Tην αποζημίωση των μονάδων ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, μέσω ειδικού μηχανισμού για τις πρόσθετες περικοπές προβλέπει μεταξύ άλλων το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος- Ενέργειας για την “Αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής”, που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση ως τις 15 Απριλίου.
Το νομοσχέδιο στην ενότητα “Ενεργειακή Ασφάλεια” προβλέπει ρυθμίσεις και για σειρά άλλων θεμάτων όπως μέτρα για την απελευθέρωση ηλεκτρικού χώρου, τις διαδικασίες για την υλοποίηση του σχεδίου “Απόλλων”, ρυθμίσεις για τα υπεράκτια αιολικά και την ΕΔΕΥΕΠ, τον ΔΕΔΔΗΕ, τον ΑΔΜΗΕ κλπ.
Ειδικότερα για την αποζημίωση των πρόσθετων περικοπών το νομοσχέδιο προβλέπει ότι αυτές επιβάλλονται σε περιπτώσεις τεχνικής αδυναμίας εφαρμογής αναλογικού επιμερισμού των περιορισμών. Αφορά κυρίως μεγάλα έργα ΑΠΕ που διαθέτουν την κατάλληλη υποδομή για απομακρυσμένη περικοπή της παραγωγής τους όταν απαιτείται.
Το μέτρο θα εφαρμοστεί σε δύο στάδια. Στην πρώτη φάση, δηλαδή στο μεταβατικό στάδιο που ξεκινά από φέτος τον Μάιο και θα διαρκέσει ως την άνοιξη του 2025 οι περικοπές ισχύος θα αποφασίζονται από τους αρμόδιους διαχειριστές του συστήματος και του δικτύου, δηλαδή του ΑΔΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ. Οι περικοπές έγχυσης δεν αφορούν μόνο τις μονάδες ΑΠΕ και ΣΥΘΗΑ, αλλά και τους σταθμούς αποθήκευσης όπως και τα ιδιωτικά δίκτυα Μέσης Τάσης.
Εν τω μεταξύ, η Ομάδα Διαχείρισης Εργου που έχει αναλάβει να εισηγηθεί μέτρα για την αντιμετώπιση της έλλειψης ηλεκτρικού χώρου, θα πρέπει σε διάστημα 9 μηνών από την 1η Μαΐου 2024 να εισηγηθεί στον υπουργό το νέο πλαίσιο για τις περικοπές. Ο υπουργός θα εκδώσει την απόφαση εφαρμογής. Πάντως η προθεσμία των εννέα μηνών μπορεί να παρατείνεται με απόφαση του υπουργού ΠΕΝ.
Ειδικότερα για την αποζημίωση των μονάδων, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι με απόφαση του υπουργού ΠΕΝ μετά από πρόταση της Ομάδας Διοίκησης Έργου, θεσπίζεται Μηχανισμός Αντιστάθμισης Περικοπών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, για την αντιστάθμιση των πρόσθετων περιορισμών που επιβάλλονται, λόγω της τεχνικής αδυναμίας εφαρμογής αναλογικού επιμερισμού των περιορισμών σε όλους τους σταθμούς. Οι σχετικές χρεώσεις πιστώνονται στους σταθμούς όπου εφαρμόστηκαν πρόσθετοι περιορισμοί, πέραν αυτών που τους αναλογούσαν. Φορέας εφαρμογής των συναλλαγών είναι ο ΔΑΠΕΕΠ, ο οποίος θα δημιουργήσει ειδικό λογαριασμό.
Προβλέπεται επίσης, η επιβολή κυρώσεων στους παραγωγούς σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις περικοπές.
Μέχρι την έναρξη ισχύος της απόφασης του ΥΠΕΝ για τον καθορισμό πλαισίου περιορισμών παραγωγής σταθμών ΑΠΕ και ΣΥΘΗΑ, οι εντολές περιορισμού έγχυσης θα δίνονται από τον ΑΔΜΗΕ τον ΔΕΔΔΗΕ για λόγους που σχετίζονται με την αξιοπιστία ή την ασφάλεια λειτουργίας του Συστήματος και του Δικτύου, περιλαμβανομένης της διαχείρισης συνθηκών τοπικής συμφόρησης.
Εντολή Περιορισμού Έγχυσης θεωρείται και η αποσύνδεση εγκαταστάσεων ή εξοπλισμού των μονάδων για λόγους που σχετίζονται με την αξιοπιστία ή την ασφάλεια λειτουργίας του Συστήματος
Ο ΑΔΜΗΕ και ο ΔΕΔΔΗΕ μπορούν να εκδίδουν Εντολές Περιορισμού Έγχυσης σε σταθμούς οι ομάδες ΑΠΕ ΣΗΘΥΑ ή σε Ιδιωτικά Δίκτυα Μέσης Τάσης. Επίσης μπορούν να εκδίδουν εντολές περικοπών απορρόφησης ή περιορισμού έγχυσης σε σταθμούς αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, όταν παρατηρούνται προβλήματα στο σύστημα.
Σταθμοί με εγκατεστημένη ισχύ μεγαλύτερη 1 MW που κατά την 1η Μάϊου 2024 δεν διαθέτουν τις κατάλληλες υποδομές για τον περιορισμό της ισχύος που εγχέουν μετά από εντολή του Διαχειριστή θα πρέπει να τις εγκαταστήσουν εντός 6 μηνών από την 1η Μάϊου 2024.
Σε περίπτωση μη υλοποίησης της υποχρέωσης αυτής, οι Μονάδες για κάθε περίοδο που εκδόθηκε Εντολή Περιορισμού Έγχυσης επιστρέφουν 25% των εσόδων που έχουν λάβει από τις Αγορές Ηλεκτρικής Ενέργειας, χωρίς να δικαιούνται καμία αποζημίωση από τον ΔΑΠΕΕΠ για το σύνολο της ενέργειας που παρήχθη.
Επίσης προβλέπεται ότι οι διαχειριστές έχουν την δυνατότητα να μην χορηγήσουν Οριστικό Προσφορά Σύνδεσης σε ένα σταθμό αν προκύπτει αδυναμία σύνδεσης του σταθμού.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, ο υπουργός Περιβάλλοντος- Ενέργειας με απόφαση του που θα εκδώσει μετά από εισήγηση της Ομάδας Διοίκησης Έργου θα καθορίσει το πλαίσιο περιορισμών παραγωγής σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, καθώς και διαχείρισης των σταθμών αποθήκευσης. Το πλαίσιο αυτό θα πρέπει να :
α) Διακρίνει τις κατηγορίες περιορισμών παραγωγής σταθμών ΑΠΕ και ΣΥΘΗΑ που σχετίζονται με την τοπική συμφόρηση, με λόγους ασφαλούς λειτουργίας του συστήματος ή του δικτύου, ή με πλεόνασμα προσφερόμενης παραγωγής στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας.
β) Καθορίζει όρια επιβολής περιορισμών έγχυσης, τις αρχές και την προτεραιότητα επιβολής τους και τη κατηγοριοποίηση των σταθμών, καθώς και τη συνεργασία τους με σταθμούς αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, για κάθε επιμέρους αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (Αγορά Επόμενης Ημέρας, Ενδοημερήσια Αγορά, Αγορά Εξισορρόπησης) αφού ληφθούν υπόψη οι ανάγκες ανακατανομής.
γ) Αποσαφηνίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των συμβαλλομένων μερών σε διμερή συμβόλαια που αφορούν παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας αμιγώς από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ.
δ) Να προσδιορίζει το ρόλο του ΑΔΜΗΕ, του ΔΕΔΔΗΕ, του ΔΑΠΕΕΠ, των ΦΟΣΕ, των αυτοπαραγωγών και των λοιπών φορέων, στον προγραμματισμό και την εφαρμογή των περιορισμών παραγωγής, καθώς και τις υποχρεώσεις των παραγωγών όλων των κατηγοριών σχετικά με την εγκατάσταση του αναγκαίου εξοπλισμού για τον περιορισμό της ισχύος και για την κατάλληλη προσαρμογή του εξοπλισμού προστασίας των σταθμών παραγωγής.
ε) Να καθορίζει το χρόνο έναρξης ισχύος του πλαισίου περιορισμών παραγωγής, καθώς και τις αρχές διαχείρισης των σταθμών αποθήκευσης, εάν επιβάλλονται περιορισμοί.
Η Ομάδα Διοίκησης Έργου, θα εισηγηθεί στον υπουργό τη βέλτιστη ανάπτυξη έργων ΑΠΕ με ενσωματωμένη αποθήκευση που θα εγκατασταθούν ή θα υποστηριχθούν με σχήμα κρατικής ενίσχυσης και θα προσδιορίσει την κατάλληλη γεωγραφική διασπορά.
Προβλέπονται ακόμη λειτουργικοί περιορισμοί για αύξηση των περιθωρίων ισχύος σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ που εντάσσονται στο σύστημα ή στο δίκτυο .
Οι προσφορές και οι συμβάσεις σύνδεσης σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ του Διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου μπορούν να περιλαμβάνουν ειδικούς όρους, οι οποίοι επιτρέπουν την επιβολή λειτουργικών περιορισμών στην έγχυση ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι περιορισμοί εφαρμόζονται ανεξάρτητα και επιπλέον περιορισμών ή απορρίψεων προσφορών έγχυσης που προκύπτουν στο πλαίσιο της συμμετοχής των σταθμών στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας με ανώτατο όριο το 5% της ετήσιας δυνατότητας παραγωγής ενέργειας των σταθμών αυτών. Είναι δυνατό να εκδίδονται προσφορές σύνδεσης με περιορισμούς που οδηγούν σε μόνιμο περιορισμό της μέγιστης ισχύος παραγωγής του σταθμού σε σχέση με την εγκατεστημένη ισχύ των μονάδων του που θα οδηγεί σε μεγαλύτερο ποσοστό
