Η γενική τάση η οποία καταγράφηκε το 2016, σε σχέση με το 2015, όπως αναφέρεται στην έκθεση αφορούσε σε αύξηση των φορολογικών επιβαρύνσεων. Σε 20 από τις 35 χώρες, σημειώθηκε αύξηση των επιβαρύνσεων, σε 14 καταγράφηκε μείωση και μόνο στη Χιλή οι φόροι παρέμειναν αμετάβλητοι.
Η Ελλάδα αποτελεί ξεχωριστή περίπτωση, καθώς σημειώνεται άνοδος πάνω από 1% (1,06% για την ακρίβεια), η υψηλότερη ανάμεσα στις 35 χώρες του ΟΟΣΑ. Η συνολική φορολογική επιβάρυνση, σε επίπεδο μέσου όρου στις χώρες του ΟΟΣΑ, μειώθηκε κατά 0,07% στο 36%.
Σε αντιδιαστολή με την Ελλάδα, οι υψηλότερες μειώσεις των επιβαρύνσεων σημειώθηκαν στην Αυστρία (2,47%) και το Βέλγιο (1,32%), χώρες οι οποίες προχώρησαν στην εφαρμογή μεταρρυθμίσεων. Η μείωση της επιβάρυνσης προήλθε τόσο από τους χαμηλότερους συντελεστές φορολογίας εισοδήματος (Αυστρία) ενώ σε μία σειρά χωρών όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισλανδία και η Ελβετία, κύριος παράγοντας ήταν η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για τους εργοδότες.
Στην Ελλάδα, μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών προς το παρόν αποτελούν ξεχασμένες έννοιες…
Το 30% χαμένο από χέρι
Στην έκθεση, ο ΟΟΣΑ έχει προχωρήσει σε μία ενδιαφέρουσα ανάλυση. Καταγράφει σε όρους σταθμισμένης αγοραστικής δύναμης, το εισόδημα που κερδίζει ένας μέσος εργαζόμενος με ή χωρίς παιδιά στις 35 χώρες μέλη του και το εισόδημα που του μένει καθαρό στην τσέπη, αφού αφαιρεθούν ασφαλιστικές εισφορές, φόρος εισοδήματος και τυχόν έκτακτες εισφορές. Τα εισοδήματα, για λόγους συγκρισιμότητας παρατίθενται σε δολάρια ΗΠΑ.
Τα συμπεράσματα είναι εντυπωσιακά. Διαπιστώνουμε για παράδειγμα ότι στην Ελλάδα ένας άγαμος εργαζόμενος χωρίς παιδιά με εισόδημα στο 67% του μέσο όρου είχε πέρυσι μικτές αποδοχές- σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ- 22.093 δολάρια. Από αυτά, μετά την αφαίρεση φόρων και εισφορών, στο χέρι του έμεναν 17.632 δολάρια. Ποτέ δεν έβλεπε ένα ποσό της τάξεως των 4.461 δολαρίων το οποίο ισοδυναμεί με το ένα πέμπτο των αποδοχών του.
Η επιβάρυνση της τάξεως του 20% προφανώς δεν μπορεί να θεωρηθεί υψηλή. Οι εντυπώσεις προφανώς αλλάζουν αν συνυπολογίσει κανείς όλες τις λοιπές φορολογικές επιβαρύνσεις από τον ΦΠΑ 24% έως τους έμμεσους φόρους σε ότι… κινείται (καταναλωτικά, από καφέδες και τσιγάρα έως συνδρομητική τηλεόραση, ίντερνετ και μπύρα).
Για έναν εργαζόμενο της ίδιας κατηγορίας (άγαμος χωρίς παιδιά) στην Αυστραλία τα μεγέθη είναι διαφορετικά. Το εισόδημά – στο 67% του μέσου όρου- είναι 38.007 δολάρια και από αυτά φόροι και ασφαλιστικές εισφορές απορροφούν 7.152 δολάρια ή το 18% των μικτών. Μεγαλύτερα εισοδήματα, μικρότερες επιβαρύνσεις. Στη Δανία, την ίδια ώρα, όπου οι αποδοχές είναι παρεμφερείς – στα 38.398 δολάρια- η επιβάρυνση είναι πολλαπλάσια με πάνω από 13.000 δολάρια σε κρατήσεις (33%). Το κοινωνικό κράτος στη Δανία όμως βρίσκεται σε άλλα επίπεδα.
Το τοπίο μεταβάλλεται δραματικά, όταν οι συγκρίσεις γίνουν στις οικογένειες. Οι επιβαρύνσεις στην Ελλάδα αυξάνονται συγκριτικά κατακόρυφα, καταδεικνύοντας ενδεχομένως την έλλειψη μέτρων στήριξης των οικογενειών που δίνουν βροντερό παρόν σε άλλες χώρες.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι για μια οικογένεια με δύο παιδιά, στην Ελλάδα πέρυσι, το μέσο εισόδημα υπολογίζεται σε 36.272 δολάρια (αν βρει ο ΟΟΣΑ πολλές τέτοιες οικογένειες στην Ελλάδα …). Από αυτά το 30% πήγαινε απευθείας σε φόρους και εισφορές (8.350 δολάρια) όταν τα αντίστοιχα μεγέθη στην Αυστραλία (από 56.727 δολάρια μικτά, το καθαρό εισόδημα έπεφτε σε 49.245 δολάρια) έδειχναν επιβαρύνσεις μόλις 13%.
Ας δούμε τώρα τι γίνεται και σε μία χώρα, με σχετικά συγκρίσιμα μεγέθη με τη δικιά μας. Ας αφήσουμε την Αυστραλία και ας πάμε στην Ισπανία. Μια οικογένεια με δύο παιδιά στην Ισπανία, εμφανίζεται με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ σε όρους σταθμισμένης αγοραστικής δύναμης να έχει μικτό εισόδημα 40.276 δολαρίων πέρυσι. Από αυτά φόροι και εισφορές απορροφούν 5.666 δολάρια ή το 14% του μικτού εισοδήματος!
