“Σιγή ιχθύος” εξακολουθεί να τηρεί το το υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας όσον αφορά στον νέο μηχανισμό αποζημίωσης των μονάδων παραγωγής ηλεκτρισμού, ο οποίος βρίσκεται σε εκκρεμότητα από τον Ιανουάριο. Το παλαιό σύστημα έχει καταργηθεί, το νέο, που θα το αντικαθιστούσε για 10 μήνες δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή και το αποτέλεσμα είναι όλες οι μονάδες φυσικού αερίου της χώρας, ιδιωτικές και της ΔΕΗ, που δεν αποζημιώνονται πια, να δουλεύουν στο ελάχιστο, η ζήτηση ηλεκτρικού ρεύματος να καλύπτεται με χαμηλότερου κόστους εισαγωγές και η ΔΕΠΑ να εγκαλείται από τη ρωσική Gazprom να πληρώσει ρήτρα take or pay, για τις ποσότητες αερίου που δεν απορροφά, εφόσον οι μεγάλοι πελάτες της, δηλαδή οι μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού με φυσικό αέριο, υπολειτουργούν.
Είναι αποκαλυπτικά τα στοιχεία του Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, του ΑΔΜΗΕ, για το πρώτο τρίμηνο του 2015, κατά το οποίο η παραγωγή ηλεκτρισμού από φυσικό αέριο μειώθηκε κατά 28% από τα αντίστοιχα επίπεδα του 2014, ενώ η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά 8,4% !
Στις 31 Δεκεμβρίου 2014 έληξε ο Μεταβατικός Μηχανισμός Διασφάλισης Επαρκούς Ισχύος, όπως αποκαλείτο το σύστημα το οποίο αποζημίωνε τις μονάδες για την παροχή ισχύος, χωρίς να αντικατασταθεί από τον νέο ενδιάμεσο μηχανισμό, διάρκειας 10 μηνών, που είχε συμφωνηθεί ανεπίσημα μεταξύ της χώρας μας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η Κομισιόν περιμένει ακόμα τις απαντήσεις της ελληνικής πλευράς σε κάποιες από τις διευκρινίσεις που έχει ζητήσει από τον Ιανουάριο.....
Ετσι, από τις αρχές του χρόνου ως σήμερα οι μονάδες φυσικού αερίου δεν αποζημιώνονται από κανένα μηχανισμό. Το αποτέλεσμα είναι ότι η λειτουργία τους γίνεται ασύμφορη όταν οι Οριακές Τιμές του Συστήματος, (ΟΤΣ), δηλαδή οι τιμές στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας υποχωρούν σε επίπεδα χαμηλότερα από το λειτουργικό τους κόστος - κάτι που συμβαίνει πολύ συχνά-, και όταν αδυνατούν να ανταγωνιστούν τις χαμηλού κόστους εισαγωγές από γειτονικές χώρες.
Από την άλλη πλευρά όμως, ούτε οι καταναλωτές ηλεκτρισμού έχουν όφελος, αφού ακόμα δεν έχουν μειωθεί οι λογαριασμοί ρεύματος, λόγω της εξοικονόμησης κόστους από τη μην κατάργηση του παλαιού μηχανισμού. Με το προηγούμενο σύστημα, το κόστος ήταν περίπου 570 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων η ΔΕΗ για το σύνολο των μονάδων της (λιγνιτικές, φυσικού αερίου, υδροηλεκτρικές) εισέπραττε περί τα 400 εκατ. ευρώ και τα υπόλοιπα οι οι ιδιώτες παραγωγοί. Ο νέος, πολύ χαμηλότερου κόστους, μηχανισμός αφορά μόνον τις μονάδες φυσικού αερίου και τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς.
Οι ιδιωτικές μονάδες είναι εκείνες που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα, καθώς όλες λειτουργούν με καύσιμο το φυσικό αέριο σε αντίθεση με τη ΔΕΗ, η οποία διαθέτει παραγωγή και από άλλα καύσιμα.
Το σχήμα των ΑΔΙ ή των άλλων μηχανισμών αποζημίωσης των μονάδων, παραλλαγές των οποίων υπάρχουν σε διάφορες χώρες της ΕΕ γίνεται όλο και πιο αναγκαίο όσο αυξάνεται η διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ηλεκτρικό σύστημα. Για να καλυφθούν οι μεγάλες διακυμάνσεις στην παραγωγή των ΑΠΕ εξ αιτίας των καιρικών συνθηκών χρειάζονται ευέλικτες συμβατικές μονάδες που να μπορούν να παρακολουθούν τις αυξομειώσεις και να δίνουν ρεύμα όποτε χρειάζεται.
Στην Ελλάδα στη διάρκεια του εικοσιτετράωρου εμφανίζονται συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα (6-8 π.μ., 8-11 π.μ., 5-9 μ.μ.) όπου μέσα σε 2-3 ώρες αυξάνεται ή μειώνεται κατά πολύ η ζήτηση στο σύστημα και απαιτείται η κάλυψη αυτών των μεταβολών από ευέλικτες μονάδες με αυξημένα τεχνικά χαρακτηριστικά ως προς το ρυθμό μεταβολής της παραγωγής προς τα πάνω/προς τα κάτω. Οι απαιτήσεις για ευέλικτη παραγωγή εκτιμάται ότι θα πολλαπλασιαστούν τα επόμενα χρόνια, καθώς η συνεισφορά των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας αναμένεται να αυξηθεί και να φθάσει στο 18% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας το 2020 και τουλάχιστον στο 27% το 2030, σύμφωνα με τους εθνικούς στόχους και τις σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες.
Ο νέος μηχανισμός που έχει προεγκριθεί από την ΕΕ προέβλεπε ότι στο μεταβατικό στάδιο των 10 μηνών οι παραγωγοί ηλεκτρισμού με φυσικό αέριο και υδροηλεκτρικά θα εισέπρατταν αποζημίωση 187 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων περίπου 104 εκατ. ευρώ αναλογούν στη ΔΕΗ και τα υπόλοιπα 83 εκατ. ευρώ στους ανεξάρτητους ηλεκτροπαραγωγούς. Μετά την παρέλευση του δεκαμήνου πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή ο Μόνιμος Μηχανισμός, ο οποίος προβλέπει τη διενέργεια δημοπρασσιών.
Ομως οι μήνες περνούν και απάντηση από το υπουργείο για το όλο θέμα δεν δίνεται. Και ούτε λόγος βέβαια για τον σχεδιασμό της επόμενης φάσης, των δημοπρασιών, που βάσει του προγράμματος πρέπει τα να τεθούν σε ισχύ την 1/11/2015.
Μανταλένα Πίου
