Σε μία εξαιρετικά δύσκολη μάχη, με αμφίβολη έκβαση για τα περίφημα «λιγνιτικά ΑΔΙ» που διεκδικεί η ΔΕΗ, εξελίσσεται η τριμερής διαβούλευση στην ΕΕ για τη νέα μεταρρύθμιση στην αγορά ηλεκτρισμού, η οποία σχετίζεται άμεσα με τον Μόνιμο Μηχανισμό Επάρκειας Ισχύος και το αν θα συμπεριλάβει τις ανθρακικές μονάδες.
Πρόσφατα, η κυβέρνηση της Ισπανίας ανακοίνωσε ότι αποσύρει τη στήριξή της υπέρ της χορήγησης οικονομικών ενισχύσεων στις μονάδες άνθρακα και τάσσεται με το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την απαγόρευση των κρατικών ενισχύσεων σε ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες, που εκπέμπουν περισσότερα από 550 γραμμάρια διοξειδίου του άνθρακα ανά κιλοβατώρα. Το πλαφόν αυτό, αν τελικώς υιοθετηθεί, θέτει εκτός του Μηχανισμού επάρκειας ισχύος, όλες τις ανθρακικές μονάδες, καθώς και πολλές παλαιές και αναποτελεσματικές μονάδες φυσικού αερίου.
Ας σημειωθεί ότι πριν λίγες ημέρες η Ιταλία απέσυρε την υπογραφή της από κοινό υπόμνημα με την Ελλάδα και πέντε ακόμα χώρες (Πολωνία, η Γαλλία, Ουγγαρία, Ιρλανδία και Βρετανία), το οποίο, επί της ουσίας και υπό προϋποθέσεις, τασσόταν υπέρ της δυνατότητας στήριξης των ανθρακικών μονάδων, μέχρι να ολοκληρωθεί η μετάβαση στο νέο καθεστώς χαμηλών ρύπων.
Ο μηχανισμός επάρκειας ισχύος είναι ένα σύστημα στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας που αποζημιώνει τις ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες.
Για την Ελλάδα το θέμα έχει ιδιαίτερη σημασία, όχι μόνον για τις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ, των οποίων το κόστος έχει ήδη επιβαρυνθεί σημαντικά εξ αιτίας της εκτόξευσης της τιμής των δικαιωμάτων αγοράς ρύπων, αλλά και επειδή η ΔΕΗ την περίοδο αυτή έχει σε εξέλιξη τον διαγωνισμό για την πώληση των τριών μονάδων στη Φλώρινα και τη Μεγαλόπολη. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι υποψήφιοι αγοραστές, που εκδήλωσαν ενδιαφέρον στην πρώτη φάση, ζήτησαν «λιγνιτικά ΑΔΙ» και μάλιστα το αίτημα αυτό, ήταν, σύμφωνα με πληροφορίες, που κινητοποίησε την ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος- Ενέργειας προς την κατεύθυνση αυτή. Μέχρι στιγμής πάντως, το ελληνικό σχέδιο για τον νέο μόνιμο μηχανισμό δεν έχει προικοινοποιηθεί στις Βρυξέλλες, απ’ όπου εγκρίνονται όλα τα εθνικά σχέδια της κατηγορίας αυτής, δεδομένου ότι αφορούν σε μηχανισμούς κρατικών ενισχύσεων.
Η υπουργός της Ισπανίας για την Οικολογική Μετάβαση κα Teresa Ribera, ανακοινώνοντας τη νέα ενεργειακή πολιτική της χώρας, δήλωσε ότι στο άτυπο συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, που έγινε την περασμένη εβδομάδα στο Λίντς στης Αυστρίας, η Μαδρίτη τάχθηκε υπέρ της θέσπισης του πλαφόν των 550 γραμμαρίων διοξειδίου του άνθρακα ανά κιλοβατώρα.
Η θέση αυτή της Ισπανίας, όπως αναφέρουν διεθνή μέσα ενημέρωσης, μπορεί να επηρεάσει καταλυτικά τις ισορροπίες εντός ΕΕ όσον αφορά στην υιοθέτηση του μέτρου. Μέχρι τώρα η Μαδρίτη αντιτίθετο στο σχέδιο της Κομισιόν να θεσπίσει πλαφόν 550 γραμμαρίων/kwh στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα για τις ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες, που θα είναι επιλέξιμες προς ένταξη στον Μόνιμο Μηχανισμό Επάρκειας Ισχύος
Ας σημειωθεί ότι ο τριμερής διάλογος μεταξύ της Κομισιόν, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των χωρών- μελών της ΕΕ για τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά ηλεκτρισμού, συμπεριλαμβανομένου του μέτρου αυτού, αναμένεται να ολοκληρωθούν τον Νοέμβριο ή τον Δεκέμβριο, το πιθανότερο πριν τη διεξαγωγή της ετήσιας συνόδου του ΟΗΕ για το Κλίμα, η οποία φέτος θα πραγματοποιηθεί στην Πολωνία.
Η προσχώρηση της Ισπανίας στο μπλοκ των χωρών που στηρίζουν τη μεταρρύθμιση μπορεί να είναι ο παράγων- κλειδί για την έκβαση του όλου ζητήματος, επιτρέποντας στο Συμβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο να περάσουν τη θέση τους για την εφαρμογή αυστηρότερων κριτηρίων εκπομπής ρύπων στις μονάδες που θα ενταχθούν στον Μόνιμο Μηχανισμό, χωρίς εξαιρέσεις και μεταβατικές περιόδους πέραν του 2025, εκτιμούν πολλοί αναλυτές.
