Η εκτίμηση ότι η παγκόσμια ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος της Ρωσίας επιταχύνουν τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα προς την καθαρή ενέργεια, σύμφωνα με το World Energy Outlook 2022 της Διεθνούς Οργάνωσης Ενέργειας (ΙΕΑ), έχει ιδιαίτερη σημασία, αν και δεν ισχύει εν προκειμένω ότι «η κρίση δημιουργεί ευκαιρίες». Αν πρέπει να σκοτώνονται άνθρωποι και να καταστρέφονται χώρες για να γίνουν όλα «πιο πράσινα» -και όχι απανταχού της Γης-, μάλλον δεν είναι ό,τι καλύτερο…
Εκτιμάται, πάντως, πως, για πρώτη φορά, ο άνθρακας, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο θα κορυφωθούν -ξεχωριστά το καθένα-, ακόμη κι αν οι χώρες δεν τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους για το κλίμα. Η έκθεση των 524 σελίδων αναφέρει ότι αυτή θα είναι μια «κομβική στιγμή» στην ιστορία.
Τα ευρήματα καταρρίπτουν, αντικειμενικά, τις «λανθασμένες και παραπλανητικές» ιδέες γύρω από την παγκόσμια ενεργειακή κρίση. Ο ίδιος ο εκτελεστικός διευθυντής της IEA, Φατίχ Μπιρόλ, λέει με νόημα και εποικοδομητική λογική ότι η «μετάβαση στην καθαρή ενέργεια» είναι η «καλύτερη διέξοδος» από την κρίση. Αυτό μπορεί να είναι, όντως, μια «ιστορική καμπή» για τη δράση για το κλίμα, παρά την σχετική οπισθοδρόμηση, ως τώρα.
Οι χώρες, λοιπόν, κινούνται για να ηλεκτροδοτήσουν τη θερμότητα και τις μεταφορές πιο γρήγορα σε σχέση με πέρυσι, διαπιστώνει η ΙΕΑ. Προσθέτει ότι «η καθαρή ενέργεια… είναι η μεγάλη ιστορία ανάπτυξης αυτής της προοπτικής».
Έτσι, η αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης ενέργειας θα καλυφθεί «σχεδόν εξ ολοκλήρου» από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Επιπλέον, η παγκόσμια ηλιακή δυναμικότητα θα αυξηθεί κατά 18% έως το 2030 απ’ ότι αναμενόταν πέρυσι και η αιολική ενέργεια κατά 14% .
Οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) πρόκειται να κορυφωθούν το αργότερο έως το 2025, σύμφωνα με τις προβλέψεις των αναλυτών. Ως αποτέλεσμα, ο κόσμος θα θερμανθεί κατά 2,5 C αυτόν τον αιώνα, ελαφρώς λιγότερο από τους 2,6 C που ανέμενε η Διεθνής Οργάνωση Ενέργειας, στις προβλέψεις του 2021.
Οι χώρες έχουν επίσης ενισχύσει τις φιλοδοξίες τους για το κλίμα. Αυτό θα περιόριζε τώρα την αύξηση της θερμοκρασίας στους 1,7 βαθμούς Κελσίου εάν επιτευχθούν πλήρως οι σχεδιασμοί, αντί στους 2,1 βαθμούς Κελσίου που δηλώθηκαν πέρυσι .
Ωστόσο, είναι «πιο εύκολο να δώσεις δεσμεύσεις παρά να τις εφαρμόσεις», λέει η ΔΟΕ. Υπάρχει ακόμη «πολύς δρόμος μπροστά» για να ευθυγραμμιστεί η δράση με τον στόχο 1,5C .
Η προοπτική εγείρει, επίσης, ανησυχίες για τις αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις και τα εκατομμύρια ανθρώπων που χάνουν την πρόσβαση στην ενέργεια λόγω του πληθωρισμού των τιμών των ορυκτών καυσίμων. Υπογραμμίζεται πως η απομάκρυνση από το «εύθραυστο και μη βιώσιμο» ενεργειακό σύστημα που βασίζεται σε ορυκτά καύσιμα απαιτεί νέες προσεγγίσεις στην ενεργειακή ασφάλεια.