Tελικά το φυσικό αέριο είναι “πράσινο” ή όχι; Mπορούν οι επενδύσεις σε έργα φυσικού αερίου να συνεχίσουν να χρηματοδοτούνται από τα “πράσινα” ευρωπαϊκά κονδύλια ή θα έπρεπε να θεωρηθούν ως μη επιλέξιμες, στο πλαίσιο του στόχου της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα το 2050;

Πρόκειται για ορισμένα από τα θεμελιώδη ερωτήματα που έχουν τεθεί στο δημόσιο διάλογο, εν όψει του νέου ρόλου της Ευρωπαικής Τράπεζας Επενδύσεων που μετασχηματίζεται σε Τράπεζα για το  Κλίμα, των όλο και πιο φιλόδοξων στόχων της Κομισιόν για την αποανθρακοποίηση αλλά και της ανησυχίας μήπως μεγάλα έργα υποδομών στο αέριο, μαζί με τα υφιστάμενα, μετατραπούν σε δύο - τρεις δεκαετίες σε απαξιωμένα έργα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή  πριν από 1 1/2 χρόνο ανέθεσε μία μελέτη για την ταξινόμηση των οικονομικών δραστηριοτήτων ως προς τη βιωσιμότητα τους με στόχο η κατάταξη αυτή  να λειτουργήσει σαν οδηγός για την κατεύθυνση των ιδιωτικών επενδύσεων σε καθαρές τεχνολογίες. Όμως η ταξινόμηση των οικονομικών δραστηριοτήτων προκάλεσε πολλές αντιδράσεις από τους εκπροσώπους της βιομηχανίας φυσικού αερίου που υποστηρίζουν ότι το συγκεκριμένο καύσιμο πρέπει να θεωρείται «πράσινο» αφού εκτοπίζει τον άνθρακα από την παραγωγή ενέργειας. Το πρόβλημα όμως είναι ότι φυσικό αέριο μπορεί να είναι πιο καθαρό από τον λιθάνθρακα, τον λιγνίτη ή το πετρέλαιο δεν παύει όμως να εκπέμπει διοξείδιο του άνθρακα κατά την καύση του  (όπως ηλεκτροπαραγωγή ή θέρμανση). Έτσι έχει ξεκινήσει ένας νέος γύρος αντιπαραθέσεων γύρω από την επικείμενη ταξινόμηση των χρηματοδοτήσεων της ΕΕ ως προς τη βιωσιμότητα τους, καθώς οι οικολογικές οργανώσεις πιέζουν για τον αποκλεισμό του, υποστηρίζοντας ότι είναι αντιφατικό από τη μία πλευρά να τίθεται στόχος για κλιματική ουδετερότητα ως το 2050 και από την άλλη να προωθούνται υποδομές αερίου.

Πολλές χώρες- μέλη όμως αλλά και η βιομηχανία αερίου τονίζουν ότι για λόγους ενεργειακής ασφάλειας και διευκόλυνσης της ομαλής μετάβασης στη μετανθρακική εποχή, χρειάζεται το φυσικό αέριο.

Αξίζει να αναφερθεί δε, ότι εν όψει της ολοκλήρωσης της ταξινόμησης των δραστηριοτήτων, οι εκπρόσωποι των 28 χωρών μελών της ΕΕ ψήφισαν πρόσφατα υπέρ της αποκατάστασης της πυρηνικής ενέργειας ως καθαρής πηγής ενέργειας   (επειδή δεν εκπέμπει διοξείδιο του άνθρακα), προκαλώντας την ανησυχία χωρών όπως η  Αυστρία, η Γερμανία και το Λουξεμβούργο, οι οποίες είχαν εκδώσει κοινή δήλωση για να αντιταχθούν στην ταξινόμηση της πυρηνικής ενέργειας ως πράσινης και ως εκ τούτου επιλέξιμης για τις βιώσιμες χρηματοδοτήσεις.

Η πράσινη χρηματοοικονομική ταξινόμηση της ΕΕ «έχει προβλήματα που πρέπει επειγόντως να διορθωθούν», δηλώνει ο Didier Holleaux, εκτελεστικός αντιπρόεδρος και αρμόδιος για το φυσικό αέριο του  γαλλικού ενεργειακού ομίλου  ENGIE.

«Το πιο ενδεικτικό παράδειγμα είναι οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα», δήλωσε ο Holleaux, λέγοντας ότι η μετατροπή αυτών των μονάδων σε μονάδες καύσης φυσικού αερίου μπορεί να μειώσει σημαντικά το αποτύπωμα άνθρακα βραχυπρόθεσμα, παρόλο που θα χρειαστούν άλλες τεχνολογίες στο μέλλον για να οδηγηθούμε στις μηδενικές εκπομπές.

«Δεν λέω ότι το φυσικό αέριο είναι πράσινο, Αλλά θεωρώ ότι η αντικατάσταση μιας παλιάς πολύ ρυπογόνου εγκατάστασης με μια νέα φυσικού αερίου είναι πράσινη. Και νομίζω ότι η αντικατάσταση ενός φορτηγού ντίζελ με ένα φορτηγό LNG είναι πράσινο» δήλωσε ο Holleaux,  στο Euractiv.

Εύλογα τίθεται λοιπόν το ερώτημα κατά πόσον με τη σημερινή τεχνολογία είναι εφικτή η καθαρή μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα και αν θα πρέπει να προωθηθούν τα «καύσιμα γέφυρα» όπως το φυσικό αέριο, προκειμένου να είναι ομαλή η  μετάβαση σε ένα σύστημα 100% πράσινο.

Σήμερα η ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές είναι «εκτός τιμής» και ακατάλληλη για βιομηχανίες όπως αυτές του τσιμέντου ή του χάλυβα, οι οποίες χρειάζονται υψηλές θερμοκρασίες για τις διαδικασίες παραγωγής τους.

Για τη μετάβαση στην οικονομία μηδενικού άνθρακα υπολογίζεται ότι θα χρειαστούν επενδύσεις ύψους 175 έως 290 δις. ευρώ το χρόνο μέχρι το 2050 στις χώρες της ΕΕ, σύμφωνα με την Ομάδα Τεχνικών Εμπειρογνωμόνων της ΕΕ για την Αειφόρο Χρηματοδότηση.

Η ταξινόμηση θα δώσει στους επενδυτές, τα συνταξιοδοτικά ταμεία και τις εταιρείες ιδιωτικών κεφαλαίων «έναν κοινό ορισμό του τι είναι πράσινο και τι δεν είναι» για να διοχετεύσουν περισσότερα κεφάλαια σε βιώσιμες επιχειρήσεις. Η ομάδα παρουσίασε πέρυσι τον προτεινόμενο νέο κανονισμό ταξινόμησης.

Για να είναι επιλέξιμη, μια οικονομική δραστηριότητα πρέπει να συμβάλλει σημαντικά σε τουλάχιστον ένα από έξι προκαθορισμένους περιβαλλοντικούς στόχους, όπως ο μετριασμός της αλλαγής του κλίματος, η πρόληψη της ρύπανσης και η ανακύκλωση.

Ωστόσο, ο κ. Holleaux υποστηρίζει ότι μια οικονομική δραστηριότητα δεν μπορεί να οριστεί ως πράσινη «σε απόλυτες τιμές», αλλά μόνο σε σχέση με ένα σημείο εκκίνησης, το οποίο ποικίλλει ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες και τη γεωγραφία.

«Δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι πιο πολύπλοκη», δήλωσε ο Holleaux, προειδοποιώντας για το «στρεβλό αποτέλεσμα» μιας άμεσης προσπάθειας για 100% ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια.