Πιο φιλόδοξα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης για τα κτίρια, σε σχέση με αυτά που θέτει ο υπό διαβούλευση ελληνικός κλιματικός νόμος, θέτει η νέα οδηγία της ΕΕ για τα κτίρια, η οποία αναμένεται να ανακοινωθεί στις 14 Δεκεμβρίου.
Σύμφωνα με το προσχέδιο της οδηγίας, που έχει δει το φως της δημοσιότητας, όλα τα νέα κτίρια που θα κτίζονται από το 2030 και μετά θα πρέπει να έχουν μηδενικές εκπομπές ρύπων, πράγμα που σημαίνει ότι ούτε το φυσικό αέριο θα είναι τότε επιλέξιμο για θέρμανση, τουλάχιστον στις νέες οικοδομές.
Ας σημειωθεί, ότι η Γαλλία ήδη από το 2025 απαγορεύει τη χρήση φυσικού αερίου στις νέες οικοδομές, ενώ ανάλογο προσανατολισμό έχει και η Βρετανία.
Ο κλιματικός νόμος, τον οποίο παρουσίασε πρόσφατα ο υπουργός Περιβάλλοντος- Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, θέτει απαγορεύσεις για το πετρέλαιο θέρμανσης στα κτίρια: Aπό το 2030 σταματά η χρήση του, ενώ τα περιοριστικά μέτρα ξεκινούν νωρίτερα, ήδη από το 2023 οπότε θα απαγορευτεί η εγκατάσταση καυστήρων πετρελαίου όπου υπάρχει δίκτυο φυσικού αερίου, ενώ από το 2025 θα απαγορευτεί η εγκατάσταση καυστήρων πετρελαίου γενικώς.
Προβλέψεις για τη μείωση της χρήσης φυσικού αερίου στα κτίρια δεν περιλαμβάνει το ελληνικό σχέδιο
Για τα υπάρχοντα κτίρια, τα οποία αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του ευρωπαϊκού οικιστικού αποθέματος, οι χώρες της ΕΕ, σύμφωνα με το προσχέδιο της οδηγίας, θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι όταν υποβάλλονται σε μεγάλη ανακαίνιση, θα πρέπει να εφαρμόζουν ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης. Στο πλαίσιο αυτό, η νέα οδηγία εισάγει τα ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης για υπάρχοντα κτίρια.
Μέχρι το 2035 το σύνολο του εθνικού κτιριακού αποθέματος θα καλύπτεται από ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης, αναφέρει το προσχέδιο, το οποίο εξακολουθεί να υπόκειται σε αλλαγές.
Στρατηγικές
Οι στρατηγικές ανακαίνισης που εισήχθησαν με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς του 2018 έχουν κριθεί ως μη επαρκείς για την επίτευξη του στόχου μηδενικών ρύπων από τα κτίρια ως το 2050. Στο πλαίσιο αυτό, οι ρυθμίσεις αυτές καταργούνται και εισάγονται νέα σχέδια δράσης για την ανακαίνιση των κτιρίων
Το νέο σχέδιο αναφέρει ότι κάθε χώρα μέλος θα πρέπει να καταρτίσει ένα σχέδιο δράσης για την ανακαίνιση κτιρίων, δημόσιων και ιδιωτικών, με στόχο τη δημιουργία ενός κτιριακού αποθέματος υψηλής ενεργειακής απόδοσης, απαλλαγμένο από τον άνθρακα έως το 2050. Στο πλαίσιο αυτό ότα τα υπάρχοντα κτίρια θα πρέπει να μετατραπούν σε κτίρια μηδενικών εκπομπών
Τα εθνικά σχέδια θα πρέπει να υποβληθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για έγκριση μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2025 και στη συνέχεια θα υποβάλλονται κάθε πέντε χρόνια. Αυτά είναι και τα εθνικά σχέδια, που θα συνδεθούν με την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.
Κάθε εθνικό σχέδιο δράσης θα περιλαμβάνει την επισκόπηση του εθνικού κτιριακού αποθέματος, του ετήσιου ρυθμού ενεργειακής ανακαίνισης, της κατανάλωσης ενέργειας και των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου των κτιρίων, καθώς και τον εντοπισμό των κτιρίων με τη χειρότερη απόδοση και των εμποδίων στην ανακαίνιση.
Επίσης θα πρέπει να περιλαμβάνει “οδικό χάρτη” με τους εγχώριους στόχους και τους μετρήσιμους δείκτες προόδου (για διαφορετικούς τύπους κτιρίων), με σκοπό την κλιματική ουδετερότητα το 2050 και τους ενδιάμεσους εθνικούς στόχους για το 2030 και το 2040 σχετικά με το
αναμενόμενο μερίδιο των ανακαινισμένων κτιρίων, την κατανάλωση ενέργειας, τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από τα κτίρια, καθώς και μια επισκόπηση των πολιτικών και των μέτρων που απαιτούνται για την υποστήριξή τους.
Προβλέπει τη δημιουργία ενιαίων μηχανισμών για την παροχή τεχνικών, διοικητικών, οικονομικών συμβουλών και υποστήριξης, καθώς και βοήθειας για την άμβλυνση της ενεργειακής φτώχειας.
Προκειμένου να μειωθεί η εξάρτηση της Ευρώπης από τα ορυκτά καύσιμα, η νέα οδηγία θα απαγορεύει στις χώρες της ΕΕ να παρέχουν οικονομικά κίνητρα για λέβητες ορυκτών καυσίμων.
Στο νέο πλαίσιο, από τον Ιανουάριο του 2030, όλες οι νέες κατασκευές θα πρέπει να είναι κτίρια μηδενικών εκπομπών, που ορίζονται ως «ένα κτίριο που έχει πολύ υψηλή ενεργειακή απόδοση» Τα υπάρχοντα κτίρια θα πρέπει επίσης να πληρούν τα πρότυπα απόδοσης «εφόσον αυτό είναι τεχνικά, λειτουργικά και οικονομικά εφικτό» όταν υποβάλλονται σε μεγάλη ανακαίνιση. Αυτό όμως μπορεί να συμβεί όταν το συνολικό κόστος της ανακαίνισης είναι περισσότερο από το ένα τέταρτο της αξίας του κτιρίου.
Τα κτίρια που πωλούνται ή ενοικιάζονται θα πρέπει να φτάσουν στην ενεργειακή κλάση Ε για να πραγματοποιηθεί μια συναλλαγή μετά τον Ιανουάριο του 2027 και στην κατηγορία Γ έως τον Ιανουάριο του 2033.
Το προσχέδιο της οδηγίας εισάγει επίσης ένα «διαβατήριο ανακαίνισης» για τους ιδιοκτήτες κατοικιών, προκειμένου να παρακολουθούνται οι εργασίες που έχουν ήδη εκτελεστεί και εκείνες που χρειάζονται προκειμένου το κτίριο να μπορεί να χαρακτηριστεί ως μηδενικών εκπομπών.
Περίπου τα τρία τέταρτα των κτιρίων στην Ευρώπη είναι ενεργειακά αναποτελεσματικά. Τα κτίρια της ΕΕ ευθύνονται για περίπου το 40% της κατανάλωσης ενέργειας του μπλοκ και το 36% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
