Oι στόχοι και οι πολιτικές για το κλίμα είναι αναγκαίο να συνοδεύονται από αναλυτικές αξιολογήσεις κόστους, οφέλους και επιπτώσεων στην οικονομία, τις επιχειρήσεις και την κοινωνία. Αυτό τονίζει ο ΣΕΒ στο τελευταίο Special Report με θέμα «Πρόοδος και προκλήσεις στην εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας - Προτάσεις ΒΙΑΝ-Συμβούλιο ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη για ταχύτερη και δικαιότερη πράσινη μετάβαση».

Όπως αναφέρουν οι μεγάλες επιχειρήσεις του Τόπου, η επιχειρηματικότητα στηρίζει την μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα. «Όμως οι επιλογές που θα ακολουθήσει η Ε.Ε. θα πρέπει να διασφαλίζουν ίσους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων εντός και εκτός Ευρώπης, ενώ ειδική μέριμνα θα πρέπει να ληφθεί για τις εξαγωγές. Η διαρροή επενδύσεων από την Ε.Ε. είναι μια πραγματικότητα με οικονομικές αλλά και περιβαλλοντικές συνέπειες, αφού η παραγωγή μεταφέρεται σε χώρες με μεγαλύτερο ανθρακικό αποτύπωμα». Κατά τον ΣΕΒ, «η αποανθρακοποίηση της οικονομίας είναι μια μακρά, τεχνικά σύνθετη και ακριβή διαδικασία, η οποία πρέπει να διενεργηθεί με τρόπο που να διασφαλίζει την οικονομική και κοινωνική βιωσιμότητά της».

Αφορμή για τις τοποθετήσεις αυτές, στάθηκε η τελευταία έκθεση (Σεπτέμβριος 2022) εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας (Environmental Implementation Review EIR), στην οποία αναδεικνύεται η ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις σε κρίσιμα ζητήματα διαχείρισης αποβλήτων, κυκλικής οικονομίας και περιβαλλοντικών ελέγχων. Για την Κυκλική Οικονομία, η ανάγκη επιτάχυνσης αφορά τόσο την εφαρμογή κανόνων και τις απαραίτητες υποδομές για να πετύχει η χώρα τους στόχους και να σταματήσει να καταβάλει πρόστιμα εκατομμυρίων (€66.5 εκ για άτυπη λειτουργία χώρων ταφής και €50εκ για αναποτελεσματική διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων), όσο και πλήρη αξιοποίηση των περίπου €12 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης που προορίζεται για σε κλιματικούς στόχους, μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις για μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Σημειώνεται πως ο σχεδιασμός με τρόπο που να διασφαλίζει την όσο το δυνατόν ευρύτερη συμμετοχή των επιχειρήσεων στις διάφορες παροχές του προγράμματος αποτελεί κρίσιμη προϋπόθεση επιτυχίας. Παράλληλα, η επένδυση στην ευαισθητοποίηση των πολιτών και στη δημιουργία ζήτησης για πράσινα προϊόντα και υπηρεσίες.

Κατόπιν τούτου, το Συμβουλίου ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη προτείνει τα εξής:

-Να δοθεί προτεραιότητα στο σχεδιασμό δράσεων εθνικού χαρακτήρα, όπως: εθνικό σχέδιο για τη βιομηχανική συμβίωση, εθνικό σχέδιο για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων.

-Να διαμορφωθεί και να λειτουργήσει ολοκληρωμένο πλαίσιο καταγραφής των μεγεθών της κυκλικής οικονομίας (σύσταση Παρατηρητηρίου) για την παρακολούθηση της πορείας μετάβασης και τον έγκαιρο εντοπισμό αδυναμιών και καθυστερήσεων.

-Να εφαρμοσθεί το θεσμοθετημένο τέλος υγειονομικής ταφής, όπως ισχύει σε 23 χώρες της Ε.Ε., σύμφωνα με τις προβλέψεις του Νόμου 4819/2021, με στόχο να καταστεί η ταφή ακριβότερη της επεξεργασίας/διαχείρισης.

-Να υπάρξει επάρκεια υποδομών σε εγκαταστάσεις χωριστής συλλογής, επεξεργασίας, αξιοποίησης, με στόχο την ανάκτηση δευτερογενών υλικών (σε ικανές ποσότητες και με κατάλληλη ποιότητα).

-Να εφαρμοσθεί το σχέδιο δράσης για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις (ΠΔΣ), με προτεραιότητα στη δημιουργία πλαισίου παρακολούθησης και διεύρυνση των υποχρεωτικών πράσινων κριτηρίων και σε άλλες κατηγορίες ΠΔΣ, όπως περί σχεδιασμού/κατασκευής οδοποιίας και έργων υποδομών και σχεδιασμού/κατασκευής κτιριακών υποδομών.

-Να αναπτυχθούν πρότυπα για δευτερογενή υλικά και καύσιμα.

-Να ενισχυθούν οι έλεγχοι εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας μέσω ενεργοποίησης του θεσμού των ιδιωτών επιθεωρητών για την αποτελεσματική αντιμετώπιση φαινομένων αθέμιτου ανταγωνισμού στη νέα, κυκλική, οικονομία.

-Να εκδοθούν προεδρικά διατάγματα για τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης και να υπάρξει πλήρης εναρμόνιση με τις σύγχρονες ευρωπαϊκές, αλλά και διεθνείς πρακτικές προστασίας, ώστε να καταστεί εφικτή η ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων σε συμφωνία με τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής.

-Να επιταχυνθούν οι διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης με την άμεση λειτουργία των μητρώων αξιολογητών ΜΠΕ, αλλά και των ελέγχων εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας με ενεργοποίηση του θεσμού των ιδιωτών επιθεωρητών.