Η χρονιά της μεγάλης στροφής από τον άνθρακα στο φυσικό αέριο, ως καύσιμο ηλεκτροπαραγωγής, αναμένεται να είναι για την Ευρώπη το 2019, σύμφωνα με το Platts.
H θεαματική αύξηση της τιμής των ρύπων το 2018, όταν έφθασαν στα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας δεκαετίας, κοντά στα 26 ευρώ/τόνο διοξειδίου του άνθρακα τον περασμένο Σεπτέμβριο, είναι ένας από τους βασικούς λόγους της αλλαγής αυτής. Μίας αλλαγής που δεν έγινε το 2018, προφανώς γιατί οι τιμές του φυσικού αερίου στην ηπειρωτική Ευρώπη ήταν κατά πολύ υψηλότερες από αυτές του άνθρακα, μία διαφορά που δεν μπορούσε να δώσει κίνητρα για τη στροφή στο φυσικό αέριο. Όμως φέτος, με τη λειτουργία του νέου ευρωπαϊκού μηχανισμού για το σταθεροποιητικό απόθεμα ρύπων, που περιορίζει την προσφορά δικαιωμάτων εκπομπής CO 2, οι τιμές των ρύπων αναμένεται να βρίσκουν στήριξη σε επίπεδα γύρω στα 20 ευρώ/τόνο, πράγμα που καθιστά πιο δελεαστική τη χρήση φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή.
Ας σημειωθεί ότι η μεγάλη αύξηση της τιμής των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων το 2018 – η τιμή τους σχεδόν τετραπλασιάστηκε μέσα σε ένα χρόνο- οφειλόταν κυρίως στον νέο ευρωπαϊκό μηχανισμό μαζικής απόσυρσης δικαιωμάτων, ο οποίος ήταν γνωστό ότι επρόκειτο να τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2019.
Μία χώρα όπου το 2018, σημαντικό μέρος της ηλεκτροπαραγωγής «γύρισε» από τον άνθρακα στο φυσικό αέριο ήταν η Βρετανία, όπου ήδη λειτουργούσε ένας μηχανισμός στήριξης της τιμής των δικαιωμάτων. Πρόκειται για ένα φόρο επί της εκπομπής CO 2, o οποίος επιβάλλεται πάνω στις τιμές των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων. Αυτός ο συνδυασμός κόστους ήταν εκείνος που ώθησε εκτός δικτύου πολλές ανθρακικές μονάδες στη Βρετανία το 2018 για τους περισσότερους μήνες του έτους.
Σύμφωνα με το Platts Analytics, κατά μέοο όρο περί τα 6 εκατομμύρια κυβικά μέτρα άνθρακα ημερησίως προβλέπεται να γυρίζουν σε αέριο το 2019 στις χώρες της βορειοδυτικής Ευρώπης, με βάση τις τρέχουσες τιμές των καυσίμων και των ρύπων. Αυτός δε ο ρυθμός αλλαγής μπορεί να μεταβληθεί θεαματικά και να φθάσει ακόμα και στα 45 εκατομμύρια κυβικά μέτρα την ημέρα, αν επαληθευτούν άλλες προβλέψεις του Platts Analytics για τη διαμόρφωση της τιμής του αερίου, καθώς τα μοντέλα του έγκυρου οίκου δείχνουν ότι οι τιμές του αερίου θα πέσουν το δεύτερο εξάμηνο του 2019.
Η τιμή του αερίου, μαζί με τις τιμές του άνθρακα και των ρύπων είναι οι τρεις βασικοί παράγοντες που θα καθορίσουν τη μετατόπιση αλλά και την ταχύτητα με την οποία θα συντελεστεί η μετάβαση από τον άνθρακα στο φυσικό αέριο. Στο πλαίσιο αυτό, τόσο το καλοκαίρι του 2019, όσο και το τελευταίο τρίμηνο της φετινής χρονιάς θα είναι η περίοδος που το Platts εκτιμά ότι μεγάλο μέρος της ανθρακικής ηλεκτροπαραγωγής θα γυρίσει σε φυσικό αέριο.
Η απότομη μείωση όμως της ηλεκτροπαραγωγής από άνθρακα μπορεί να φέρει μείωση της ζήτησης δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων. Το ζήτημα είναι πώς θα επηρεαστούν τότε οι τιμές των ρύπων, καθώς το λογικό είναι να υποχωρήσουν.
Σύμφωνα με το Platts Analytics, αν οι τιμές των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων επιστρέψουν για παράδειγμα στα 15 ευρώ/τόνο., τότε η μετατόπιση από τον άνθρακα στο αέριο μπορεί να μειωθεί κατά περίπου 10 εκατομμύρια κυβικά μέτρα την ημέρα στο σενάριο του Platts με τις χαμηλές τιμές του αερίου. Σε διαφορετική όμως περίπτωση, δηλαδή στο σενάριο που το αέριο κινείται στις τρέχουσες τιμές της αγοράς, τότε η μετατόπιση στο φυσικό αέριο μπορεί να μηδενιστεί.
Υπάρχει πάντως και το ακραίο σενάριο που υποστηρίζουν κάποιοι αναλυτές. Σύμφωνα με την εκδοχή αυτή, πολύ σύντομα η αγορά των ρύπων θα γίνει τόσο μεγάλη που ακόμα και η πλήρης μετατόπιση της ευρωπαϊκής ηλεκτροπαραγωγής από τον άνθρακα στο φυσικό αέριο δεν θα είναι αρκετή για να αποτρέψει την άνοδο της τιμής των δικαιωμάτων, τα οποία μπορεί να ξεπεράσουν τα 40 ευρώ/τόνο. Αυτό το σενάριο πάντως δεν αντανακλά τις απόψεις των περισσότερων αναλυτών,
Άλλοι παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις τιμές των ρύπων είναι διάφοροι εξωγενείς όπως πχ οι καιρικές συνθήκες τον φετινό χειμώνα στην Ευρώπη, η διαθέσιμη προσφορά ενέργειας από τα πυρηνικά εργοστάσια, από τα αιολικά και τα φωτοβολταικά κλπ.
Το 2018 έκλεισαν στην Ευρώπη περί τα 15 GW θερμικής ηλεκτροπαραγωγής και σχεδόν 5 GWανθρακικής ηλεκτροπαραγωγής αναμένεται να κλείσουν φέτος.
