Τα πορίσματα για τους δυναμικούς επιχειρηματικούς κλάδους καθώς και τα αναγκαία χρηματοδοτικά εργαλεία για το νέο στρατηγικό σχεδιασμό της οικονομίας  που εκπόνησαν οι ομάδες εργασίας του "Forum Βιομηχανίας", αποκαλύπτει το "Business Energy".

Το "Forum" συγκρότησε με απόφασή της η υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Θεοδώρα Τζάκρη και συμμετέχουν φορείς εκπροσώπησης των επιχειρήσεων και τα συναρμόδια υπουργεία. Αντικείμενο του "Forum Βιομηχανίας" είναι η καταγραφή των αναγκαίων πολιτικών που πρέπει να αναλάβει η κυβέρνηση για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, την εξωστρέφεια και την ανάπτυξη της οικονομίας.

Αναλυτικά τα πορίσματα αναφέρουν:

Δέκα δυναμικοί κλάδοι

Η ανάκαμψη της βιομηχανίας, η αναστροφή των αρνητικών ρυθμών ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και η αύξηση του ΑΕΠ της χώρας, συνδέονται με την ενίσχυση  δυναμικών κλάδων της ελληνικής παραγωγικής βάσης μέσα από την ενθάρρυνση και στήριξη των μεταποιητικών επιχειρήσεων για την ανάπτυξη προϊόντων υψηλής προστιθέμενης  αξίας που θα συμβάλουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας της ελληνικής βιομηχανίας και οικονομίας.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έγκριτων μελετών, οι κλάδοι που διαθέτουν αναπτυξιακή δυναμική ώστε να αποτελέσουν τους βασικούς πυλώνες για την ανασυγκρότηση και ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, είναι:  Ο τομέας της Αγροτοδιατροφής, η  Χημική Βιομηχανία, Η Υγεία και Φαρμακευτική Βιομηχανία, ο Τομέας των Υλικών και Κατασκευών, ο Τομέας της Ενέργειας, ο Τομέας της Περιβαλλοντικής Βιομηχανίας, ο Τομέας των Πολιτιστικών και Δημιουργικών Βιομηχανιών, ο Τομέας των Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνιών (ΤΠΕ), ο Τομέας της Εφοδιαστικής Αλυσίδας και ο Τομέας των Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνιών (ΤΠΕ).

Η στήριξη και προώθησή τους απαιτεί το σχεδιασμό συγκεκριμένων κινήτρων προς τις ακόλουθες κατευθύνσεις:

·        τη δημιουργία αλυσίδων αξίας μέσω συνεργατικών σχηματισμών και δικτυώσεων, ιδίως των δυναμικών ΜμΕ

·        την  υποστήριξη της εξαγωγικής τους δραστηριότητας και της παρουσίας τους  στις διεθνείς αγορές,

·        την ενθάρρυνση των παραγωγικών επενδύσεων στην καινοτομία για την παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας και  νέες παραγωγικές διαδικασίες, μέσω οριζόντιων κινήτρων. 

•     την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών για  ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων και συνεργατικών σχημάτων και δικτύων, με στόχο τη βελτίωση των επιδόσεων των επιχειρήσεων και αξιοποίηση των δυνατοτήτων της έξυπνης βιομηχανίας (smart industry), 

·        τη βελτίωση και ανάπτυξη των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού τους,

Η εφαρμογή αυτών των κινήτρων απαιτεί ειδικές ρυθμίσεις στα υφιστάμενα πλαίσια ενισχύσεων (π.χ Αναπτυξιακός  Νόμος) και  προγραμμάτων  του ΕΠΑνΕΚ 2014-2020, που θα καλύπτουν τις κεφαλαιακές ανάγκες των επιχειρήσεων και συνεργατικών σχημάτων και δικτύων με σύγχρονα και ευέλικτα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως:

·        ειδικά σχεδιασμένες πρωτοβουλίες δράσεις και μέτρα του ΕΠΑνΕΚ (2014-2020), τόσο σε οριζόντιο όσο και σε κλαδικό επίπεδο καθώς και ρυθμίσεις του νέου Αναπτυξιακού Νόμου, που μπορούν να αποτελέσουν ένα εξειδικευμένο-στοχευμένο εργαλείο για τη στήριξη επιχειρήσεων των δυναμικών  κλάδων,

·        οριζόντια φορολογικά και άλλα κίνητρα που θα δημιουργούν σταθερό επενδυτικό περιβάλλον για την ενθάρρυνση παραγωγικών επενδύσεων,

·        Ευρωπαϊκά Προγράμματα (Horizon 2020, COSME, ERASMUS PLUS κλπ.), όπως  και το πακέτο JUNCKER,

·        νέες δομές (π.χ. Επενδυτικό Ταμείο ή Αναπτυξιακή Τράπεζα, αξιοποίηση του ΕΤΕΑΝ, κλπ.) και νέα σύγχρονα χρηματοδοτικά εργαλεία  (π.χ. micro-finance, crowdfunding κλπ.) που θα δώσουν στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα πρόσβασης στη ρευστότητα, με βάση ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια.

Χρηματοδοτικά εργαλεία

Το ξεκίνημα μιας μεγάλης προσπάθειας επενδυτικής κινητοποίησης με έμφαση στο δευτερογενή τομέα της οικονομίας, με στόχο  την  εξωστρέφεια, την καινοτομία, τις οικονομίες κλίμακας και τη δημιουργία νέων σταθερών θέσεων εργασίας, είναι ζήτημα κρίσιμο και επείγουσας σημασίας για την ανάκαμψη της οικονομίας της χώρας. Απαιτείται   μια νέα  στρατηγική χρηματοδότησης των επενδύσεων που έχει ως στόχο να εντάξει  στα παραδοσιακά χρηματοδοτικά εργαλεία, σύγχρονες πολιτικές κινήτρων (πχ φορολογικά, ανάπτυξης, απασχόλησης, εξαγωγών, R&D, κτλ) και  νέων ανακυκλούμενων εργαλείων,  με ταυτόχρονη άρση των αντικινήτρων και των εμποδίων σε όλο το φάσμα επενδυτικής διαδικασίας.

Στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής, είναι αναγκαία μέτρα για:

Βελτίωση της Ρευστότητας και  διαθεσιμότητα Κεφαλαίων  Κίνησης

Η αποκατάσταση της χρηματοδοτικής λειτουργίας των συστημικών τραπεζών, μέσα από εξορθολογισμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων και αποσύνδεσης του «εθνικού κινδύνου» (sovereign risk) από τον εταιρικό κίνδυνο, αποτελεί σημαντική παρέμβαση στη συγκεκριμένη κατεύθυνση. Παράλληλα, πρέπει να ληφθούν μέτρα για αποκατάσταση της ρευστότητας στην αγορά, την κατάργηση έμμεσων φόρων και επιβαρύνσεων υπέρ τρίτων στην παραγωγή και την αποπληρωμή της δημόσιας συμμετοχής για επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν σύμφωνα με τον προηγούμενο αναπτυξιακό νόμο.

Λειτουργία Σύγχρονων Μηχανισμών Χρηματοδότησης Επενδύσεων

Η χρήση σύγχρονων μηχανισμών χρηματοδότησης όπως η ανακυκλούμενη χρηματοδότηση (πχ δάνεια, εγγυήσεις, ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων, επενδυτικά κεφάλαια, crowdfunding, mezzanine financing, κτλ) και η ενεργοποίηση των διεθνών χρηματοπιστωτικών οργανισμών μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τις συνθήκες χρηματοδότησης των επιχειρήσεων.

Διαφανής Λειτουργία Μηχανισμών Χρηματοδότησης Επενδύσεων

Προτείνεται η αλλαγή του προτύπου χρηματοδότησης και η διαφάνεια της δημόσιας χρηματοδότησης ώστε τα έργα που επιλέγονται για ενίσχυση να αντικατοπτρίζουν τις προτεραιότητες τόσο της εθνικής πολιτικής όσο και των επιχειρήσεων, να επιλέγονται με χρηματοοικονομικά κριτήρια και  να επιτρέπουν ανάκτηση της δημόσιας χρηματοδότησης.

Ειδικότερα προτείνονται παρεμβάσεις για:

Α. Επανεκκίνηση Βιομηχανίας:  Ρυθμίσεις δανείων και Βελτίωση της κεφαλαιακής διάρθρωσης των επιχειρήσεων

Β. Χρηματοδότηση πολύ μικρών, μικρών  και μεσαίων μεταποιητικών επιχειρήσεων και νέων επιχειρήσεων

·        Χρηματοδότηση  πολύ μικρών  μεταποιητικών επιχειρήσεων

 Μικρού ύψους κεφαλαιακές ανάγκες που μπορούν να χρηματοδοτηθούν ενδεικτικά από το ΕΤΕΑΝ, με  Πόρους του ΕΣΠΑ και  εθνικούς Πόρους. Η  χρηματοδότηση των πολύ μικρών επιχειρήσεων, όπως και των νεοφυών επιχειρήσεων απαιτεί  την άμεση  δημιουργία θεσμικού πλαισίου  μικρο-χρηματοδότησης (micro-finance), που είναι ένα μη τραπεζικό εργαλείο με ευρύτατη χρήση σε όλες τις χώρες της ΕΕ.

·        Χρηματοδότηση Μικρών & Μεσαίων Επιχειρήσεων

Προκειμένου να ενισχυθεί η ρευστότητά τους, θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί συνδυασμός των διαθέσιμων εργαλείων και οικονομικών πόρων. Για τις μεσαίες , θα πρέπει να υπάρξει σχεδιασμός και άλλων εργαλείων χρηματοδοτικής τεχνικής σε συνδυασμό και με μεγαλύτερη εμπλοκή του τραπεζικού συστήματος στη χρηματοδότησή τους, π.χ. η  δημιουργία Αναπτυξιακής  Τράπεζας  Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων ή Ταμείου.

·        Χρηματοδότηση  νέων &  νεοφυών επιχειρήσεων

Δημιουργία ενός σύγχρονου θεσμικού πλαισίου που θα δημιουργεί ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη μορφών χρηματοδότησης όπως τα κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου (Venture Capital Funds) και ο θεσμός  του crowd funding που αποτελούν τις σύγχρονες εκδοχές χρηματοδότησης  αυτής της κατηγορίας επιχειρήσεων.

Γ. Χρηματοδότηση της ανασυγκρότησης και ανάπτυξης των βιομηχανικών επιχειρήσεων  μέσω ΕΣΠΑ 2014-2020 και Αναπτυξιακού Νόμου - Ευρωπαϊκά Προγράμματα για ΜμΕ και  Νεοφυή Επιχειρηματικότητα

Ο Αναπτυξιακός Νόμος της χώρας μαζί με τα προγράμματα του ΕΣΠΑ 2014-2020 αποτελούν τα κύρια εργαλεία που θα οδηγήσουν στην επανεκκίνηση της Ελληνικής Οικονομίας και στην προσέλκυση επενδύσεων με αποτέλεσμα την επίτευξη σταθερών θετικών ρυθμών ανάπτυξης και δημιουργία σταθερών θέσεων εργασίας. Παράλληλα, η  Ευρωπαϊκή Επιτροπή για  τις ΜμΕ, τη Νεοφυή Επιχειρηματικότητα και την Καινοτομία  υλοποιεί ειδικά  Προγράμματα, όπως το ΗΟΡΙΖΟΝ 2020 , το COSME 2014-2020, το ERASMUS PLUS για επιχειρηματικότητα και νεοφυείς επιχειρήσεις (start-ups).

Για την αποτελεσματική λειτουργία τόσο των υφιστάμενων όσο και των νέων χρηματοδοτικών εργαλείων (εθνικών και ευρωπαϊκών)  απαιτείται η συγκρότηση  ενός συντονιστικού οργάνου που θα παρακολουθεί τη λειτουργία και την αποτελεσματικότητα τους και ενός δικτύου ενημέρωσης, πληροφόρησης και παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις και  ιδίως  τις ΜμΕ, για τις δυνατότητες και τη χρήση τους.

Δ. Ταχεία  ενθάρρυνση των παραγωγικών επενδύσεων κάθε μεγέθους, όπως:

·     Οριζόντια ενθάρρυνση των οικονομικά αποδοτικών επενδύσεων μεσαίας και μεγαλύτερης κλίμακας με  μεγάλη  εγχώρια  προστιθέμενη  αξία, ενθάρρυνση εμβληματικών επενδύσεων και επενδύσεων σε επιταχυντές της ανάπτυξης (Επενδύσεις στην έρευνα, στην τεχνολογική ανάπτυξη και στην καινοτομία, Εγκατάσταση στην Ελλάδα επιχειρηματικών κέντρων όπως  κέντρων logistics, μονάδων κοινών υπηρεσιών R&D, κτλ.)

•     Άρση αντικινήτρων για την αναστροφή του επενδυτικού κλίματος (π.χ. Φορολογικός έλεγχος των ανελέγκτων χρήσεων, Σύσταση περιφερειακών επιτροπών επίλυσης εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων)

·     Ταχύτερες και διαφανείς διαδικασίες ένταξης, ελέγχου και πιστοποίησης των επενδύσεων,

·     Αποτελεσματικός σχεδιασμός, συντονισμός και παρακολούθηση της δημόσιας χρηματοδότησης μέσα από τη δημιουργία ανεξάρτητου συντονιστικού μηχανισμού (πχ επενδυτικού ταμείου).