Στην αναθεώρηση των δημοπρασιών για τις ΑΠΕ και κυρίως των κριτηρίων, κατά τρόπο που η χαμηλότερη προσφερόμενη τιμή να μην είναι το  κριτήριο (non price award) για την πρόκριση του έργου,  κυρίως των αιολικών,  προσανατολίζεται η ΕΕ, όπως προκύπτει  από το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Δράσης για την Αιολική Ενέργεια, που ανακοίνωσε χθες η Κομισιόν.

Στόχος του μέτρου είναι να επιταχυνθεί η ανάπτυξη των αιολικών πάρκων στην ΕΕ, καθώς σήμερα υστερεί σημαντικά από τους στόχους, και κυρίως να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή βιομηχανία παραγωγής ανεμογεννητριών και λοιπού εξοπλισμού, η οποία έχει πληγεί από τον ανταγωνισμό των φθηνότερων κινέζικων ανεμογεννήτριες. Αξίζδει να σημειωθεί ότι το εμπορικό έλλειμμα ΕΕ-Κίνας όσον αφορά στον εξοπλισμό των αιολικών πάρκων έφθασε το 2022 στο ρεκόρ των 462 εκατ. ευρώ και ότι σχεδόν όλοι οι μεγάλοι Ευρωπαίοι κατασκευαστές παρουσίασαν σημαντικές λειτουργικές ζημιές το προηγούμενο έτος.

Το νεό σχέδιο για τις δημοπρασίες προβλέπει, μεταξύ άλλων:

Κριτήρια καλά σχεδιασμένα,  αντικειμενικά, διαφανή και  αμερόληπτα που δεν θα προκρίνουν στους διαγωνισμούς τις προσφορές με τη χαμηλότερη τιμή αλλά τις προσφορές με προϊόντα υψηλότερης προστιθέμενης αξίας, που  θα προωθούν τη βιομηχανική κλίμακα. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται κριτήρια όπως η μεγαλύτερη διάρκεια ζωής των εγκαταστάσεων, η περιεκτικότητα σε άνθρακα  των υλικών που χρησιμοποιούνται, ή τα προϊόντα κυκλικής οικονομίας, που  μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των αιολικών πάρκων και συμβάλλουν στη μείωση της εξάρτησης  από κρίσιμες πρώτες ύλες.

• Όρους για την αντιμετώπιση του κινδύνου καθυστερήσεων ή μη εκτέλεσης του έργου, πράγμα που  παρέχει υψηλότερη προβλεψιμότητα και βεβαιότητα σε εταιρείες και επενδυτές.
• Περαιτέρω εναρμόνιση των αρχών σχεδιασμού των δημοπρασιών των κρατών μελών, με επαρκή περιθώρια ευελιξίας και καινοτομίας σε επίπεδο κράτους μέλους. Η χρήση αυτών των στοιχείων στο σχεδιασμό των δημοπρασιών θα πρέπει πάντως να λαμβάνει υπόψη τις δημοσιονομικές επιπτώσεις για τα κράτη μέλη και την ανάγκη για απλές διαδικασίες

Τα κράτη μέλη θα κληθούν να συμπεριλάβουν στις δημοπρασίες και μέτρα για τη μεγιστοποίηση του ποσοστού εκτέλεσης των έργων, υπό την καθοδήγηση της Επιτροπής

Μόλις εγκριθεί το σχέδιο δράσης, η Επιτροπή θα ξεκινήσει διάλογο με τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη για τη βελτίωση, την απλούστευση και την συνέπεια στον σχεδιασμό των δημοπρασιών για τις ΑΠΕ,  προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις που έχουν ως αποτέλεσμα καθυστερήσεις ή εγκατάλειψη έργων. Στόχος είναι η Επιτροπή να καταλήξει σε  προτάσεις με  τυποποιημένα στοιχεία/όρους για τις  δημοπρασίες, ενώ σε δεύτερο στάδιο θα προχωρήσει σε ένα  πιο ομοιόμορφο σχεδιασμό των δημοπρασιών,  καθιστώντας τις νέες διατάξεις νομικά δεσμευτικές.

Στο πλαίσιο αυτό, μεταξύ άλλων, θα συμπεριληφθούν  πρόσθετα μέτρα σχετικά :

• με την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και τη διεθνή μεταφορά δεδομένων, σύμφωνα με το δίκαιο της EE
• Tη  σαφήνεια των κριτηρίων που δεν βασίζονται στην τιμή ( non price award ) και τα οποία  είναι κρίσιμα για την επιβράβευση της βιωσιμότητας, της καινοτομίας, της ολοκλήρωσης του ενεργειακού συστήματος, των προϊόντων υψηλής ποιότητας και της συμβολής σε μια ανθεκτική αλυσίδα εφοδιασμού.

• Τη διερεύνηση της ανάπτυξης ενός ευρωπαϊκού κώδικα επιχειρηματικής δεοντολογίας που προωθεί, μεταξύ άλλων, τη διαφάνεια της εφοδιαστικής αλυσίδας και θα μπορούσε να προταθεί για τις  μελλοντικές δημοπρασίες αιολικής ενέργειας.

• Την ενίσχυση της κυβερνο-ανθεκτικότητας (cyber resilience) των αιολικών εγκαταστάσεων και της υποδομής με την οποία συνδέονται.

• Την εξασφάλιση της πλήρους και έγκαιρης εκτέλεσης των έργων μέσω κατάλληλων κινήτρων, με ποινικές ρήτρες για τη μη εκτέλεση των έργων και  πρόβλεψη για τιμαριθμική αναπροσαρμογή των τιμών, προκειμένου η  βιομηχανία του κλάδου να αντιμετωπίσει τις αυξήσεις κόστους λόγω του πληθωρισμού.

Επίσης θα πρέπει να αξιολογηθούν τα φαινόμενα των αρνητικών προσφορών (bids), με την  Επιτροπή να θεωρεί ότι θα πρέπει να υπάρξει  διάλογος με τα κράτη μέλη σχετικά με το αν μπορεί να αποφευχθεί μια τέτοια δομή υποβολής προσφορών και παράλληλα να αντιμετωπιστεί το ζήτημα με τα ανώτατα όρια στις προσφορές, που οδηγούν σε υποεγγραφή συμμετεχόντων στις σχετικές δημοπρασίες.