Ανοίγει ο δρόμος για τα Συμβόλαια για τη Διαφορά (CFDs), τα ΡΡΑs αλλά και κάποιες υπό όρους και προϋποθέσεις, ενισχύσεις για τη συμβατική παραγωγή ηλεκτρισμού μέσω  μηχανισμών στη χονδρική αγορά, ακόμα και για τις μονάδες άνθρακα μετά τη συμφωνία που  επιτεύχθηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη Μεταρρύθμιση στην Αγορά Ηλεκτρισμού. 

Πρόκειται για την οριστικοποίηση του  Σχεδίου που είχε παρουσιάσει η Κομισιόν τον περασμένο Μάρτιο, όπως αυτό τροποποιήθηκε μετά τις διαπραγματεύσεις με το Ευρωκοινοβούλιο και την ισπανική προεδρία της ΕΕ. Απομένει πλέον η έγκρισή του από το Συμβούλιο και η ψήφισή του από το Ευρωκοινοβούλιο για να τεθεί σε ισχύ, διαδικασίες που στη φάση αυτή θεωρούνται πλέον τυπικές.

 CFD

Tα Συμβόλαια για τη Διαφορά (CFD) αποτελούν το νέο βασικό μηχανισμό οικονομικής στήριξης για τις μονάδες  ΑΠΕ και τους σταθμούς πυρηνικής ενέργειας. Ουσιαστικά πρόκειται για μία σταθερή τιμή την οποία εγγυάται το κράτος ή κάποιος κρατικός φορέας στις νέες μονάδες. Σε περίπτωση, που η χονδρική τιμή στην αγορά ηλεκτρισμού πέσει κάτω από τη συμφωνημένη τιμή, τότε ο παραγωγός εισπράττει τη διαφορά από το κράτος. Αντίστροφα, αν η τιμή στην αγορά χονδρικής είναι υψηλότερη, από τη συμφωνημένη τιμή, η διαφορά εισπράττεται από το κράτος, ή το δημόσιο φορέα που είναι υπεύθυνος της όλης διαδικασίας.  

Η αμοιβή μέσω συμφωνημένης τιμής CFD αφορά σε αιολικά, φωτοβολταϊκά, γεωθερμία, υδροηλεκτρική ενέργεια χωρίς δεξαμενή και πυρηνική ενέργεια.

Τα υπερβάλλοντα έσοδα που τυχόν εισπράττουν τα κράτη από τον μηχανισμό θα πρέπει να αναδιανέμονται στους τελικούς πελάτες ή να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων άμεσης στήριξης των τιμών ή επενδύσεων για τη μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας για τους τελικούς πελάτες.

ΡΡΑ

Προωθούνται οι μακροχρόνιες διμερείς συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρισμού ειδικά από ΑΠΕ. Η χρήση προ-τυποποιημένων συμβάσεων, μέτρο για τη διευκόλυνση της σύναψης ΡΡΑ από μικρότερους καταναλωτές, παραμένει εθελοντική. Ο Ευρωπαίος Ρυθμιστής της Αγοράς Ενέργειας (ACER) θα αξιολογήσει επίσης την αγορά των ΡΡΑ, με βάση τα δεδομένα που παρέχονται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού κανονισμού Remit.

Μηχανισμοί αποζημίωσης συμβατικών μονάδων 

Πρόκειται για μηχανισμούς οικονομικής ενίσχυσης της διαθέσιμης επάρκειας ισχύος  ηλεκτρικής ενέργειας από συμβατικές μονάδες, που πληρώνουν  οι κυβερνήσεις για να εξασφαλίσουν ότι υπάρχει η  διαθέσιμη ισχύς εάν χρειαστεί. 

Το όριο εκπομπών ρύπων των μονάδων αυτών παραμένει στα 550g CO2/kWh. Επί του παρόντος το όριο εφαρμόζεται  σε όλους τους μηχανισμούς επάρκειας ισχύος, που ξεκίνησαν την εμπορική παραγωγή μετά τις 4 Ιουλίου 2019, εκτός από τις περιπτώσεις κατά τις οποίες, μια κυβέρνηση είχε συμφωνήσει αντίστοιχη σύμβαση για μονάδα έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019.

Συμφωνήθηκε όμως και η εξαίρεση από τον κανόνα. Πρόκειται για  «δυνητική και εξαιρετική» παρέκκλιση από την εφαρμογή του ορίου εκπομπών CO2 για ήδη εγκεκριμένους μηχανισμούς χωρητικότητας, «όταν δικαιολογείται δεόντως».

Άνθρακας

Μετά από αίτημα της Πολωνίας, εγκρίθηκε η επιδότηση και των μονάδων άνθρακα σε περιόδους κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό, συμφωνήθηκε μία «εξαιρετική παρέκκλιση» από το όριο εκπομπών CO2 της ΕΕ για σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής. Η επιδότηση στις περιπτώσεις αυτές  μπορεί να δοθεί  ως μέρος «ήδη εγκεκριμένων μηχανισμών δυναμικότητας» και σε περιπτώσεις που «αιτιολογούνται δεόντως», όπως αναφέρει η συμφωνία, η οποία πρακτικά δίνει επιπλέον 3 ½ χρόνια ζωής σε μονάδες που επρόκειτο να αποσυρθούν με βάση το αρχικό τους χρονοδιάγραμμα, σύμφωνα με τα σχόλια ορισμένων αναλυτών. 

Ακόμα, το κείμενο προβλέπει ότι ο μηχανισμός έκτακτης ανάγκης θα επανεξεταστεί σύντομα, καθώς η Κομισιόν επιφυλάσσεται να εξετάσει εκ νέου  τους μηχανισμούς αποζημίωσης εντός 9  μηνών από τη θέση σε ισχύ  του νέου Κανονισμού, στο πλαίσιο της διαδικασίας απλούστευσης της αξιολόγησής τους. 

Κρίσεις

Σε περιπτώσεις κρίσης, το Συμβούλιο θα μπορεί να κηρύξει «προσωρινή περιφερειακή ή πανευρωπαϊκή κρίση τιμών ηλεκτρικής ενέργειας», βάσει πρότασης της Επιτροπής. Πρόκειται για  μηχανισμό που θα μπορεί να ενεργοποιηθεί εάν οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να παραμείνουν πάνω από έναν δεδομένο μέσο όρο για τουλάχιστον έξι μήνες στη χονδρική αγορά και για τρεις μήνες στην αγορά λιανικής.

Η Κομισιόν σε ανακοίνωσή της για τη συμφωνία που επιτεύχθηκε, τονίζει  ότι η Μεταρρύθμιση στην Αγορά Ηλεκτρισμού προωθεί την πράσινη ενέργεια, εξασφαλίζει χαμηλότερους λογαριασμούς ρεύματος και προστασία των καταναλωτών σε περιόδους κρίσης, ενώ συμβάλλει στην περαιτέρω μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο. 

Ας σημειωθεί τέλος ότι η Μεταρρύθμιση περιλαμβάνει και μέτρα για την προστασία των ευάλωτων καταναλωτών.