Eνα πρόσθετο πακέτο 300 δις ευρώ, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου αφορά σε έργα πράσινης ενέργειας, σκοπεύει να “ρίξει” η ΕΕ στη μάχη για την απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο και το ρωσικό πετρέλαιο, σύμφωνα με τις δηλώσεις της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον Ντερλάιεν κατά την παρουσίαση του προγράμματος REpowerEU, που έγινε χθες στις Βρυξέλλες.
Στο πλαίσιο αυτό, από το σύνολο των κεφαλαίων τα 10 δις. ευρώ θα αφορούν σε υποδομές υγροποιημένου φυσικού αερίου και έργα αντιστροφής της ροής υφιστάμενων αγωγών, ένα ποσό της τάξης του 1,5-2 δισ. ευρώ για την απεξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο σε χώρες με υψηλή εξάρτηση και όλο το υπόλοιπο στην πράσινη ενέργεια, συμπεριλαμβανομένων 56 δισ. ευρώ για την εξοικονόμηση ενέργειας και τις αντλίες θερμότητας και 29 δισ. ευρώ για την ενίσχυση των ηλεκτρικών δικτύων και των διασυνδέσεων. Για τις υποδομές αερίου, η ΕΕ επισημαίνει ότι σκοπίμως το εύρος της χρηματοδότησης είναι περιορισμένο, προκειμένου να μην δαπανηθούν κεφάλαια σε έργα, που μπορεί να αχρηστευτούν από την ενεργειακή μετάβαση. Ωστόσο, η Κομισιόν κάνει ξεχωριστή αναφορά τόσο στο πλωτό τερματικό (FSRU) της Αλεξανδρούπολης, το οποίο θα βοηθήσει την Ευρώπη και τα Βαλκάνια να μειώσουν την εξάρτηση τους από το ρωσικό αέριο, όσο και την ενίσχυση “Νότιου Διαδρόμου φυσικού αερίου”, δηλαδή το κοίτασμα αερίου Σαχ Ντενίζ ΙΙ και το σύστημα των αγωγών από το ΑξερμπαΙτζάν ως την Ιταλία, τμήμα του οποίου είναι ο αγωγός TAP.
Ιδιαίτερη έμφαση το REpowerEU δίνει στην εξοικονόμηση ενέργειας, όπως προκύπτει και από τα κονδύλια που αφιερώνει, ενώ για τις νέες πράσινες τεχνολογίες, το νέο πακέτο διαθέτει 37 δισ. ευρώ για την αύξηση της παραγωγής βιομεθανίου, 41 δισ. ευρώ για τον περιορισμό της χρήσης ορυκτών καυσίμων από τη βιομηχανία και 113 δισ. ευρώ για την πράσινη ενέργεια, εκ των οποίων τα 86 δισ. ευρώ θα αφορούν τις ΑΠΕ και 27 δις ευρώ βασικές υποδομές υδρογόνου.
Για τη χρηματοδότηση του REPowerEU θα αξιοποιηθεί ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), η λειτουργία του οποίου θα τροποποιηθεί ώστε να εξασφαλιστούν τα κονδύλια για τις πρόσθετες επενδύσεις ύψους 210 δις. ευρώ που απαιτούνται έως το 2027. Σύμφωνα με την Επιτροπή ήδη είναι διαθέσιμα 225 δις. ευρώ σε δάνεια στο πλαίσιο του Ταμείου, ενώ οι πόροι του θα ενισχυθούν με επιπλέον 20 δις. ευρώ από την πώληση αδιάθετων δικαιωμάτων ρύπων. Επιπλέον θα μπορούσαν να διατεθούν στο RRF με εθελοντικές μεταφορές, 26,9 δισ. ευρώ από τα Ταμεία Συνοχής και 7,5 δις. ευρώ από την Κοινή Αγροτική Πολιτική. Το φθινόπωρο η Επιτροπή σχεδιάζει να διπλασιάσει τη χρηματοδότηση της πρόσκλησης του Ταμείου Καινοτομίας το φθινόπωρο σε περίπου 3 δις ευρώ.
Η Επιτροπή εκτιμά ότι είναι δυνατό να αντισταθμιστεί πλήρως το ισοδύναμο των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου από ένα συνδυασμό μείωσης της ζήτηση, αύξησης της εγχώριας παραγωγής βιοαερίου/βιομεθανίου καθώς και υδρογόνου και κάποιες περιορισμένες προσθήκες υποδομών φυσικού αερίου. Στο πλαίσιο αυτό ενθαρρύνει την ταχεία ανάπτυξη κρίσιμων υπεράκτιων δικτύων και διασυνοριακών υποδομών υδρογόνου, καθώς και ώριμα έργα για δίκτυα, αποθήκευσης ή LNG που βρίσκονται σε ένα κράτος μέλος αλλά διαθέτουν ευρωπαϊκή σημασία. Τα έργα αυτά μπορούν να συμπεριληφθούν στη χρηματοδότηση από το RRF- REPowerEU.
