Eνώ σήμερα συνεδριάζει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ) για να αποφασίσει αν θα σταματήσει τη δανειοδότηση σε έργα ορυκτών καυσίμων, μελέτη της Boston Common Asset Management εκτιμά ότι γενικώς οι τράπεζες έχουν κάνει επιφανειακές και μόνον αλλαγές στις δανειοδοτικές τους πρακτικές με τη χρηματοδότηση έργων ορυκτών καυσίμων να μένει σχεδόν αμείωτη τα τελευταία χρόνια, παρά την έκρηξη της πράσινης χρηματοδότησης, Η έκθεση με τίτλο «Τραπεζική για ένα μέλλον χαμηλών εκπομπών CO 2 : Xρηματοδότηση σε μια εποχή κρίσης του κλίματος» υπογραμμίζει τον αργό ρυθμό αλλαγής όσον αφορά στην εναρμόνιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος με τις πολιτικές για το Κλίμα.
Στηριζόμενη σε στοιχεία 58 εκ των μεγαλύτερων τραπεζών στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των HSBC, JP Morgan Chase, BNP Paribas και MUFG., η έκθεση της ΒCAM αναφέρει ότι παρότι οι περισσότερες τράπεζες, το 69%, έχουν εγκρίνει τις κατευθυντήριες γραμμές της Task Force για τη Δημοσιοποίηση Οικονομικών Στοιχείων σχετιζόμενων με το Κλίμα(TCFD), στην πράξη δεν έχουν γίνει παρά ελάχιστα :
- Μόλις το 50% των τραπεζών υποχρεώνουν πελάτες με υψηλό ανθρακικό αποτύπωμα σε στρατηγικές μετάβασης.
- Μόνο το 12% ζητεί από τους πελάτες με υψηλό ανθρακικό αποτύπωμα να υιοθετήσουν τις κατευθυντήριες γραμμές της TCFD και
- Μόνο το 16% των τραπεζών αποκλείει τους πελάτες των οποίων οι δραστηριότητες εμπλέκονται με την αποψίλωση των δασών.
Ως αποτέλεσμα, η χρηματοδότηση έργων στον τομέα των ορυκτών καυσίμων συνεχίζει να αυξάνεται κάθε χρόνο και την περίοδο 2016-2018 ανήλθε σε 1,9 τρισεκατομμύρια δολάρια (1,7 τρισεκατομμύρια ευρώ).
"Το εύρος και η ένταση της κλιματικής κρίσης απαιτεί πιο ριζοσπαστικό μετασχηματισμό του τραπεζικού τομέα", αναφέρει το εισαγωγικό σημείωμα της έκθεσης.
"Τα ευρήματά δείχνουν μια συστηματική απροθυμία των τραπεζών να ζητούν υψηλότερα στάνταρ από πελάτες που δραστηριοποιούνται σε τομείς με ισχυρό ανθρακικό αποτύπωμα, παρά το γεγονός ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά την έκθεση κινδύνου των τραπεζών και να επιταχύνει τις δράσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής ", προσθέτει.
Για να μεταστραφεί η τακτική αυτή των τραπεζών χρειάζεται αλλαγή κουλτούρας στις ίδιες τις τράπεζες, υποστηρίζει το report, τονίζοντας την ανάγκη να υπάρξει βούληση να απομακρύνουν τους πελάτες εκείνους, οι οποίοι δεν υιοθετούν στρατηγικές μείωσης του ανθρακικού τους αποτυπώματος με βάση τα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα.
Συγκεκριμένα, η έκθεση καλεί τις τράπεζες να «απανθρακοποιήσουν» τους ισολογισμούς τους, υιοθετώντας σαφή χρονοδιαγράμματα για τη σταδιακή κατάργηση της χρηματοδότησης έργων στους τομείς των ορυκτών καυσίμων και της αποψίλωσης δασών.
Εξάλλου, πολλές από τις λεγόμενες πράσινες δεσμεύσεις που αναλαμβάνουν οι τράπεζες είναι απλώς βιτρίνες, αφού δεν αντιπροσωπεύουν νέα χρηματοδότηση αλλά αφορούν απλώς ανακατανομή ή αλλαγή ονομασίας υφιστάμενων δεσμεύσεων.
Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Εν τω μεταξύ δεν είναι λίγοι όσοι υποστηρίζουν ότι οι περιορισμοί στη δανειοδότηση έργων άνθρακα πρέπει να επεκταθούν και στα έργα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Στο πλαίσιο αυτό η προσοχή έχει στραφεί στις αποφάσεις που αναμένεται να λάβει σήμερα η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ) για το θέμα, καθώς όλες οι χώρες- μέλη της ΕΕ που είναι και οι μέτοχοι της τράπεζας δεν συμφωνούν με την πλήρη απόσυρσή της από τη δανειοδότηση έργων ορυκτών καυσίμων, συμπεριλαμβανομένου και του φυσικού αερίου.
Ακριβώς εξαιτίας των επιφυλάξεων αυτών, η απόφαση για το θέμα αναβλήθηκε για ένα μήνα, καθώς αρχικώς είχε προγραμματιστεί για τις 15 Οκτωβρίου.
Το κρίσιμο ζήτημα είναι αν η ΕΙΒ θα συνεχίσει ή όχι να χρηματοδοτεί υποδομές φυσικού αερίου, του καυσίμου που η ΕΕ θεωρεί ως το καύσιμο-γέφυρα για την μετάβαση στην εποχή της κλιματικής ουδετερότητας.
Χώρες όπως πχ η Γερμανία, η οποία βρίσκεται σε φάση αποχώρησης τόσο από τον άνθρακα όσο και από την πυρηνική ενέργεια, έχει κτίσει μεγάλο μέρος του ενεργειακού της σχεδιασμού στο φυσικό αέριο και θεωρεί σημαντική τη συνέχιση της φθηνής χρηματοδότησης υποδομών από την ΕΙΒ. To όλο θέμα έχει αποκτήσει ιδιαίτερη πολιτική σημασία για τη χώρα και μάλιστα χθες το Euractiv ανέφερε ότι το Βερολίνο είναι πιθανόν να απέχει από τη σημερινή ψηφοφορία στην ΕΙΒ για το μέλλον της τράπεζας.
Πάντως, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύεων Βέρνερ Χόγιερ δήλωσε τη Δευτέρα, (11/11/19) ότι είναι πολύ νωρίς για να ειπωθεί αν η Τράπεζα έχει κερδίσει τη μάχη για τον τερματισμό της χρηματοδότησης έργων ορυκτών καυσίμων, παρότι την περασμένη Παρασκευή, (8/11/19), με μία απροσδόκητη απόφαση οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ τάχθηκαν υπέρ της πρότασης για το τερματισμό της χρηματοδότησης, όπως μετέδωσε το Reuters.
Aς σημειωθεί ότι η θέση της ΕΙΒ είναι να καταργηθεί από το τέλος του 2021 η χρηματοδότηση όλων των έργων ορυκτών καυσίμων, για τα οποία από το 2013 ως σήμερα έχει χορηγήσει δάνεια της τάξης των 2 δισ. ευρώ ετησίως.
Καθοριστικό ρόλο εξάλλου στη διοχεύτευση των κοινοτικών κονδυλίων παίζει παράλληλα το νέο σχέδιο βιώσιμης οικονομικής ταξινόμησης της ΕΕ με στόχο τη κατεύθυνση των κεφαλαίων σε τεχνολογίες χαμηλής εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα.
