Με την εισαγωγή κριτηρίων εκτός τιμής στους μελλοντικούς διαγωνισμούς εγκατάστασης φωτοβολταϊκών και άλλων ΑΠΕ αλλά και με σειρά ευρωπαϊκών ενισχύσεων η ΕΕ επιχειρεί να στηρίξει την καταρρέουσα ευρωπαϊκή βιομηχανία παραγωγής φωτοβολταϊκών, ενώ την ίδια στιγμή ο πληθωρισμός, οι αυξήσεις των χρεώσεων στα δίκτυα, οι καθυστερήσεις στους νέους διαγωνισμούς, η συμφόρηση και ο κορεσμός των δικτύων σε συνδυασμό με την αδειοδοτική γραφειοκρατία έχουν αρχίσει να επιβραδύνουν την ανάπτυξη νέων έργων, με αποτέλεσμα να μην θεωρείται πλέον ως δεδομένος ο διψήφιος ρυθμός ανάπτυξης της αγοράς Φ/Β για το 2024.
Πρόκειται για ορισμένες από τις βασικές διαπιστώσεις του συνεδρίου SolarPower Summit, που πραγματοποιήθηκε χθες στις Βρυξέλλες.
Η Επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον υπογράμμισε την ανάγκη της χρήσης κριτηρίων εκτός της τιμής στις δημοπρασίες για την εγκατάσταση νέων ΑΠΕ, αναγνωρίζοντας το πρόβλημα των Ευρωπαίων κατασκευαστών Φ/Β πάνελ και άλλων εξαρτημάτων. Αναλυτές πάντως ανησυχούν μήπως τα κριτήρια αυτά οδηγήσουν σε υψηλότερες τιμές.
“Το καθήκον μας τώρα είναι να βρούμε μια ισορροπία μεταξύ της διατήρησης της ανάπτυξης Φ/Β σε προσιτή τιμή και της υποστήριξης των κατασκευαστών της ΕΕ.” δήλωσε η κα Σίμσον, διευκρινίζοντας ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόσουν κριτήρια που θα βασίζονται στην ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και στην ασφάλεια των δεδομένων.
Δήλωσε ότι τα κριτήρια αυτά θα επηρεάσουν ιδιαίτερα τον τομέα των inverters (μετατροπεις), δεδομένου ότι τα έξυπνα inverters και οι inverters που βασίζονται σε δεδομένα γίνονται ο κανόνας και η αλληλεπίδρασή τους με το δίκτυο είναι πλέον κρίσιμη.
Ανακοίνωσε ότι η Κομισιόν σκοπεύει να εφαρμόσει τους κανονισμούς για τον οικολογικό σχεδιασμό και την ενεργειακή σήμανση στις φωτοβολταϊκές μονάδες για να διασφαλίσει ίσους όρους ανταγωνισμού με τρίτες χώρες, όσον αφορά τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις.
Εξάλλου, σύντομα η Επιτροπή θα δημοσιοποιήσει τις Κατευθυντήριες Οδηγίες για την εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης Ανεμος , το οποίο ισχύει επίσης και για τα φωτοβολταϊκά. Οπως δήλωσε η Επίτροπος, θα υπάρξουν οδηγίες σχεδιασμού, συστάσεις και μια ψηφιακή πλατφόρμα.
Όσον αφορά στη χρηματοδότηση, η κα Σίμσον επισήμανε ότι τα κράτη μέλη μπορούν να κάνουν χρήση των διατάξεων του ισχύοντος πλαισίου κρατικών ενισχύσεων, υπενθυμίζοντας ότι σε λιγότερο από ένα χρόνο, η Επιτροπή ενέκρινε αιτήματα χρηματοδότησης άνω των 12 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη στήριξη στρατηγικού εξοπλισμού απαραίτητου για την ενεργειακή μετάβαση, για έργα σε εννέα κράτη μέλη. Ακόμα το Ταμείο Καινοτομίας έχει χορηγήσει μέχρι στιγμής 400 εκατομμύρια ευρώ για τη στήριξη νέων επενδύσεων σε έργα παραγωγής ηλιακής ενέργειας, ενώ η Πλατφόρμα Στρατηγικών Τεχνολογιών για την Ευρώπη στηρίζει μεταξύ άλλων την ευρωπαϊκή βιομηχανία κατασκευής φωτοβολταϊκών.
Ας σημειωθεί ότι το θέμα απασχόλησε και το πρόσφατο Συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας. Η κα Σίμψον δήλωσε μάλιστα, ότι εν όψει του Συμβουλίου, είχε στείλει επιστολή σε όλους τους υπουργούς, στην οποία περιέγραφε πιθανά μέτρα. Είπε ότι το Συμβούλιο συμφώνησε πως χρειάζεται στοχευμένη απάντηση, που θα βοηθήσει τους κατασκευαστές της ΕΕ χωρίς να επηρεάσει την υπόλοιπη αγορά.
Βασικός άξονας του νέου ευρωπαϊκού σχεδίου είναι να προωθήσει προϊόντα υψηλής ποιότητας, με υψηλά περιβαλλοντικά και εργασιακά πρότυπα και να εστιάσει σε καινοτόμες τεχνολογίες όπως Φ/Β ενσωματωμένα σε κτίρια ή τα Αγρο-Φ/Β.
Στην πολυπλοκότητα της αγοράς και τα νέα προβλήματα που αντιμετωπίζει αναφέρθηκε στο συνέδριο και ο πρόεδρος της Solar Power Europe, Aριστοτέλης Χαντάβας
Οι εποχές που η φωτοβολταϊκή αγορά αναπτυσσόταν με ρυθμούς 40% ετησίως ανήκουν στο παρελθόν, δήλωσε ο κ. Χαντοβάς και παρότι κάποια ρεκόρ μπορεί να συνεχίζονται , η αγορά έχε πλέον ωριμάσει και αντιμετωπίζει πιο πολύπλοκες προκλήσεις. Ο πληθωρισμός, οι καθυστερήσεις των διαγωνισμών, η γραφεικρατία, οι αυξήσεις στις χρεώσεις δικτύων κλπ δημιουργούν νέα προβλήματα στην αγορά, τόνισε, ζητώντας στις μελλοντικές δημοπρασίες να ενταχθεί ο δείκτης του πληθωρισμού για την αποζημίωση των παραγωγών. Πρόσθεσε ότι είναι αμφίβολο αν φέτος θα επιτευχθεί διψήφιος ρυθμός ανάπτυξης της αγοράς φωτοβολταϊκών.
Η Ευρώπη παραμένει μακριά από το στόχο της εγκατάστασης ηλιακής ισχύος της τάξης των 70 GW ετησίως που χρειάζονται για να επιτευχθεί ο στόχος για το 2030 και την ίδια στιγμή οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές βυθίζονται σε βαθειά στην κρίση, λόγω του οξύτατου ανταγωνισμού από τρίτες χώρες, είπε ο κ. Χαντάβας. Εταιρίες χρεωκοπούν και η παραγωγή σταματά. Ετσι και ο στόχος για την κατασκευή εντός ΕΕ 30 φωτοβλταϊκών ισχύος 30 GW ετησίως ως το 2030 μοιάζει ανέφικτος αν δεν ληφθούν μέτρα.
Οπως χαραρακτηριστικά ανέφερε τα φωτοβολταϊκά αποτελούν βιομηχανία έντασης κεφαλαίου. Περισσότερο από το 75% της τιμής ενός ηλιακού ηλεκτρονίου αποτελεί κεφαλαιουχικό κόστος. “Λύσεις υπάρχουν. Υπάρχουν τρόποι μείωσης του κόστους κεφαλαίου για τις πράσινες επενδύσεις. Οι εθνικές κυβερνήσεις μπορούν να εισάγουν τον δείκτη του πληθωρισμού στις δημοπρασίες για την εγκατάσταση νέων έργων” τόνισε ο πρόεδρος της Solar Power Europe.
Ας σημειωθεί τέλος ότι το 2023 η ΕΕ εγκατέστησε 56 GW φωτοβολταϊκά, αριθμός ρεκόρ, σχεδόν διπλάσιος από ότι μόλις δύο χρόνια πριν και ότι οι απασχολούμενοι στον κλάδο έχουν ξεπεράσει ήδη από το 2022 τις 650.000 με στόχο να φθάσουν το 1 εκατομμύριο σε λίγα χρόνια.
Τα φωτοβολταϊκά είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη πηγή ηλεκτρικής ενέργειας, υπεύθυνη για το 8% του ηλεκτρισμού που παρήχθη πέρυσι στην ΕΕ. Και μόνον οι νέες εγκαταστάσεις Φ/Β , κατά τα τελευταία δύο χρόνια, οδήγησαν σε εξοικονόμηση 15 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ρωσικού φυσικού αερίου.
