Nέους κανόνες προκειμένου να βοηθήσει τους καταναλωτές να κάνουν ενημερωμένες και βιώσιμες επιλογές όταν αγοράζουν κινητά, ασύρματα τηλέφωνα και, πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτή η πρόταση εντάσσεται στον ισχύοντα κανονισμό της ΕΕ για την ενεργειακή επισήμανση. Συνέπεσε δε με την έγκριση μέτρων για να γίνουν αυτές οι συσκευές ενεργειακά πιο αποδοτικές, ανθεκτικές και ευκολότερες στην επισκευή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, μετά από προηγούμενη εισήγηση της Επιτροπής τον Νοέμβριο του 2022, βάσει του κανονισμού της ΕΕ για τον οικολογικό σχεδιασμό.

Όπως τονίζεται αρμοδίως, αυτά τα μέτρα συμβάλλουν στο να γίνει η οικονομία της ΕΕ πιο κυκλική, στην εξοικονόμηση ενέργειας, στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα, στη στήριξη των κυκλικών επιχειρηματικών μοντέλων και στην παροχή των πλεονεκτημάτων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για τους καταναλωτές.

Τα κινητά τηλέφωνα και τα tablet που παράγονται σύμφωνα με αυτούς τους κανόνες θα εξοικονομούν σχεδόν 14 τεραβατώρες πρωτογενούς ενέργειας κάθε χρόνο έως το 2030. Αυτό είναι το ένα τρίτο της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας αυτών των προϊόντων σήμερα. Οι νέοι κανόνες θα βοηθήσουν επίσης στη βελτιστοποίηση της χρήσης κρίσιμων πρώτων υλών και θα διευκολύνουν την ανακύκλωσή τους.

Η αναγραφή πληροφοριών

Σύμφωνα με τον κανονισμό για την ενεργειακή επισήμανση που προτάθηκε, τα smartphone και τα tablet που διατίθενται στην αγορά της ΕΕ θα πρέπει να εμφανίζουν πληροφορίες σχετικά με την ενεργειακή τους απόδοση, τη μακροζωία της μπαταρίας, την προστασία από τη σκόνη και το νερό και την αντοχή σε τυχαίες πτώσεις. Αυτή είναι επίσης η πρώτη φορά που ένα προϊόν που διατίθεται στην αγορά της ΕΕ θα πρέπει να εμφανίζει βαθμολογία επισκευασιμότητας. Αυτό θα βοηθήσει τους καταναλωτές της ΕΕ να κάνουν πιο ενημερωμένες και βιώσιμες επιλογές αγορών και να ενθαρρύνουν τη βιώσιμη κατανάλωση. 

Τα νέα προϊόντα θα χρησιμοποιούν τις υπάρχουσες και γνωστές ενεργειακές ετικέτες ΕΕ κλίμακας AG και η πανευρωπαϊκή βάση δεδομένων European Product Registry for Energy Labels (EPREL) θα παρέχει πρόσθετες πληροφορίες για το προϊόν.  

Επιπλέον, ο πρόσφατα εγκεκριμένος κανονισμός οικολογικού σχεδιασμού καθορίζει τις ελάχιστες απαιτήσεις για κινητά και ασύρματα τηλέφωνα και tablet που διατίθενται στην αγορά της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων:

-Αντοχή σε τυχαίες πτώσεις ή γρατσουνιές, προστασία από σκόνη και νερό και χρήση επαρκώς ανθεκτικών μπαταριών. Οι μπαταρίες θα πρέπει να αντέχουν τουλάχιστον 800 κύκλους φόρτισης και εκφόρτισης διατηρώντας παράλληλα τουλάχιστον το 80% της αρχικής χωρητικότητάς τους.

-Κανόνες αποσυναρμολόγησης και επισκευής, συμπεριλαμβανομένων των υποχρεώσεων των παραγωγών να διαθέτουν κρίσιμα ανταλλακτικά στους επισκευαστές εντός 5-10 εργάσιμων ημερών και έως 7 χρόνια μετά το τέλος των πωλήσεων του μοντέλου προϊόντος στην αγορά της ΕΕ.

-Διαθεσιμότητα αναβαθμίσεων λειτουργικού συστήματος για μεγαλύτερες περιόδους : για τουλάχιστον 5 χρόνια μετά την κυκλοφορία του προϊόντος στην αγορά.

-Πρόσβαση χωρίς διακρίσεις για επαγγελματίες επισκευαστές σε οποιοδήποτε λογισμικό ή υλικολογισμικό που απαιτείται για την αντικατάσταση.

Τα επόμενα βήματα

Αυτοί οι κανόνες ενεργειακής επισήμανσης υποβλήθηκαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για περίοδο ελέγχου δύο μηνών, μετά την οποία θα εγκριθούν επίσημα εάν δεν υπάρξει αντίρρηση στο κείμενο από τους συννομοθέτες.

Προκειμένου να ευθυγραμμιστεί η έναρξη ισχύος αυτών των δύο νομοθετικών πράξεων που αφορούν την ίδια κατηγορία προϊόντων, η δημοσίευσή τους στην Επίσημη Εφημερίδα γίνεται την ίδια ημέρα, μετά την έγκριση των κανόνων ενεργειακής επισήμανσης.

Μετά την έναρξη ισχύος τους, και οι δύο προτάσεις προβλέπουν μεταβατική περίοδο 21 μηνών πριν τεθούν σε ισχύ οι απαιτήσεις.  

Τι ιστορικό

Το Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία 2020 στοχεύει να διασφαλίσει ότι τα προϊόντα γίνονται πιο ανθεκτικά, επισκευάσιμα και ευκολότερα στην αναβάθμιση. Συγκεκριμένα, η Πρωτοβουλία Circular Electronics προβλέπει ρυθμιστικά μέτρα βάσει της Οδηγίας οικολογικού σχεδιασμού για ηλεκτρονικά είδη και ΤΠΕ, όπως κινητά τηλέφωνα, tablet και φορητούς υπολογιστές, έτσι ώστε οι συσκευές αυτές να είναι σχεδιασμένες για ενεργειακή απόδοση και ανθεκτικότητα, επισκευή, δυνατότητα αναβάθμισης, συντήρηση, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση.

Οι πολιτικές οικολογικού σχεδιασμού και ενεργειακής επισήμανσης βοηθούν τις επιχειρήσεις, τους πολίτες και τις κυβερνήσεις να συμβάλουν στη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, να επιτύχουν τους στόχους ενεργειακής απόδοσης της ΕΕ, να μειώσουν τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου 0 και να στηρίξουν την κυκλική οικονομία. Δημιουργούν επιχειρηματικές ευκαιρίες και αυξάνουν την ανθεκτικότητα θέτοντας εναρμονισμένους κανόνες για προϊόντα που σχετίζονται με την ενέργεια. 

Αυτά περιλαμβάνουν, ειδικότερα, μεσαίου και μεγάλου μεγέθους οικιακές συσκευές, όπως πλυντήρια ρούχων και ψυγεία, και προϊόντα επιχείρησης σε επιχείρηση, όπως διακομιστές και μονάδες εξαερισμού επιχειρήσεων, και καλύπτουν πτυχές όπως η κατανάλωση ενέργειας, η κατανάλωση νερού, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου επίπεδα και απόδοση υλικών. Τα μέτρα αυτά ενισχύουν επίσης τη ζήτηση και την προσφορά πιο βιώσιμων προϊόντων, ενώ μειώνουν σημαντικά το κόστος του τελικού χρήστη. Υπολογίζεται ότι οι καταναλωτές εξοικονόμησαν πάνω από 63 δισεκατομμύρια ευρώ το 2020 χάρη σε αυτές τις πολιτικές.