοπανίδας, ενώ ταυτόχρονα συνεισφέρει στην ισορροπία του περιβάλλοντος και στη διαμόρφωση μιας βιώσιμης πόλης, τόσο με την ανάπτυξη ενός ικανοποιητικού μικροκλίματος των περιοχών όπου διασχίζει, όσο και με την επίτευξη ενός αναβαθμισμένου αστικού τοπίου.
Όλα τα παραπάνω, θα συγκερασθούν στη μελέτη, με τον κρισιμότερο κατά γενική αποδοχή ρόλο που έρχεται να επιτελέσει το ρέμα, αυτό της εξασφάλισης επαρκούς αντιπλημμυρικής προστασίας.
Επισημαίνεται, ότι σύμφωνα με το Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας, το ρέμα συμπεριλαμβάνεται και στα υδατορέματα προτεραιότητας Α’ και στους υγροτόπους προτεραιότητας Β’.
Τέλος σύμφωνα με την ΜΠΕ «η κατασκευή των έργων θα δημιουργήσει ευνοϊκές προϋποθέσεις για απασχόληση, ενώ στη συνεχεία η αποπεράτωσή τους θα επιδράσει έμμεσα και θετικά στον τομέα του τουρισμού και των υπηρεσιών της πόλης, τόσο σε τοπικό όσο και σε υπερτοπικό επίπεδο, όπου θα υπάρξει ανάπτυξη της αναψυχής με τη απομάκρυνση των εστιών περιβαλλοντικής υποβάθμισης και παράλληλα θα βελτιωθεί η αντιπλημμυρική προστασία».
