Σε συνάντηση υψηλού επιπέδου έχει καλέσει στις 29 Μαίου η νέα κυβέρνηση της Λευκωσίας τους εκπροσώπους των εταιριών που δραστηριοποιούνται ή έχουν τα δικαιώματα ανάπτυξης των offshore κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Κύπρο και το Ισραήλ, προκειμένου να διερευνηθούν πιθανοί τρόποι αξιοποίησης και εξαγωγής του αερίου.
Πρόκειτα για ένα ακόμα βήμα, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας που ανέλαβε η κυπριακή κυβέρνηση προκειμένου να προχωρήσει σε περαιτέρω κινήσεις, με πρώτο “σταθμό”, στη φάση αυτή, την επίλυση της εκκρεμότητας με το Ισραήλ για τη οριοθέτηση του οικοπέδου “Αφροδίτη”, το οποίο εφάπτεται με το ισραηλινό μπλοκ “Ισάι”, καθώς και την προοπτική μεταφοράς φυσικού αερίου από το Ισραήλ στην Κύπρο μέσω αγωγού για υγροποίηση/επανεξαγωγή αλλά και ηλεκτροπαραγωγή στο νησί.
Οι διερευνητικές επαφές με το Τελ Αβίβ έχουν ήδη ξεκινήσει καθώς τα θέματα τέθηκαν στη πρόσφατη συνάντηση του προέδρου της Κύπρου Νίκου Χριστοδουλίδη με τον Πρόεδρο του Ισραήλ, Isaac Herzog. Εντός του επόμενο χρονικού διαστήματος έχει προγραμματιστεί και νέα επίσκεψη του υπουργού Ενέργειας της Κύπρου Γιώργου Παπαναστασίουστο Ισραήλ, όπου θα συναντηθεί με τον ομόλογό του για το ζήτημα του αγωγού. Σε δηλώσεις του σε κυπριακά μέσα ενημέρωσης, ο κ. Παπαναστασίου τόνισε ότι προέχει η υπογραφή διακρατικής συμφωνίας για την κατασκευή αγωγού που θα συνδέει τις δύο αποκλειστικές οικονομικές ζώνες, αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα ότι το όλο σχέδιο είναι πρόταση της Λευκωσίας.
Στη συνάντηση που σχεδιάζεται για τις 29 Μαϊου αναμένεται να δώσουν το παρών εκπρόσωποι των εταιριών που δραστηριοποιούνται στα κοιτάσματα της ΝΑ Μεοσγείου όπως η Chevron, η Total, η ENI αλλά και η ελληνική Energean, η οποία είχε ανακοινώσει ότι πριν το τέλος του 2023 θα έχει αποφασίσει για τον καλύτερο και ταχύτερο τρόπο εκμετάλλευσης του κοιτάσματος “‘Ολυμπος”, δυναμικότητας 1 τρισ. κυβικών ποδιών αερίου (70 bcm), που ανακάλυψε το 2022 σε θαλάσσια περιοχή του Ισραήλ.
Η Energean φέρεται να έχει προτείνει τη δημιουργία αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου από τη θαλάσσια οικονομική ζώνη του Ισραήλ προς την Κύπρο, σε μονάδα υγροποίησης που θα κατασκευαστεί στο Βασιλικό, καθώς και για την τροφοδοσία ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων στο νησί. Ωστόσο δεν είναι η μοναδική επιλογή που εξετάζει η εταιρία. Aνάμεσα στις εναλλακτικές είναι η διάθεση επιπλέον ποσοτήτων αερίου στην ισραηλινή αγορά, όπου ήδη έχει συμβόλαια προμήθειας της τάξης του 1,7 bcm ετησίως, καθώς και η εξαγωγή στην Αίγυπτο, όπου ήδη λειτουργούν οι απαραίτητες υποδομές για την υγροποίηση αερίου και την εξαγωγή του σε τρίτες αγορές με τη μορφή LNG
Μέχρι σήμερα πάντως, τα κυπριακά σχέδια για τη δημιουργία μονάδας υγροποίησης αερίου στο Βασιλικό με σκοπό τις εξαγωγές, δεν έχουν βρει ανταπόκριση, εξ αιτίας διαφόρων λόγων, - ούτως ή άλλως ακόμα δεν υπάρχει παραγωγή από τα κυπριακά κοιτάσματα- αλλά και επειδή πρόκειται για ένα υψηλού κόστους έργο σε μία περιορισμένη τοπική καταναλωτική αγορά, που δεν υπερβαίνει, σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα 0,5 -1 bcm ετησίως.
Προς το παρόν, το Ισραήλ πραγματοποιεί εξαγωγές αερίου μέσω των τερματικών υγροποίησης της Αιγύπτου.
Οσον αφορά στην Εnergean, η οποία δραστηριοποιείται ήδη σε κοιτάσματα στο Ισραήλ, πέραν του αγωγού προς την Κύπρο, εξετάζει και άλλες επιλογές για το νέο κοίτασμα “‘Ολυμπος”, όπως τη σύνδεσή του με το FPSO της εταιρίας. Σε αυτή την περίπτωση η δυναμικότητάς του θα αυξηθεί στα 8 bcm/έτος, με στόχο την κάλυψη της ζήτησης για φυσικό αέριο στο Ισραήλ. Προβλέπεται μάλιστα και η προτεραιοποίηση του αερίου από το μπλοκ ¨Όλυμπος” σε σχέση με το κοίτασμα του Τανίν, που επίσης ανήκει στο χαρτοφυλάκιο της Energean.
Μία τρίτη εναλλακτική θα ήταν η αύξηση της δυναμικότητας του FPSO Energean Power και η κατασκευήενός συστήματος αγωγών για την εξαγωγή αερίου από το “‘Ολυμπος” προς την Κύπρο, την Αίγυπτο, ή άλλες χώρες.
Στο πλαίσιο των τελευταίων πρωτοβουλιών της κυπριακής κυβέρνησης, τόσο η Energean όαο και οι άλλες εταιρίες που έχουν συμφέροντα στα κοιτάσματα της περιοχής αναμένουν με ενδιαφέρον τις θέσεις και τις προτάσεις της Λευκωσίας. για να προχωρήσουν στα επόμενα βήματα.
