Σχέδιο ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων ηλεκτροδότησης κατάρτισε η ΡΑΕ, παρουσιάζοντας, μεταξύ άλλων, και τον μηχανισμό αποζημίωσης για τις  μονάδες παραγωγής ρεύματος από φυσικό αέριο που θα κληθούν να λειτουργήσουν με diesel σε περίπτωση διακοπής ή διαταραχής της ομαλής τροφοδοσίας της χώρας με φυσικό αέριο.

Στο πλαίσιο του  Σχεδίου Ετοιμάτητας της ΡΑΕ, το οποίο βρίσκεται  σε δημόσια διαβούλευση ως την Παρασκευή 24 Ιουνίου, εξετάζονται μια σειρά από σενάρια κρίσης με βάση την επικινδυνότητα. Πρόκειται για το  σενάριο «μη ανεκτού κινδύνου», «μη επιθυμητού κινδύνου» και «ανεκτού κινδύνου».

Σε περίπτωση διακοπής της τροφοδοσίας με ρωσικό αέριο - σενάριο μη ανεκτού κινδύνου- η ΡΑΕ προβλέπει μία σειρά από μέτρα, μεταξύ των οποίων και το “γύρισμα” μονάδων φυσικού αερίου σε καύση diesel. Αιτιολογώντας την πρότασή της η Αρχή υπενθυμίζει ότι τον χειμώνα του 2017 λόγω περιορισμένης διαθεσιμότητας ρωσικού αερίου είχε ζητηθεί από τις μονάδες φυσικού αερίου που έχουν τη δυνατότητα καύσης ντίζελ να το πράξουν. Το μέτρο αυτό είχε προκαλέσει τότε μεγάλες αντιδράσεις κυρίως λόγω του κόστους με αποτέλεσμα να αξιοποιηθούν κυρίως τα υδροηλεκτρικά έργα της ΔΕΗ για την κάλυψη των αναγκών του συστήματος. Προκειμένου να αποφευχθούν ανάλογα φαινόμενα ειδικά σε μια περίοδο που ο κίνδυνος διακοπής της τροφοδοσίας της Ευρώπης με ρωσικό φυσικό αέριο είναι πιο ορατός από ποτέ, η ΡΑΕ εισηγείται τον σχεδιασμό μηχανισμού αποζημίωσης μονάδων με δυνατότητα εναλλαγής καυσίμου κατά τη λειτουργία τους σε περιόδους κρίσης.

Ο  μηχανισμός αφορά στην αποζημίωση των μονάδων για την λειτουργία τους με εναλλακτικό καύσιμο (diesel), κατά τη διάρκεια κρίσης ΦΑ και συγκεκριμένα κατάσταση συναγερμού 3 του ΕΣΦΑ.

Η αποζημίωση των μονάδων εξαρτάται από τη χρονική στιγμή λήψης της απόφασης της Ομάδας Διαχείρισης Κρίσης για εναλλαγή καυσίμου και την μετέπειτα εντολή που δίδεται από τον ΑΔΜΗΕ προς τις μονάδες να αλλάξουν το καύσιμό τους από φυσικό αέριο σε πετρέλαιο. Προβλέπονται δύο περιπτώσεις:

1. Εντολή της Ομάδας Διαχείρισης Κρίσης για λειτουργία των μονάδων του με εναλλακτικό καύσιμο (πετρέλαιο), κατόπιν υποβολής προσφορών στην Αγορά Επόμενης Ημέρας (DAM) του Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΕΝΕΧ)

2. Εντολή του ΑΔΜΗΕ κατόπιν απόφασης της Ομάδας Διαχείρισης Κρίσης για λειτουργία των μονάδων του με εναλλακτικό καύσιμο (πετρέλαιο), πριν την υποβολή προσφορών στην Αγορά Επόμενης Ημέρας (DAM) του Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΕΝΕΧ)

Στην περίπτωση που η εντολή για αλλαγή καυσίμου από τον ΑΔΜΗΕδοθεί κατόπιν υποβολής των προσφορών στην Αγορά Επόμενης Ημέρας, οι μονάδες θα κληθούν να παράξουν τις ποσότητες μέσω των θέσεων τους στην Αγορά της Επόμενης Ημέρας και την Ενδοημερήσια Αγορά, τηρώντας τις Εντολές Πωλήσεων τους έως τη λήξη της ημέρας D+1. Προτείνεται Ειδικός Μηχανισμός Αποζημίωσης Μονάδων με Εναλλακτικό καύσιμο.  Η αποζημίωση θα καλύπτει μόνο τις ώρες λειτουργίας με εναλλακτικό καύσιμο. Η διάρκεια της αποζημίωσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 36 ώρες λειτουργίας.  Για τον υπολογισμό της, θα λαμβάνονται υπόψη τρεις παράγοντες:

1. Τα έσοδα από την αγορά για τη λειτουργία της μονάδας την

2. Τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν από την αγορά λόγω μειωμένης διαθέσιμης ισχύος σε λειτουργία με εναλλακτικό καύσιμο.

3. Το μεταβλητό κόστος παραγωγής με καυσίμου πετρέλαιο, που χρησιμοποιήθηκε για παραγωγή.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το Σχέδιο Ετοιμότητας της ΡΑΕ συσχετίζει το μέγεθος της ενδεχόμενης κρίσης στο σύστημα με την  απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ και από τον χρόνο έναρξης λειτουργίας της νέας μονάδας της ΔΕΗ,  “Πτολεμαΐδα V”

Το σενάριο «μη ανεκτού κινδύνου» εξετάζει την πιθανότητα διακοπής τροφοδοσίας με φυσικό αέριο από τη Ρωσία τον ερχόμενο χειμώνα χωρίς τη λειτουργία της νέας λιγνιτικής  μονάδας της ΔΕΗ Πτολεμαΐδα V, ή με τη την Πτολεμαΐδα V σε λειτουργία, σε συνδυασμό με ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως κύμα ψύχους ή καύσωνας, καθώς και και κυβερνοεπίθεση σε κρίσιμες υποδομές (Β).

Στα σενάρια «μη επιθυμητού κινδύνου» συγκαταλέγονται οι πλημμύρες, η κυβερνοεπίθεση σε συστήματα του ΕΧΕ (Α), η πανδημία - ανθρώπινο λάθος, η ξηρασία - δασικές πυρκαγιές, η απόσυρση λιγνιτικών μονάδων σε συνδυασμό με τη διασύνδεση Κρήτης και χωρίς την  Πτολεμαΐδα V, η απόσυρση λιγνιτικών μονάδων σε συνδυασμό με την καθυστέρηση ένταξης νέων μονάδων, η βλάβη εξοπλισμού και οι ανεμοθύελλες,

Τέλος στα σενάρια «ανεκτού κινδύνου» εντάσσονται η απόσυρση λιγνιτικών μονάδων με τη διασύνδεση Κρήτης σε λειτουργία αλλά και με την Πτολεμαΐδα V σε λειτουργία, ο σεισμός και ο σεισμός σε συνδυασμό με τη μη λειτουργία της διασύνδεσης με την Ιταλία.

Οσο για τα μέτρα που προτείνει το Σχέδιο για την αντιμετώπιση των κρίσεων, τα περισσότερα είναι αυτά που ήδη εφαρμόζονται όταν υπάρχει πρόβλημα ομαλής ηλεκτροδότησης, όπως  :

• Παύση λειτουργίας άντλησης υδραντλητικών μονάδων
• Βελτιστοποίηση κατανομής διαθέσιμων μονάδων παραγωγής
• Αύξηση αποθεμάτων λιγνίτη
• Ενεργοποίηση μηχανισμού μείωσης κατανάλωσης κυρίως στις ώρες αιχμής (Μηχανισμός Απόκρισης Ζήτησης)
• Ενημέρωση καταναλωτών για μείωση κατανάλωσης
• Ενεργοποίηση μονάδων που βρίσκονται σε ψυχρή εφεδρεία
• Μηδενισμός εξαγωγών / έκτακτες εισαγωγές από γειτονικά κράτη. Αίτηση για παροχή έκτακτης βοήθειας σε γειτονικούς Διαχειριστές που δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα επάρκειας ισχύος.
• Αναβολή συντηρήσεων μονάδων παραγωγής και αυξημένη λειτουργία λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών μονάδων
• Ενεργοποίηση μονάδων με δυνατότητα λειτουργίας με εναλλακτικό καύσιμο
• Κυλιόμενες περικοπές φορτίου δηλαδή περικοπές ηλεκτροδότησης
• Ενημέρωση καταναλωτών για μειωμένη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας (κυρίως τις ώρες αιχμής).