Aνοικτή σε όλα τα ενδεχόμενα δηλώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την πρόταση 6 σημείων του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για την επιβολή πλαφόν στην ευρωπαϊκή τιμή του φυσικού αερίου, μία θέση την οποία διατύπωσε χθες και η διευθύνουσα σύμβουλος του γαλλικού ομίλου Engie. Παρά δε τις επιφυλάξεις που εκφράζουν κύκλοι της εγχώριας ενεργειακής αγοράς ως προς την αποδοχή από την Ευρώπη της πρότασης του πρωθυπουργού, οι περισσότεροι χαρακτηρίζουν θετικό τον προσανατολισμό της ελληνικής πρωτοβουλίας, δεδομένης της μεγάλης αβεβαιότητας για τις τιμές του φυσικού αερίου και τις γενικότερες εξελίξεις με τον πόλεμο στην Ουκρανία και το ενδεχόμενο διακοπής των ροών ρωσικού αερίου.
Το ζήτημα της ενέργειας μαζί με την άμυνα και την κατάσταση στην Ουκρανία αποτελούν, εξάλλου, τα τρία καυτά θέματα στην ατζέντα της άτυπης συνόδου κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών, που διεξάγεται σήμερα και αύριο στο Παρίσι, όπου ο πρωθυπουργός θα έχει ίσως την ευκαιρία να ανταλλάξει απόψεις για την πρωτοβουλία του.
Αν η πρόταση του πρωθυπουργού γίνει δεκτή, ακόμα και σε ένα από τα έξι σημεία της, θα έδινε μεγάλη ανακούφιση στην αγορά, η οποία κινείται σε αχαρτογράφητα νερά, δήλωσε χαρακτηριστικά στέλεχος μεγάλου ενεργειακού ομίλου, δεδομένου ότι οι τιμές του φυσικού αερίου επηρεάζουν άμεσα και τις τιμές του ηλεκτρισμού.
Τα έξι σημεία της πρότασης Μητσοτάκη, όπως διατυπώθηκαν στην επιστολή του πρωθυπουργού προς την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχουν ως εξής:
- Eπιβολή πλαφόν στις τιμές TTF του φυσικού αερίου, το οποίο θα έχει ως σημείο αναφοράς την ιστορικά υψηλότερη τιμή αερίου πριν από την κρίση.
- Eπιβολή εύρους +/- 10% στη διακύμανση των τιμών TTF.
- Διοικητικό προσδιορισμό τιμών TTF σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, δηλαδή στην περίπτωση που διακοπεί η ροή φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
- Επιβολή πλαφόν της τάξης του 5% στο μικτό περιθώριο κέρδους στην χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας με βάση το κόστος παραγωγής.
- Επιβολή για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα συναλλαγών μόνο με φυσική παράδοση.
- Ενίσχυση της ρευστότητας στην αγορά φυσικού αερίου ενισχύοντας τη συνεργασία με την Κίνα και τις ΗΠΑ όσον αφορά τα φορτία (LNG), με την πιθανή υιοθέτηση πλαφόν στο κόστος μεταφοράς.
Η Κομισιόν, σε όλη τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης εμφανίστηκε αντίθετη στις όποιες αλλαγές στην αρχιτεκτονική των αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία όμως έχει ανατρέψει τα δεδομένα και πλέον θέτει στο προσκήνιο λύσεις, που πριν τις 24 Φεβρουαρίου θα ήταν αδιανόητες.
Το πλήγμα από τις ιλιγγιώδεις αυξήσεις στις τιμές του φυσικού αερίου, του ηλεκτρισμού και τελευταία και του πετρελαίου στην ευρωπαϊκή και την παγκόσμια οικονομία είναι τεράστιο, σε βαθμό πλέον που οι οικονομολόγοι μιλούν για επερχόμενη ύφεση.
Κανείς δεν πιστεύει ότι η ενεργειακή κρίση θα λήξει σύντομα. Ακόμα και όταν τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι συνέπειες θα υπάρχουν. Άλλωστε η ίδια η πολιτική που εξήγγειλε η ΕΕ για την ταχύτερη απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο, φέρνει θεμελιώδεις αλλαγές και όπως όλοι παραδέχονται υψηλές τιμές για το φυσικό αέριο. Οσο δε για το μέγεθος και το βάθος της κρίσης κανείς δεν αποτολμά προβλέψεις.
Οι έκτακτες συνθήκες απαιτούν έκτακτα μέτρα, δήλωσε παράγοντας της αγοράς, προσθέτοντας ότι μία λύση θα ήταν να υπάρξει ένας ευρωπαϊκός φορέας που θα λειτουργούσε σαν price maker για το φυσικό αέριο, με πωλήσεις και αγορές αερίου, που θα καθοδηγούσαν τη διαμόρφωση των τιμών.
Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Eric Mamer, αναφερόμενος στην πρόταση του πρωθυπουργού είπε ότι : «Για να αντιμετωπιστούν οι παρούσες εξαιρετικές συνθήκες, η Επιτροπή εξετάζει όλες τις πιθανές επιλογές για επείγοντα μέτρα για τον περιορισμό των επιπτώσεων στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος λόγω της αύξησης της τιμής του φυσικού αερίου, όπως τα προσωρινά όρια τιμών. Όλοι οι πρωταγωνιστές θα συζητήσουν το ζήτημα και τις επόμενες εβδομάδες θα παρουσιάσουμε τις επιλογές μας»
