Από σαράντα κύματα δείχνει να περνάει το project της Motor Oil, Διώρυγα Gas. Η Motor Oil έχει στόχο να προχωρήσει στην κατασκευή πλωτής μονάδας αεριοποίησης και αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU). H «Διώρυγα Gas», περιλαμβάνει ειδικό πλοίο, κατασκευή προβλήτας, καθώς και εγκατάσταση ειδικών αγωγών για την σύνδεση της μονάδας FSRU στο ΕΣΦΑ.

Αναλυτικά το έργο περιλαμβάνει:

•           Πλωτή Μονάδα Αποθήκευσης και Αεριοποίησης (Floating Storage and Regasification Unit) [FSRU].

•           Τέσσερις δεξαμενές αποθήκευσης ΥΦΑ συνολικής δυναμικότητας αποθήκευσης 130.000-180.000 m3.

•           Μονάδα αεριοποίησης δυναμικότητας 300-500 m3 ΥΦΑ /ώρα.

•           Αγωγούς σύνδεσης Φυσικού Αερίου για τη διοχέτευση του καυσίμου στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) μέσω νέου μετρητικού σταθμού.

Η δυνατότητα παροχής φυσικού αερίου στο σύστημα μέσω του έργου Διώρυγα Gas εκτιμάται σε 2,0-3,0 bcm/έτος.

Η αγκυροβόληση της μονάδας θα γίνει σε απόσταση περίπου 1,5 χλμ. νοτιοδυτικά του Δ/ρίου της Motor Oil στους Αγίους Θεοδώρους Κορίνθου και σε καθορισμένη περιοχή αγκυροβολίου. Η σύνδεση με το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου θα γίνει σε απόσταση περίπου 2 χλμ. οnshore/offshore.

Η επένδυση αυτή θα ενσωματώσει τις παγκόσμιες βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές, ενισχύοντας την ελληνική τεχνογνωσία κατασκευής και λειτουργίας εγκαταστάσεων FSRU.

Τα προβλήματα

Και κάπου εδώ αρχίζουν τα προβλήματα. Σύμφωνα με πηγές στον όμιλο, η επαναλαμβανόμενη άρνηση του ΔΕΣΦΑ να συμπεριλάβει το έργο Διώρυγα Gas στο 10ετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του προξενεί απορία και σύγχυση. Πρέπει να διευκρινιστεί ότι δεν είναι ζητούμενο η συμπερίληψη του συνόλου της επένδυσης ούτε ότι πρέπει το οποιοδήποτε κόστος που θα προκύψει να αναληφθεί από το σύνολο των καταναλωτών. Οφείλει όμως να συμπεριληφθεί, βάσει του άρθρου 92 παρ. 4 του Κώδικα ΕΣΦΑ, το κομμάτι του έργου, δηλαδή το σημείο σύνδεσης του με το εθνικό σύστημα φυσικού αερίου, με κόστος υπολογισμένο περίπου στα 10 εκ. ευρώ. Το κόστος αυτό στη συνέχεια θα καλυφθεί από τα τέλη σύνδεσης που θα επιβάλλονται στους χρήστες -και μόνο αυτούς- της υποδομής της Διώρυγα Gas.

Παρόλες τις οχλήσεις σχετικά με τα προβλεπόμενα από τον Κώδικα ΕΣΦΑ, ο Διαχειριστής φαίνεται να δρα διακριτικά και μεροληπτικά απέναντι στο συγκεκριμένο έργο. Το έργο θα έπρεπε να είχε ενταχθεί στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΕΣΦΑ από τον Μάρτιο του 2020 όταν ο ΔΕΣΦΑ αποδέχτηκε υπό προϋποθέσεις την αίτηση δέσμευσης μελλοντικής δυναμικότητας στην οποία είχε προβεί η Διώρυγα Gas από τον Ιούνιο 2019 έχοντας στην ουσία καθυστερήσει πάνω από οχτώ μήνες.

Είναι αυτονόητο ότι ο ΔΕΣΦΑ οφείλει να διαχωρίσει ως ανεξάρτητος Διαχειριστής, τις υποχρεώσεις του απέναντι στους χρήστες των υποδομών που διαχειρίζεται και όπως αυτές ορίζονται από το ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο, από τις επιχειρηματικές του επιδιώξεις που στόχο έχουν προφανώς την ικανοποίηση των μετόχων του. Δεν θα πρέπει το δεύτερο να υπερισχύει του πρώτου. Και φυσικά τα αρμόδια ρυθμιστικά όργανα πρέπει να ρυθμίζουν αυτά τα κακώς κείμενα.

Η ΡΑΕ έχει λάβει τις σχετικές διαμαρτυρίες σχετικά με τον αποκλεισμό του έργου και οφείλει ως ρυθμιστική αρχή να διαφυλάττει τα συμφέροντα της αγοράς και να προκρίνει νέες υποδομές οι οποίες έχουν ως άμεσο αποτέλεσμα στην αύξηση επάρκειας εφοδιασμού και ενίσχυση πηγών προμήθειας φυσικού αερίου της ελληνικής επικράτειας.

Ο πρώτος στόχος είναι η άμεση ένταξη του ΑΣΦΑ Διώρυγα Gas στο υπό διαβούλευση Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΕΣΦΑ περιόδου 2021-2030, όπως όφειλε ο Διαχειριστής ΕΣΦΑ να έχει κάνει από τον Μάρτιο 2020.

Όπως αναφέρουν δε, πρόκειται για μια αγορά η οποία αναπτύσσεται ραγδαία τόσο σε επίπεδο υποδομών και υπηρεσιών, όσο και σε επίπεδο ρυθμιστικού και κανονιστικού πλαισίου. Μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα έχουν πιά δημιουργηθεί οι συνθήκες όπου περισσότερες εταιρείες μπορούν να δραστηριοποιηθούν και να επενδύσουν επιδιώκοντας συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού προς όφελος όχι μόνο των Ελλήνων καταναλωτών αλλά και των καταναλωτών της ευρύτερης περιοχής της Ν.Α. Ευρώπης. Η αγορά εξελίσσεται και μεγαλώνει. Οι συνθήκες ωριμάζουν. Η ΡΑΕ οφείλει να διασφαλίσει αυτές τις συνθήκες ανταγωνισμού και να μην ανέχεται συμπεριφορές που παραπέμπουν σε διακριτική και άνιση μεταχείριση των συμμετεχόντων.

Ιστορικό

Το έργο αδειοδοτήθηκε ως Ανεξάρτητο Σύστημα Φυσικού Αερίου («ΑΣΦΑ Διώρυγα Gas») από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας-ΡΑΕ τον Δεκέμβριο του 2018 και εγγράφηκε ως Χρήστης ΕΣΦΑ στο Μητρώο του Διαχειριστή ΕΣΦΑ τον Μάιο του έτους 2019.

Τον Μάρτιο του 2020 ο ΔΕΣΦΑ αποδέχτηκε για πρώτη φορά την ανωτέρω αίτηση υπό προϋποθέσεις, ενώ τον Αύγουστο του ίδιου έτους ο ΔΕΣΦΑ ενέκρινε εκ νέου και υπό προϋποθέσεις την αίτηση μελλοντικής δυναμικότητας, ύστερα από παρέμβαση της ΡΑΕ,  εκδίδοντας ταυτόχρονα τη μελέτης αξιολόγησης για τη σύνδεση της εγκατάστασης του έργου με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (ΕΣΜΦΑ).

Το project θα έπρεπε να είχε ενταχθεί στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΕΣΦΑ,  βάσει προβλέψεων του Κώδικα ΕΣΦΑ, από τον Μάρτιο του 2020 (όταν ο Διαχειριστής ΕΣΦΑ αποδέχτηκε για πρώτη φορά υπό προϋποθέσεις την αίτηση δέσμευσης μελλοντικής δυναμικότητας) έχοντας στην ουσία καθυστερήσει πάνω από οχτώ μήνες.

Τη δεδομένη χρονική στιγμή μελετώνται σενάρια εμπορικής λειτουργίας τα οποία αναμένεται να ολοκληρωθούν το πρώτο εξάμηνο του 2021 έτος το οποίο και αποτελεί καθοριστικό ορόσημο για το έργο. Όσο συνεχίζεται η καθυστέρηση ένταξής του στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΕΣΦΑ τόσο αποφάσεις που αφορούν την επένδυση, την οριστικοποίηση των τεχνικών και εμπορικών χαρακτηριστικών και ακολούθως την έναρξη εμπορικής του λειτουργίας παρατείνονται.

Τα οφέλη

Tο έργο Διώρυγα Gas έχει πολλαπλά οφέλη για την αγορά φυσικού αερίου της Ελλάδος και της Ν.Α. Ευρώπης. Συγκεκριμένα:

•           θα αποτελέσει μια νέα πύλη εισόδου Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) στο ΕΣΦΑ προσφέροντας ευελιξία στις εισαγωγές ανταγωνιστικού ΥΦΑ, μειώνοντας το βαθμό συμφόρησης της Ρεβυθούσας και καθιστώντας ανταγωνιστικότερη την τιμή ΦΑ στην Ελληνική αγορά,

•           θα συντελέσει στην ασφάλεια εφοδιασμού της ελληνικής αγοράς φυσικού αερίου με επαύξηση της συνολικής δυναμικότητας αποθήκευσης ΥΦΑ κατά 80% (επιπλέον 130.000 – 180.000 m3 ΥΦΑ),

•           θα διαφοροποιήσει στρατηγικά τις πηγές προμήθειας φυσικού αερίου, δεδομένου ότι αυτή την στιγμή ή στο εγγύς μέλλον ένα σημαντικό μέρος του φυσικού αερίου που εισάγεται στην Ελλάδα διοχετεύεται μέσω Τουρκίας (Turkstream, Κήποι, TAP). Συνεπώς, θα ενισχύσει την ύπαρξη εναλλακτικών πηγών προμήθειας με τη μορφή ΥΦΑ, που θα εισάγονται χωρίς γεωπολιτικά ρίσκα και γεωπολιτικούς περιορισμούς, αφού μπορεί να προέρχονται από οποιοδήποτε σημείο του κόσμου,

•           θα δίνει τη δυνατότητα εισαγωγής ποσοτήτων φυσικού αερίου στο κέντρο της κατανάλωσης του ΕΣΦΑ λόγω της χωροθέτησής του στην περιοχή των Αγίων Θεοδώρων, πλησίον των μεγαλύτερων σημείων κατανάλωσης φυσικού αερίου στο Νότο και των σχεδιαζόμενων μελλοντικών επεκτάσεων του ΕΣΦΑ στην Πελοπόννησο,

•           θα διευκολύνει την περαιτέρω διείσδυση φυσικού αερίου σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας μέσω ανάπτυξης δραστηριοτήτων ΥΦΑ μικρής κλίμακας (small-scale LNG) ή/ και συμπιεσμένου φυσικού αερίου,

•           θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό με προφανή οφέλη για τους τελικούς καταναλωτές λόγω του πλήθους των προσφορών αλλά και της άμεσης σύγκρισης των τιμών αγωγού και ΥΦΑ.