Nέα ώθηση στην απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού αναμένεται να φέρουν τα μέτρα της τελευταίας συμφωνίας με τους δανειστές, που θεσμοθετήθηκαν την περασμένη Πέμπτη. Ωστόσο, η μέχρι στιγμής εμπειρία δείχνει ότι η λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργεια ανοίγει με απελπιστικά αργά βήματα, παρότι δεν είναι λίγος ο αριθμός των Ιδιωτικών επιχειρήσεων  και των  Υπηρεσιών Κοινή Ωφέλειας που έχουν εισέλθει στην αγορά ηλεκτρισμού, διεκδικώντας περίπου τους μισούς πελάτες της ΔΕΗ.

Ο απολογισμός μετά από περισσότερα από δέκα χρόνια απελευθέρωσης - εκ των οποίων τα τελευταία 6-7 κάτω από τη φοβερή πίεση των μνημονίων- είναι απογοητευτικός.

Σύμφωνα με το πιο πρόσφατο δελτίο του ΛΑΓΗΕ το μερίδιο της ΔΕΗ στην αγορά λιανικής διαμορφώθηκε τον Απρίλιο 2017 στο 86,49%, που είναι μεν το χαμηλότερο που έχει καταγραφεί αλλά παραμένει εξαιρετικά υψηλό σε σχέση με τους στόχους.

Από τους ιδιώτες ανταγωνιστές, μόνον τρεις εταιρίες, η Elpedison, (εταιρία των ομίλων ΕΛΠΕ, Edison και Ελλλακτωρ), η Ηρων (όμιλος Τερνα) και η Protergia (όμιλος Μυτιληναίου) έχουν καταφέρει να αποσπάσουν μερίδια οριακά πάνω του 3% η κάθε μία, από τις περίπου 17 εναλλακτικούς παρόχους που δραστηριοποιούνται στο χώρο.

Ωστόσο ο Απρίλιος φάνηκε να αποτελεί και μήνα καμπής, αφού η ΔΕΗ μέσα στο μήνα αυτό έχασε μερίδιο πάνω από 1%, δείχνοντας ότι η αγορά ξαναβρίσκει τον βηματισμό, που είχε χάσει στα τέλη του περασμένου χρόνου όταν η ΔΕΗ για κάποιο χρονικό διάστημα έπαψε να χάνει πελάτες.

Τα τελευταία μέτρα, με τις δημοπρασίες ηλεκτρικής ενέργειας από τα λιγνιτικά και υδροηλεκτρικά εργοστάσια της ΔΕΗ (ΝΟΜΕ) ,σε συνδυασμό με την υποχρέωση για πώληση λιγνιτικών μονάδων δείχνουν ότι τα περιθώρια για τον κυρίαρχο παίκτη στενεύουν. 

Ετσι, οι εναλλακτικοί πάροχοι κτίζουν τις θέσεις τους για την επόμενη ημέρα. Μάλιστα νέες εταιρίες μπαίνουν στο παιγνίδι με αξιώσεις.

Την περασμένη εβδομάδα κατέθεσε αίτηση στη ΡΑΕ για άδεια προμήθειας ηλεκτρισμού η εταιρία Προμήθειας Αερίου Θεσσαλονίκης-Θεσσαλίας, ενώ ανάλογη κίνηση κάνει και η ΕΠΑ Αττικής. Μάλιστα με την πλήρη απελευθέρωση της αγοράς αερίου από 1/1/2018, που σημαίνει ότι τα νοικοκυριά θα μπορούν να επιλέγουν ελεύθερα προμηθευτή αερίου, αναμένεται οι περισσότεροι εναλλακτικοί πάροχοι ηλεκτρισμού να δραστηριοποιηθούν και στην αγορά αερίου. Ανάλογη κίνηση πρέπει να αναμένεται και σύντομα από τη ΔΕΗ, σε μία προσπάθεια να περάσει σε νέες αγορές προκειμένου να καλύψει τις απώλειες εσόδων από τη μείωση των πελατών της στον ηλεκτρισμό. 

Από την άλλη πλευρά πάντως οι αγκυλώσεις και οι ιδιομορφίες που χαρακτηρίζουν την ελληνική ενεργειακή αγορά δείχνουν πως η μετάβαση στη νέα εποχή δεν θα είναι εύκολη. 

Για παράδειγμα, υπάρχουν πελάτες που δεν θα φύγουν ποτέ από τη ΔΕΗ, είτε γιατί είναι δύσπιστοι, είτε γιατί στη ΔΕΗ έχουν φθηνότερα τιμολόγια όπως οι αγρότες, οι μεγάλοι βιομηχανικοί πελάτες, φορείς που στεγάζονται σε κτίρια του δημοσίου αλλά και πολλοί κακοπληρωτές πελάτες, που φοβούνται ότι αν φύγουν από τη ΔΕΗ η νέα εταιρία θα τους κόψει το ρεύμα, σε περίπτωση που δεν πληρώσουν. 

 Όλα αυτά τα τμήματα της αγοράς, που δεν θα φύγουν καθόλου εύκολα από τη ΔΕΗ - εκτός και αν αλλάξει άρδην την τιμολογιακή πολιτική της - καλύπτουν ένα μεγάλο μέρος του πελατολογίου της, κοντά στο 40-50%

Δεν είναι καθόλου τυχαίο που ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Μσνώλης Παναγιωτάκης επανειλημμένα έχει ζητήσει οι πελάτες στην Υψηλή Τάση (μεγάλες βιομηχανίες) να μην προσμετρώνται στο μερίδιο της ΔΕΗ όσον αφορά τον στόχο της απελευθέρωσης, για όσο τουλάχιστον η αγορά δεν δίνει τη δυνατότητα στις βιομηχανίες να βρουν φθηνότερο ρεύμα. 

Μερίδιο από τη ΔΕΗ διεκδικούν και οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας ΕΛΤΑ, ΕΥΔΑΠ, ΟΤΕ και πρόσφατα οι εταιρίες φυσικού αερίου,  οι οποίες αναζητούν να εκμεταλλευτούν ένα συγκριτικό πλεονέκτημα που έχουν σε σχέση με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις ενέργειας. Όπως και στο εξωτερικό, πρόκειται για εταιρίες που βρίσκονται ήδη «μέσα στα σπίτια» των καταναλωτών και το κόστος για την προσέλκυση των πελατών είναι πιο φθηνό, καθώς έχουν ήδη μια σταθερή σχέση με την πελατειακή βάση. Αυτό είναι αρκετό για να τις εισάγει πιο εύκολα στον ανταγωνισμό. Μέχρι στιγμής πάντως καμία από αυτές της εταιρίες δεν έχει περάσει σε επιθετική πολιτική προσέγγισης καταναλωτών, ίσως γιατί εκτιμά ότι ακόμα δεν έχει φθάσει ο κατάλληλος χρόνος. 

Από την άλλη πλευρά η ΔΕΗ δεν θέλει να χάσει τους «καλούς» πελάτες και να μείνει μόνον με τους τρόπο τινά “δεσμευμένους”.

Οι προθεσμίες πάντως τρέχουν και οι στόχοι που έχουν τεθεί είναι αμείλικτοι. Η ΔΕΗ ως το 2020 πρέπει να έχει χάσει το 50% της πελατείας της.