Τα προβλήματα της Deutsche Bank δεν θα τελειώσουν σύντομα, παρά την βιασύνη του Βρετανού CEO της τράπεζας John Cryan να έρθει σε διακανονισμό με το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ για την κατηγορία της καταχρηστικής πώλησης ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων, των τοξικών προϊόντων που βρέθηκαν στην καρδιά της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.

Η αρχική απαίτηση των 14 δισ. δολαρίων από το αμερικάνικο υπουργείο –που απορρίφθηκε από την Deutsche Bank– απειλεί να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη επενδυτών και καταναλωτών στην μεγαλύτερη τράπεζα της Γερμανίας.

Αναλυτές εκτιμούν πως οι αναταράξεις που προκάλεσε στις αγορές η είδηση για το πρόστιμο έχουν αποκαλύψει πολύ βαθύτερες διαρθρωτικές αδυναμίες στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα: τα αρνητικά επιτόκια, η αδύναμη ανάπτυξη και οι πιο αυστηρές ρυθμίσεις ρίχνουν την κερδοφορία του κλάδου πολύ χαμηλότερα από το κόστος του κεφαλαίου.

Η μεγαλύτερη επενδυτική τράπεζα της Ευρώπης, με ισολογισμό 1,8 τρισ. ευρώ και 100.000 υπαλλήλους, βρίσκεται στα πρόθυρα μιας υπαρξιακής κρίσης.

Αυτά είναι τα πέντε σενάρια για το τι μπορεί να ακολουθήσει.

Το σενάριο ενός καλύτερου διακανονισμού

Η επίτευξη μιας συμφωνίας με το υπουργείο Δικαιοσύνης είναι η πρώτη προτεραιότητα του κ. Cryan, o oποίος τελευταία ξοδεύει τον περισσότερο χρόνο του στις ΗΠΑ προσπαθώντας να φέρει γρήγορα τις συνομιλίες σε μια ομαλή κατάληξη.

Αν η Deutsche Bank επιτύγχανε να κλείσει την υπόθεση κοντά στο στόχο της για πρόστιμο 3 με 5 δισ. δολάρια και να ολοκληρώσει την πώληση μειοψηφικού μεριδίου 4 δισ. δολαρίων στην κινεζική Huaxia Bank, θα μπορούσε να βάλει τέλος στο όργιο φημών για την αδύναμη κεφαλαιακή της θέση.

Μια τέτοια εξέλιξη θα πυροδοτούσε ανάκαμψη στην τιμή της μετοχής, η οποία έχει βουτήξει σε χαμηλά τριών δεκαετιών και θα ενίσχυε την εμπιστοσύνη των πελατών για την οικονομική της κατάσταση.

Η τράπεζα θα μπορούσε να παρουσιάσει στους επενδυτές μια ενισχυμένη στρατηγική για την ανάκτηση της κερδοφορίας και για την εξυγίανση του ισολογισμού κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων τριμήνου στο τέλος Οκτωβρίου.

Η κρίση θα είχε λήξει.

Μια επώδυνη για τους μετόχους άντληση κεφαλαίων 

Ακόμα και πριν αποκαλυφθεί η είδηση για το πρόστιμο-έκπληξη των 14 δισ. δολαρίων, η Deutsche Βank αναμενόταν να προχωρήσει σε άντληση κεφαλαίου μέσω διάθεσης δικαιωμάτων.

Ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας CET 1 – η βασική μέτρηση για την κεφαλαιακή ισχύ μιας τράπεζας – ήταν τον Ιούνιο 10,8%, αρκετά κάτω από αυτό άλλων ανταγωνιστών και από τον δικό της στόχο του 12,5%.

Η Deutsche Bank έχει βάλει στην άκρη 5,5 δισ. δολάρια για να καλύψει το κόστος νομικών διαφορών, αλλά κάθε επιπρόσθετο 1 δισ. προβλέψεων θα διάβρωνε τον δείκτη κεφαλαίων CET 1 κατά 0,25 ποσοστιαίες μονάδες.

Ένα άλλο πρόβλημα είναι πως δεδομένου ότι η τιμή της μετοχής έχει υποχωρήσει πάνω από 50% το τελευταίο έτος, σε επίπεδο 70% κάτω από τη λογιστική αξία, μια έκδοση μετοχών θα οδηγούσε σε αραίωση (dilution) της αξίας των μετοχών.

Επιπλέον, θα δυσκόλευε ακόμα περισσότερο να επιτευχθεί απόδοση ίδιων κεφαλαίων πάνω από το κόστος του κεφαλαίου.

Ο Kian Abouhossein, αναλυτή στη JPMorgan, έχει υπολογίσει ότι μια διάθεση μετοχών με discount 25% θα απέφερε κεφάλαια περίπου 5,6 δισ. δολάρια, προσθέτοντας λιγότερες από 1,4 ποσοστιαίες μονάδες στο δείκτη CET1 – όχι αρκετές για την επίτευξη του στόχου, ειδικά μετά από ένα μεγάλο πρόστιμο.

Υπάρχουν επίσης ερωτήματα για το κατά πόσον οι επενδυτές θα είναι προετοιμασμένοι να βάλουν περισσότερο κεφάλαια μόνο και μόνο για να χρηματοδοτήσουν ένα μεγάλο διακανονισμό με το υπουργείο Δικαιοσύνης και χωρίς ξεκάθαρη ιδέα για το πώς η Deutsche Bank θα ανακτήσει την κερδοφορία της μετά τη μεγάλη ζημία την περασμένη χρονιά.

Πώληση στοιχείων ενεργητικού

Αν το υπουργείο Δικαιοσύνης συνεχίσει να απαιτεί αρκετά περισσότερα από το ποσό των 5 δισ. δολαρίων που φαίνεται διατεθειμένη να αποδεχθεί η Deutsche Bank, η γερμανική τράπεζα θα πρέπει να εξετάσει άλλες επιλογές, μεταξύ των οποίων και οι πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων.

Ένα μεγάλο μέρος της αρχικής στρατηγικής του κ. Cryan ήταν να απομοχλεύσει τον ισολογισμό μέσω πώλησης ή εισαγωγής στο χρηματιστήριο της Postbank, αλλά το σχέδιο εγκαταλείφθηκε εξαιτίας της έλλειψης αγοραστών και των δυσμενών συνθηκών στην αγορά.

Ανώτατος Ευρωπαίος αξιωματούχος δήλωσε ότι η Deutsche Bank θα μπορούσε να επωφεληθεί από την παροχή άφθονης φθηνής χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για να αντέξει όσο θα ετοιμάζει τις πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων. Hedge funds έχουν πιέσει για πώληση της μονάδας διαχείρισης ενεργητικού, η οποία αποτιμάται κοντά στα 8 δισ. δολάρια. Αλλά ο κ. Cryan έχει διαψεύσει τις φήμες ότι η επιλογή αυτή βρίσκεται και πάλι στο τραπέζι μετά από μια αποτυχημένη απόπειρα διάθεσης της πριν από μερικά χρόνια.

Κρίση πελατών και εμπιστοσύνης

Ορισμένα hedge funds έχουν αποσύρει εγγυήσεις για συναλλαγές παραγώγων από την Deutsche Bank, προκαλώντας φόβους για μια «μαζική φυγή» από την μεγαλύτερη τράπεζα της Γερμανίας.

Αν οι συνομιλίες με το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ συνεχιστούν για καιρό, είναι πιθανό και άλλοι πελάτες -όπως μεγάλες εταιρείες διαχείρισης ενεργητικού και εταιρικοί διαχειριστές διαθεσίμων – να αρχίσουν να μειώνουν την έκθεση τους στην τράπεζα.

Μεγάλες απώλειες στα έσοδα από πελάτες θα μπορούσαν να παρακινήσουν τους οίκους αξιολόγησης να υποβαθμίσουν την τράπεζα – η οποία ήδη βρίσκεται λίγο πάνω από την κατηγορία «σκουπίδι» - αναγκάζοντας περισσότερους πελάτες να εγκαταλείψουν.

Οι ρυθμιστικές αρχές θα μπορούσαν να παρέμβουν για να διατάξουν την τράπεζα να διαγράψει το μεγαλύτερο μέρος από το χρέος χαμηλής εξασφάλισης και να μετατρέψει σε μετοχές άλλα μη καλυμμένα δάνεια – ενισχύοντας τον ισολογισμό της, αλλά προκαλώντας κύματα απωλειών στο χρηματοοικονομικό σύστημα.

Η ώρα της Άγκελα Μέρκελ

Αντιμέτωπη με την απώλεια εμπιστοσύνης απέναντι στη Deutsche Bank, η οποία θα μπορούσε να ξεφύγει εκτός ελέγχου, η κυβέρνηση της Άγκελα Μέρκελ θα μπορούσε να παρέμβει και να προσφέρει στήριξη σε μια ανακεφαλαιοποίηση.

Με λιγότερο από ένα χρόνο να απομένει για τις γενικές εκλογές και αντιμετωπίζοντας ήδη πυρά για την απόφαση της να επιτρέψει σε μεγάλο βαθμό μεταναστών να εισέλθουν στη χώρα, η κα. Μέρκελ θα ήταν εξαιρετικά απρόθυμη να κάνει ένα τέτοιο βήμα.

Οι νέα ευρωπαϊκοί κανονισμοί για τις τραπεζικές διασώσεις επιτρέπει στο κράτη να ρίχνουν χρήματα σε προβληματικές τράπεζες μόνο αν επιβάλλουν στους πιστωτές απώλειες που αγγίζουν το 8% των συνολικών υποχρεώσεων.

Στην περίπτωση της Deutsche Bank αυτό θα αντιστοιχούσε σε απώλειες 139 δισ. δολαρίων για τους ομολογιούχους, το οποίο θα δημιουργούσε κίνδυνο μεταστάσεων σε όλο το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Οποιαδήποτε προσπάθεια να παρακαμφθούν οι κανονισμοί θα προκαλούσε διαμαρτυρίες από χώρες όπως η Ιταλία, η οποία υπό τις πιέσεις του Βερολίνου δεν έλαβε το «πράσινο φως» για να διασώσει τις δικές της τράπεζες.

Μια δυνατότητα που συζητείται σε ορισμένους κύκλους είναι να δρομολογήσει η γερμανική κυβέρνηση μια συγχώνευση της Deutsche Bank με τη Commerzbank, στην οποία το Βερολίνο έχει ήδη ποσοστό μειοψηφίας. Αν και η λύση αυτή δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στους αξιωματούχους, μπορεί να επιτρέψει στην κυβέρνηση να προσφέρει στήριξη στη Deutsche Bank χωρίς να θεωρηθεί κρατική βοήθεια.