Το πρόγραμμα διάσωσης των €86 δισ. που προτάθηκε από τους Ευρωπαίους ηγέτες αυτό το μήνα προϋποθέτει χρηματοδότηση από το ΔΝΤ και μάλιστα θεωρεί ως όρο η Ελλάδα να αιτηθεί καινούριο πρόγραμμα από το ταμείο μόλις η τρέχουσα δανειοδότηση λήξει τον Μάρτιο. Το ΔΝΤ, το οποίο απαιτεί οι δανειολήπτριες χώρες να έχουν βιώσιμο χρέος, έχει ξεκαθαρίσει ότι δε θα αιτηθεί από τα 187 κράτη-μέλη του την έγκριση μιας νέας συμφωνίας μέχρις ότου τα κράτη της ευρωζώνης ελαφρύνουν σημαντικά τους όρους των υπαρχόντων δανείων.

Αυτό σημαίνει πως κάποια από τις δύο, είτε η Κ. Λαγκάρντ, διευθύντρια του ΔΝΤ, είτε η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ, θα χρειαστεί να υποχωρήσει αν η Ελλάδα είναι να λάβει κι άλλο δάνειο από το ΔΝΤ. Η Μέρκελ ήταν επιφυλακτική στο να παραχωρήσει ελάφρυνση χρέους, ενώ η Λαγκάρντ, ερωτηθείσα από γαλλικό ραδιοφωνικό σταθμό, αν η συμφωνία είναι βιώσιμη χωρίς αναδιάρθρωση χρέους είπε: «Η απάντηση είναι κατηγορηματικά όχι!»

«Θα έρθει μία χρονική στιγμή μέσα στους επόμενους τρεις μήνες, που θα υπάρξει ένταση μεταξύ ΔΝΤ και Γερμανίας», δήλωσε ο Stephen Jen, ένας πρώην αναλυτής του ΔΝΤ, νυν συνέταιρος της SLJ Macro Partners LLP στο Λονδίνο. «Βασικά λένε στους Γερμανούς ότι θα πρέπει να υπάρξει αναδιάρθρωση του χρέους προτού το ΔΝΤ συμμετάσχει».

Ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ, Gerry Rice, είπε την Πέμπτη ότι η συμμετοχή του ΔΝΤ στο νέο πακέτο εξαρτάται από μία ισορροπημένη προσέγγιση η οποία περιλαμβάνει τόσο τις μεταρρυθμίσεις από την πλευρά της Ελλάδας όσο και τις δεσμεύσεις αναφορικά με την απαιτούμενη χρηματοδότηση. «Έχουμε πει αρκετά ξεκάθαρα ότι απαιτείται μία ελάφρυνση χρέους»

Η πίεση από μέρους της Λαγκάρντ, η οποία πριν αναλάβει τη διεύθυνση του ΔΝΤ ήταν υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, αφήνει τη Μέρκελ με την επιλογή είτε να υποχωρήσει στους όρους του Ταμείου είτε να οδηγήσει το ΔΝΤ εκτός προγράμματος. Η καγκελάριος είναι αυτή που ζήτησε τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα του 2010, ενάντια στις αρχικές αντιρρήσεις του υπουργού Οικονομικών Βόλφγκαγκ Σόιμπλε, ώστε να εξασφαλίσει τη συμμετοχή του εξειδικευμένου στην αναδόμηση χωρών σε δυσκολίες ταμείου και να αντλήσει τα πλεονεκτήματα από τη φήμη του ταμείου ως εγγυητή σκληρών όρων στην εφαρμογή των προγραμμάτων.

Ενώ η Μέρκελ δεν έχει προσχωρήσει ακόμα στη λογική της ελάφρυνσης χρέους για την Ελλάδα, δεν την έχει αποκλείσει. Η καγκελάριος είπε άλλωστε στο γερμανικό κανάλι ARD την Κυριακή, ότι οι δανειστές της ευρωζώνης θα συζητήσουν την επιμήκυνση των ωριμάνσεων του χρέους και μείωση των επιτοκίων «μόλις ολοκληρωθεί η πρώτη επιτυχής αξιολόγηση του προγράμματος». Απέρριψε όμως ένα haircut, ή αλλιώς ονομαστική μείωση του κεφαλαίου.

Εάν η Ελλάδα τηρήσει τους όρους της συμφωνίας και η Ευρώπη δεν συμφωνήσει σε ελάφρυνση χρέους ή προσφέρει λιγότερο γεναιόδωρους όρους απ' ό,τι το ΔΝΤ λέει ότι χρειάζεται, τότε η επιλογή έγκειται πλέον στη Λαγκάρντ. Το 2010, το ΔΝΤ υπήρξε ελαστικό στην εφαρμογή των δικών του κανόνων με το να δανείσει στην Ελλάδα, παρότι το προσωπικό του αμφισβήτησε ότι το χρέος της χώρας είναι βιώσιμο. Εκείνο το διάστημα, οι αξιωματούχοι του Ταμείου ήταν ανήσυχοι για την πιθανότητα μετάδοσης σε άλλες χώρες που ίσως θα προέκυπτε από μία ελληνική χρεοκοπία.

Η Ελλάδα χρειάζεται ελάφρυνση του χρέους «πολύ πέρα» από αυτό που οι Ευρωπαίοι πιστωτές είναι πρόθυμοι να εξετάσουν, είτε με το να επεκτείνουν τις αποπληρωμές για δεκαετίες είτε με το να επιβάλλουν μεγάλες διαγραφές στην ονομαστική αξία του χρέους, έγραφε μια ανάλυση του ΔΝΤ που δόθηκε στο Δ.Σ. του ταμείου στις 10 Ιουλίου.

Υπάρχει ακόμα χρόνος ώστε οι θέσεις των Ευρωπαίων και του ΔΝΤ στο θέμα της ελάφρυνσης χρέους να πλησιάσουν σε μία κοινή λύση. Ενώ οι ονομαστικές διαγραφές των χρεών που διακρατούν τα ευρωπαϊκά κράτη έχουν αποκλειστεί, οι ηγέτες της ευρωζώνης είναι πρόθυμοι να εξετάσουν μεγαλύτερες περιόδους χάριτος και επεκτάσεις των ωριμάνσεων.

Το ΔΝΤ πιθανότατα δεν θα παράσχει κάποια επιπλέον χρηματοδότηση στον πρώτο γύρο του προγράμματος διάσωσης, είπε ο Jacob Funk Kirkegaard, υψηλόβαθμο στέλεχος του ινστιτούτου Peterson στην Ουάσιγκτον. Αν η Ελλάδα αποδείξει ότι θα εκπληρώσει τους όρους κάνοντας τις υπεσχημένες μεταρρυθμίσεις, και αν οι ευρωπαίοι πιστωτές αποφασίσουν ελάφρυνση χρέους, το ΔΝΤ ίσως μπορέσει να εκταμιεύσει περισσότερη βοήθεια το πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους, συμπλήρωσε.

«Δε διαπιστώνω τόσο μεγάλη απόσταση μεταξύ των θέσεων του ΔΝΤ και των Ευρωπαίων», σημείωσε τέλος ο Kirkegaard.

Η μεγαλύτερη πρόκληση του νέου προγράμματος είναι η ικανότητα της Ελλάδας να κάνει πράξη τις μεταρρυθμίσεις χωρίς η κυβέρνηση του Τσίπρα να απωλέσει την υποστήριξή της, καθώς το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ έκανε προεκλογική εκστρατεία κατά τις λιτότητας, τόνισε ο Martin Edwards, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Seton Hall University του New Jersey.

«O Tσίπρας θα πρέπει να κάνει κάτι για να επανακτήσει τη στήριξή του», είπε ο Edwards, ο οποίος έχει κάνει έρευνα πάνω στα δανειακά προγράμματα του ΔΝΤ. «Μπορεί όμως να έχει απωλέσει το πολιτικό του κεφάλαιο, μετά από τόσους πολιτικούς τακτικισμούς», αναφέρεται στο δημοσίευμα.