H ζημιογόνος πορεία που καταγράφουν οι λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ τα τελευταία 7 χρόνια συνεχίστηκαν με ακόμα μεγαλύτερη ένταση το 2019, φθάνοντας στα 495,8 εκατ ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία του επικαιροποιημένου Master Plan για τη μεταλιγνιτική εποχή, που παρουσιάστηκε πρόσφατα.
Η εμφάνιση των ζημιών από το 2013 και μετά ακολουθεί την αύξηση της τιμής των δικαιωμάτων εμπορίας ρύπων, καθώς οι μονάδες άνθρακα/λιγνίτη είναι αυτές που επιβαρύνονται περισσότερο από το κόστος του CO2. Oι τιμές των δικαιωμάτων αυξήθηκαν από τα 4,5 ευρώ/τόνο το 2013 στα 16 ευρώ/τόνο το 2018 και στα 24,8 ευρώ/τόνο το 2019.
Οι λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ το 2013 παρουσίασαν ζημιές 194 εκατ. ευρώ, έναντι κερδών 276,5 εκατ. ευρώ το 2012. Το 2014 οι ζημιές περιορίζονται στα 57 εκατ. ευρώ και από το 2015 οι ζημιές διευρύνονται σημαντικά στα 362 εκατ. ευρώ, στα 413,6 εκατ ευρώ το 2016, στα 371,5 εκατ. ευρώ το 2017, σε 388,7 εκατ. ευρώ το 2018 και στα 495,8 εκατ. ευρώ το 2019.
Στην ίδια χρονική περίοδο η ΔΕΗ μείωνε συνεχώς την παραγωγή από τις λιγνιτικές μονάδες. Από από 53,6 εκατ τόνους το 2010 η παραγωγή των ορυχείων μειώνεται σε 25,6 εκατ τόνους το 2019 ενώ σε επίπεδο παραγόμενης ενέργειας, σωρευτικά η πτώση στο διάστημα 2010-2019 φθάνει στο 61,2% : Από περίπου 27GWh το 2010, μειώθηκε στις23,228GWh το 2011 και το 2012, στις 22,707GWh το 2013, στις 19,417 GWh το 2014 και το 2015, στις 14,900GWh το 2016, στις 16,386 GWh το 2017, στις 14,906 GWh το 2018 και στις 10,417GWh το 2019.
Στην πρώτo lockdown η λιγνιτική παραγωγή μειώθηκε ακόμα περισσότερο, με το μερίδιο του λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα να υποχωρεί σε επίπεδα της τάξης του 5-6% ως τις πρώτες εβδομάδες του Σεπτέμβρη, για να ξανανέβει στο 18% τελευταίο χρονικό διάστημα. Οι ανάγκες για τηλεθέρμανση αλλά και η σχετικά μειωμένη παραγωγή των ΑΠΕ προφανώς οδήγησαν τη ΔΕΗ στην απόφαση να εντάξει περισσότερες μονάδες στο σύστημα, με αποτέλεσμα τις περισσότερες ημέρες του Δεκεμβρίου να λειτουργούν 6-8 λιγνιτικές μονάδες στο σύνολο των 10 ενεργών μονάδων που διαθέτει σήμερα η ΔΕΗ, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ.
Η μη έγκαιρη προσαρμογή της ΔΕΗ στη στροφή της ΕΕ προς την πράσινη ενέργεια, μία πολιτική που έχει εξαγγελθεί εδώ και περισσότερο από 20 χρόνια, έπληξε καίρια τον λιγνίτη, όπως άλλωστε ήταν και ο στόχος. Το 2013 καταργήθηκαν τα δωρεάν δικαιώματα εκπομπής ρύπων για την ηλεκτροπαραγωγή, ενώ μετά τη δεύτερη μεγάλη παρέμβαση της ΕΕ σητν αγορά των ρύπων με την μαζική απόσυρση δικαιωμάτων που τέθηκε σε ισχύ το 2019, οι τιμές στο Χρηματιστήριο Ρύπων εκτοξεύτηκαν, αρχής γενομένης περίπου από τα μέσα του 2018. Είναι χαρακτηριστικό, ότι το 2018 ξεκίνησε με τις τιμές των ρύπων περίπου στα 5 ευρώ/τόνο CO2 για να φθάσει ως τα 30 ευρώ/τόνο CO2 και έκτοτε να κυμαίνεται σε κάποια κλίμακα μεταξύ 22-29 ευρώ/τόνο CO2, με τις προβλέψεις να συγκλίνουν σε περαιτέρω άνοδο όσο αυστηροποιούνται τα μέτρα της ΕΕ για το Κλίμα.
Το 2018 το κόστος παραγωγής των λιγνιτικών μονάδων ανέβηκε στα 90 ευρώ/MWh από 50 ευρώ/MWh.
Η πρόσφατη Σύνοδος Κορυφής ενέκρινε την αύξηση του στόχου για τημείωση της εκπομπής ρύπων στο 55% ως το 2030, από 40% που ίσχυε μέχρι σήμερα. Ως έτος αναφοράς για τη μείωση λαμβάνεται το 1990.
