Σε πολύ βαρύ κλίμα στις Βρυξέλλες συζητούνται τα “λιγνιτικά ΑΔΙ” και το ελληνικό σχέδιο για τον Μόνιμο Μηχανισμό Επάρκειας Ισχύος, καθώς το όλο σύστημα των κρατικών ενισχύσεων στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με άνθρακα ακόμα με φυσικό αέριο, αμφισβητείται έντονα τόσο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και από πολλά λόμπυ στην καρδιά της ΕΕ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην τελευταία συνεδρίαση, που διεξήχθη στο πλαίσιο του Τριμερούς Διαλόγου , Κομισιόν- Ευρωκοινοβουλίου και Κρατών Μελών- για την επικείμενη μεταρρύθμιση στην αγορά ηλεκτρισμού, οι διαπραγματεύσεις για τις κρατικές ενισχύσεις στις ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες άνθρακα μέσω των μόνιμων μηχανισμών επάρκειας “κόλλησαν “ και δεν σημείωσαν πρόοδο, καθώς οι επικριτές τους, που ολοένα γίνονται και περισσότεροι, θεωρούν ότι στρεβλώνουν την αγορά και παρεμποδίζουν την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, διατηρώντας εν ζωή τις ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες άνθρακα και αερίου, περισσότερο από όσο χρειάζεται.
Η πρόταση της Κομισιόν που έχει τεθεί στο τραπέζι είναι από το 2025 να μην δικαιούνται επιδότησης, μέσω των διαφόρων εθνικών μηχανισμών επάρκειας, οι μονάδες που εκπέμπουν περισσότερο από 550 γραμμάρια διοξειδίου του άνθρακα ανά KWh, ένα πλαφόν που βγάζει εκτός συστήματος όλες τις ανθρακικές΄καθώς και πολλές παλαιές και αναποτελεσματικές μονάδες φυσικού αερίου. Μία περιορισμένου χαρακτήρα μεταβατική πρόνοια προβλέπεται μόνον για μονάδες που έχουν αρχίσει να κατασκευάζονται πριν τεθεί σε ισχύ ο νέος κανονισμός και μία ακόμα, μικρότερης διάρκειας παρέκκλιση, για τις μονάδες που αναβαθμίζονται περιβαλλοντικά.
΄Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όμως, καθώς και ορισμένες χώρες-μέλη, φαίνεται να πιέζουν προς πολύ πιο αυστηρές κατευθύνσεις, πράγμα που προκαλεί σύγκρουση με άλλες χώρες, που στηρίζονται στον άνθρακα για ηλεκτροπαραγωγή.
“Από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το κύριο ερώτημα είναι: Θα πρέπει να συνεχίσουμε να επιδοτούμε τον άνθρακα στην Ευρώπη; Η θέση μας είναι σαφής: ‘Οχι ", δήλωσε εκπρόσωπος των Πρασίνων, στον ιστότοπο Euractiv, προσθέτοντας ότι η θέση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη στήριξη του άνθρακα δεν είναι καθόλου βιώσιμη και ότι οι επιδοτήσεις στη “βρόμικη” ενέργεια πρέπει να σταματήσουν τώρα. Στο πλαίσιο αυτό προέχει το πώς θα επιτευχθεί μια δίκαιη μετάβαση στη νέα εποχή από τις περιοχές της ΕΕ, των οποίων η οικονομία βασίζεται στον άνθρακα.
Παρότι οι τελικές αποφάσεις των Βρυξελλών διαμορφώνονται μετά από συμβιβασμούς όλων των μερών, είναι φανερό ότι οι επιδοτήσεις στις ανθρακικές μονάδες, όπως τα δικά μας “λιγνιτικά ΑΔΙ”, ανήκουν, ουσιαστικά στο παρελθόν. Ακόμα και αν τώρα εγκριθεί η ελληνική πρόταση, όπως αφήνει να εννοηθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος - Ενέργειας, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα πρόκειται για ένα βραχύβιο μηχανισμό, που στην πορεία της όποιας εφαρμογής του θα δέχεται συνεχώς πιέσεις για κατάργηση.
Ένα τέτοιο καθεστώς όμως, δημιουργεί έντονο σκεπτικισμό για την έκβαση της λιγνιτικής αποεπένδυσης της ΔΕΗ. Ολοι οι υποψήφιοι επενδυτές έχουν θέσει σχεδόν ως προαπαιτούμενο τα “λιγντικά ΑΔΙ”. Την εκκρεμότητα αυτή άλλωστε, επικαλέστηκε κατά κύριο λόγο η ΔΕΗ στο αίτημα της προς την ΕΕ για τη χορήγηση παράτασης ενός μηνός στον διαγωνισμό για την πώληση των μονάδων.
Πρόβλημα από ενδεχόμενη απόρριψη του ελληνικού αιτήματος ή από μία, πολύ περιορισμένης χρονικής διάρκειας και υπό όρους έγκρισής τους, θα έχουν, βέβαια, όλες οι λιγντικές μονάδες της ΔΕΗ.
Οι νέοι κανονισμοί της ΕΕ για τους μηχανισμούς κρατικής ενίσχυσης των συμβατικών μονάδων, αναμένεται να οριστικοποιηθούν ως το τέλος του χρόνου και να ενταχθούν στο πακέτο της επικείμενης μεταρρύθμισης στην αγορά ηλεκτρισμού.
