Iσχυρή πίεση ασκούν στις Βρυξέλλες τα λόμπυ των ενεργοβόρων βιομηχανιών, κυρίως του χάλυβα και του αλουμινίου για την αύξηση της αντιστάθμισης του κόστους ρύπων, στο πλαίσιο της διαβούλευσης που έχει ξεκινήσει στην ΕΕ για την αναθεώρηση, επί τω αυστηρότερω, του συστήματος εμπορίας ρύπων (ETS) κατά την περίοδο 2021-2030.
Με το ισχύον σύστημα, η αντιστάθμιση που παίρνουν οι βιομηχανίες έντασης ηλεκτρικής ενέργειας, δεν μπορεί να υπερβεί το 50% του κόστους ρύπων, που πληρώνουν με τα τιμολόγια ρεύματος. Η αλματώδης όμως αύξηση της τιμής των δικαιωμάτων εκπομπής CO 2 το 2018, που από τα 5- 6 ευρώ τον τόνο ξεπέρασε τα 25 ευρώ/τόνο και πλέον κινείται σχεδόν σταθερά πάνω από τα 20 ευρώ/τόνο, προβληματίζει σοβαρά τη βιομηχανία. Πρόκειται για ένα ζήτημα που απασχολεί έντονα και τις Βρυξέλλες, που ανησυχούν για το ενδεχόμενη μετεγκατάσταση των ενεργοβόρων βιομηχανιών σε τρίτες χώρες με χαμηλότερο περιβαλλοντικό κόστος, το φαινόμενο δηλαδή του carbon leakage, της διαρροής άνθρακα.
Απο την άλλη πλευρά η Ευρώπη στοχεύει σε πλήρη απανθρακοποίηση της οικονομίας της έως το 2050 και εφαρμόζει αυστηρή αντι-ρυπαντική πολιτική. Έτσι, αν θέλει να αποφύγει την αποβιομηχάνιση και να πετύχει έναν από τους άλλους μεγάλους στόχους που έχει θέσει, της αύξησης της συμμετοχής της μεταποίησης στο ευρωπαϊκό ΑΕΠ, θα πρέπει να βρει τρόπο να συνδυάσει την πολιτική για το Κλίμα με την πολιτική για τη Βιομηχανία.
Το πρόβλημα γίνεται ακόμα πιο επιτακτικό αν συνυπολογιστούν οι κινήσεις των μεγάλων εμπορικών εταίρων της ΕΕ, των ΗΠΑ και της Κίνας, οι οποίες δεν έχουν λάβει τις επίσημες δεσμεύσεις των Βρυξελλών για το Κλίμα και μπορούν να ακολουθούν πιο ελαστική πολιτική, παρότι, ειδικά στις ΗΠΑ, η νομοθεσία για το περιβάλλον είναι αρκετά αυστηρή και παρατηρείται μεγάλη αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ και των νέων, φιλοπεριβαλλοντικών τεχνολογιών.
Στο πλαίσιο της διαβούλευσης που πραγματοποιεί η Γενική Διεύθυνση Αντταγωνισμού της ΕΕ για την αναθεώρηση του ETS, η ευρωπαϊκή βιομηχανία διεκδικεί την αύξηση του ποσοστού της αντιστάθμισης που λαμβάνουν οι ενεργοβόρες βιομηχανίες έναντι του κινδύνου διαρροής άνθρακα. Ολοι οι συμμετέχοντες καλούνται να απαντήσουν σε ερωτηματολόγια για την έκταση της έκθεσης κάθε βιομηχανικού κλάδου στο έμμεσο κόστος από την αύξηση των τιμών του ρεύματος, λόγω του επιπλέον κόστους του CO 2.
Η διαβούλευση λήγει στις 6 Απριλίου. . Σε τεχνικό επίπεδο στόχος της ευρωπαϊκής βιομηχανίας είναι το ύψος της αντιστάθμισης να προσδιορίζεται με βάση τις νέες Κατευθυντήριες Γραμμές για τις Κρατικές Ενισχύσεις στις οποίες θα πρέπει να προσμετρώνται η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία και η ένταση ενέργειας, προκειμένου η ευρωπαϊκή βιομηχανία να παραμείνει ανταγωνιστική σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η εν λόγω δαιβούλευση πάντως παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη χώρα μας, όχι μόνον για το ενεργειακό κόστος των ελληνικών βιομηχανιών αλλά και γιατί συμπίπτει με τον διαγωνισμό για την πώληση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ. Αν γίνει δεκτό το αίτημα για την αύξηση της αντιστάθμισης του κόστους ρύπων, τότε μπορεί να παραμείνει , ως ένα βαθμό, ανταγωνιστική η λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή. Σε διαφορετική περίπτωση όμως, το μέλλον προδιαγράφεται δυσοίωνο.
