Tον θεσμό των “prosumers”, των παραγωγών-καταναλωτών ηλεκτρισμού, εισάγει στη χώρα μας το νομοσχέδιο για τις ενεργειακές κοινότητες που κατέθεσε στη Βουλή ο υπουργός Περιβάλλοντος- Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης

Η σημαντική καινοτομία του νέου πλαίσιου είναι πως ο καταναλωτής αποκτά τη δυνατότητα να γίνει και παραγωγός ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (ΑΠΕ) και μονάδες συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης (ΣΗΘΥΑ). Το μέτρο αφορά στα νοικοκυριά, στις επιχειρήσεις, στους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και σε συνεταιριστικά ή συνεργατικά σχήματα, όπως πχ τα μέλη ενός αγροτικού συνεταιρισμού ή τους ενοίκους μία πολυκατοικίας, οι οποίοι σήμερα δεν έχουν τη δυνατότητα να εγκαταστήσουν πχ φωτοβολταϊκά στη στέγη, θα μπορούν όμως να το κάνουν σε ένα τρίτο χώρο, αρκεί να ιδιωκαταναλώνουν την παραγωγής τους, ενώ την περίσσεια της παραγόμενης ενέργειας θα μπορούν να την πωλούν. Ανάλογα σχήματα έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια σε αρκετές χώρες της ΕΕ.

Το νομοσχέδιο προβλέπει και τη δυνατότητα παροχής κινήτρων στις ενεργειακές κοινότητες, όπως σταθερούς συντελεστές φορολογίας εισοδήματος για πέντε χρόνια ή για δέκα χρόνια όταν πρόκειται για κοινότητες σε πολύ μικρά νησιά. Οι ενεργειακές κοινότητες θα μπορούν να συμμετέχουν σε προγράμματα του αναπτυξιακού νόμου και να χρηματοδοτηθούν μέσω του ΕΣΠΑ.

Σημαντικό είναι επίσης και ότι θα μπορούν να αξιοποιούν τον εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό, virtual net metering, ενώ οι μονάδες που θα δημιουργηθούν στο πλαίσιο των ενεργειακών συνεταιρισμών θα έχουν προτεραιότητα στην αδειοδότηση, απαλλαγή από το ετήσιο τέλος διατήρησης του δικαιώματος κατοχής άδειας παραγωγής, απαλλαγή από το ειδικό τέλος 1,7% όταν συμμετέχει ΟΤΑ στην κοινότητα κλπ

Τι είναι όμως οι Ενεργειακές Κοινότητες; Πρόκειται για αστικούς συνεταιρισμούς με σκοπό την παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση, διανομή και προμήθεια ενέργειας, την ενίσχυση της ενεργειακής αυτάρκειας/ασφάλειας σε νησιωτικούς δήμους, καθώς και τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας στην τελική χρήση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

Οι συνεταιρισμοί αυτοί, που μπορεί να είναι είτε μεταξύ ιδιωτών είτε σε συνεργασία με δημόσιου φορείς ή ΟΤΑ, έχουν κατά βάση μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Με ορισμένες προυποθέσεις το νομοσχέδιο δίνει τη δυνατότητα να έχουν και κερδοσκοπικό χαρακτήρα.

Βασικές δραστηριότητες.

Οι Ενεργειακές Κοινότητες δραστηριοποιούνται στους τομείς των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, της Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης, της ορθολογικής χρήσης ενέργειας, της ενεργειακής αποδοτικότητας, των βιώσιμων χερσαίων μεταφορών, της διαχείρισης της ζήτησης και της παραγωγής, διανομής και προμήθειας ενέργειας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

Ειδικότερα, μπορούν να ασκούν τις εξής δραστηριότητες:

Παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση ή πώληση ηλεκτρικής ή θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας από σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α.

Παραγωγή, Διανομή και προμήθεια θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας

Προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας ή φυσικού αερίου προς Τελικούς Πελάτες

Διαχείριση πρώτης ύλης για την παραγωγή ενέργειας από βιομάζα ή βιορευστά ή βιοαέριο

Προμήθεια για τα μέλη της ενεργειακών προϊόντων, ηλεκτροκίνητων οχημάτων και οχημάτων εναλλακτικών καυσίμων.

Ανάπτυξη, διαχείριση και εκμετάλλευση υποδομών εναλλακτικών καυσίμων και οχημάτων εναλλακτικών καυσίμων

Εγκατάσταση και λειτουργία μονάδων αφαλάτωσης νερού με χρήση Α.Π.Ε. εντός της περιφέρειας που βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν.

Ακόμη μπορούν να ασκούν:

Διαχείριση ή συμμετοχή σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα από εθνικούς πόρους ή πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Παροχή συμβουλών για τη διαχείριση ή συμμετοχή των μελών της σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα

Παροχή ενεργειακών υπηρεσιών.

Ενημέρωση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για θέματα ενεργειακής αειφορίας.

Δράσεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας σε ευάλωτους καταναλωτές ή πολίτες κάτω από τα όρια της φτώχειας, ανεξάρτητα αν είναι μέλη της ενεργειακής κοινότητας, όπως ενδεικτικά παροχή ή συμψηφισμός ενέργειας, ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών ή άλλα μέτρα που μειώνουν την κατανάλωση της ενέργειας στις κατοικίες των πολιτών αυτών.

Δικαίωμα συμμετοχής στις Ενεργειακές Κοινότητες έχουν φυσικά και νομικά πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, οι Ο.Τ.Α. Α! βαθμού της ίδιας περιφερειακής ενότητας εντός της οποίας βρίσκεται η έδρα της ενεργειακής κοινότητας ή επιχειρήσεις αυτών και Ο.Τ.Α. Β! βαθμού εντός των διοικητικών ορίων των οποίων βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν.

Για τη σύσταση μίας ενεργειακής κοινότητας, τουλάχιστον το 50% συν ένα των μελών πρέπει να σχετίζονται με τον τόπο στον οποίο βρίσκεται η έδρα της Κοινότητας., και συγκεκριμένα τα φυσικά πρόσωπα – μέλη να έχουν πλήρη ή ψιλή κυριότητα ή επικαρπία σε ακίνητο το οποίο βρίσκεται εντός της περιφερειακής ενότητας της έδρας της Κοινότητας ή να είναι δημότες δήμου της περιφερειακής ενότητας αυτής, κλπ

Κατά κανόνα οι ενεργειακές κοινότητες έχουν μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα, με προυποθέσεις όμως μπορεί να έχουν και κερδοσκοπικό χαρακτήρα

Ειδικότερα, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι :

Οι Ενεργειακές Κοινότητες δύνανται να έχουν κερδοσκοπικό χαρακτήρα κατ’ εξαίρεση και μόνο σε περίπτωση που συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις:

τα μέλη της Ε.Κοιν. είναι τουλάχιστον δεκαπέντε ή 10 αν η έδρα της Κοινότητας βρίσκεται σε νησιωτικό δήμο ή αν το 50% συν 1των μελών είναι φυσικά πρόσωπα.