Ξεκίνησε από χθες να εφαρμόζεται στην Ισπανία και την Πορτογαλία το ειδικό σχήμα επιδότησης του κόστους παραγωγής την σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο, με σκοπό τη μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάινεν παραδέχθηκε για πρώτη φορά δημόσια ότι η ενιαία αγορά ηλεκτρισμού της ΕΕ χρειάζεται δομικές αλλαγές, καθώς «πλέον δεν λειτουργεί και πρέπει να προσαρμοστεί στην νέα πραγματικότητα των κυρίαρχων ΑΠΕ».
Εν τω μεταξύ οι Βρυξέλλες, που ενέκριναν επίσημα τον μηχανισμό της Ιβηρικής την περασμένη εβδομάδα, εξετάζουν ακόμα τον ελληνικό μηχανισμό για την αγορά χονδρικής, ο οποίος. όπως έχει ανακοινώσει το υπουργείο Περιβάλλοντος- Ενέργειας, θα τεθεί σε εφαρμογή από 1ης Ιουλίου
Ωστόσο η αναγνώριση του προβλήματος από την πρόεδρο της Κομισιόν αποτελεί ένα σημαντικό βήμα, καθώς μέχρι σήμερα οι Βρυξέλλες διαφωνούσαν κάθετα με την όποια ουσιαστική μεταρρύθμιση στο μοντέλο αγοράς, αρκούμενες στη γνωστή «εργαλειοθήκη» με τις επιδοτήσεις και τις φοροαπαλλαγές
Το ιβηρικό σχήμα, συνολικού ύψους 8,4 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Ισπανία και την Πορτογαλία, επιδιώκει τη μείωση του κόστους εισροής των ορυκτών καυσίμων, δηλαδή φυσικού αερίου και άνθρακα, στους σταθμούς παραγωγής ενέργειας. Με τον τρόπο αυτό θα μειωθεί η τιμή χονδρικής στις δύο χώρες της ιβηρικής ενέργειας, επιτρέποντας στους ηλεκτροπαραγωγούς να πωλούν ενέργεια σε χαμηλότερες τιμές.
Η Ισπανία και η Πορτογαλία θα πληρώνουν στους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής φυσικού αερίου τη διαφορά μεταξύ της αγοραίας τιμής του αερίου και μιας ανώτατης τιμής φυσικού αερίου. Η τιμή θα περιοριστεί στα 40 ευρώ/ MWh για έξι μήνες, μετά την πάροδο των οποίων, η τιμή θα αυξάνεται κατά 5 ευρώ/MWh κάθε μήνα έως τις 31 Μαΐου 2023, οπότε λήγει το μέτρο.
Η μέση τιμή χονδρικής στην Αγορά Επόμενης Ημέρας στην Ισπανία και την Πορτογαλία διαμορφώνεται για σήμερα στα 165,59 ευρώ/MWh (-22,6%) και είναι όχι μόνον η χαμηλότερη σε όλη την Ευρώπη αλλά και σχεδόν η μόνη περιοχή που παρουσιάζει πτώση, ενώ στις άλλες χώρες καταγράφεται άνοδος. Στην Ελλάδα η μέση τιμή χονδρικής διαμορφώνεται στα 215,32/MWh (+14,5%).
Ας σημειωθεί ότι ο ελληνικός μηχανισμός δεν είναι ίδιος με τον μηχανισμό της Ιβηρικής, για την εφαρμογή του οποίου είχε δοθεί ειδική εξαίρεση στην τελευταία σύνοδο κορυφής.
Και οι δύο χώρες σχεδιάζουν να επεκτείνουν μαζικά την παραγωγή από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας αυτή τη δεκαετία, για να μειώσουν την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.
Εν τω μεταξύ, η πρόεδρος της Κομισιόν, απαντώντας σε ερωτήσεις ευρωβουλευτών, δήλωσε ότι τα μέτρα του περίφημου «toolkit», όπως οι επιδοτήσεις και οι φοροαπαλλαγές, μπορεί να προσφέρουν μία ανακούφιση βραχυπρόθεσμα αλλά δεν αλλάζουν τη δομή της αγοράς και το γεγονός ότι οι τιμές του ηλεκτρισμού έχουν εκτοξευτεί στα ύψη «Πρόκειται για μία αγορά που σχεδιάστηκε για τις ανάγκες μίας εικοσαετίας πριν , όταν το μερίδιο των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα ήταν χαμηλό»., δήλωσε η κα Φον ντερ Λάιεν, προσθέτοντας ότι σήμερα η αγορά είναι τελείως διαφορετική και σήμερα οι ΑΠΕ είναι η πιο αποτελεσματική και φθηνή ενέργεια.
Η πρόεδρος της Κομισιόν υπογράμμισε ότι πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, της Ιταλίας και της Πορτογαλίας, έχουν ζητήσει αλλαγές του συστήματος. Χρονοδιάγραμμα πάντως για το πότε θα ξεκινήσουν αυτές οι αλλαγές δεν δόθηκε. Η Κομισιόν, προς το παρόν τουλάχιστον, ασχολείται με την αξιολόγηση των επιπτώσεων από τις υψηλές τιμές. Ωστόσο, κάποια αναγνώριση των προβλημάτων και κάποια πρόθεση για αλλαγές διαφάνηκε σε σχέδιο που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 18 Μαίου, χωρίς μέχρι σήμερα να έχουν ανακοινωθεί περαιτέρω εξελίξεις στο θέμα αυτό.
Με τη χρηματιστηριακή τιμή του φυσικού αερίου TTF να κινείται σταθερά τις τελευταίες εβδομάδες σε μία κλίμακα μεταξύ 80-90 ευρώ/NWh και τις τιμές χονδρικής του ηλεκτρισμού να κινούνται πάνω από τα 200 ευρώ/MWh σχεδόν όλες τις εργάσιμες ημέρες- μία τιμή που διαμορφώνεται από την ακριβότερη μονάδα φυσικού αερίου που εισέρχεται στο σύστημα κάθε ημέρα-, είναι φανερό ότι το πλήγμα στην ευρωπαϊκή οικονομία από τις υψηλές τιμές ενέργεια θα είναι όλο και βαρύτερο, αν δεν γίνουν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στην αγορά
