Στις 18 Οκτωβρίου προγραμματίζεται ο επόμενος κύκλος των επαφών σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τους νέους μηχανισμούς αποζημίωσης της ηλεκτροπαραγωγικής ισχύος στις χώρες της ΕΕ, από τους οποίους εν πολλοίς θα κριθεί και η τύχη λιγνιτικών ΑΔΙ, που διεκδικεί η ΔΕΗ, εν όψει της μεταρρύθμισης στην αγορά ηλεκτρισμού, η οποία αναμένεται να οριστικοποιηθεί στα τέλη Νοεμβρίου με αρχές Δεκεμβρίου.
Πρόκειται για ένα ζήτημα ιδιαίτερα σημαντικό, αφού ακόμα και να περάσουν τα “νέα ΑΔΙ”-ο μόνιμος μηχανισμός επάρκειας ισχύος- η διάρκειά τους μπορεί να είναι πολύ περιορισμένη. Ας σημειωθεί εξάλλου, ότι η Ελλάδα δεν έχει στείλει ακόμα επισήμως το εθνικό της σχέδιο προς έγκριση στην Κομισιόν, παρότι η χορήγηση “λιγνιτικών ΑΔΙ” αποτελεί ένα από τα “προαπαιτούμενα”, που θέτουν οι ενδιαφερόμενοι για την αγορά των μονάδων της ΔΕΗ.
Ωστόσο, η ευρωπαϊκή κατεύθυνση κάθε άλλο παρά διευκολύνει την ελληνική θέση, αφού το Ευρωπαικό Κοινοβούλιο, η Κομισιόν και αρκετές χώρες- μέλη επιζητούν από το 2025 και μετά να τεθεί πλαφόν εκπομπής ρύπων στα 550 γραμμάρια διοξειδίου του άνθρακα ανά κιλοβατώρα, για τις ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες που θα δικαιούνται αποζημίωσης βάσει των μηχανισμών επάρκειας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι καμία ανθρακική μονάδα αλλά και πολλές παλαιές και αναποτελεσματικές μονάδες φυσικού αερίου δεν θα μπορούν να λάβουν αποζημίωση μετα΄το 2025.
Αρκετές χώρες πάντως ζητούν οι υπάρχουσες μονάδες, με εκπομπές CO 2 άνω των 550 γραμμαρίων/Kwh ή 700 κιλών CO2 κατά μέσον όρο σε ετήσια βάση ανά εγκατεστημένο κιλοβάτ, να μπορούν να είναι επιλέξιμες για αποζημίωση ως το 2030.
Στους νέους ηλεκτροπαραγωγικούς σταθμούς με εκπομπές ρύπων πάνω από τα επίπεδα αυτά η κατεύθυνση είναι να μην επιτρέπεται η συμμετοχή τους σε μηχανισμούς αποζημίωσης από το 2025 και μετά.
Το Ευρωπαικό Κοινοβούλιο ωστόσο ζητεί να μην υπάρξει μεταβατική περίοδος και να τεθεί ένα ενιαίο όριο για όλους στα 550 γραμμάρια CO 2/κιλοβατώρα, το οποίο θα ισχύσει άμεσα για όλα τις νέες ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες μόλις τεθούν σε ισχύ οι νέοι κανονισμοί, δηλαδή από τις αρχές του 2019, με την προϋπόθεση ότι ως το τέλος του χρόνου θα εγκριθεί η μεταρρύθμιση. Για όλες τις υπόλοιπες μονάδες, το Ευρωκοινοβούλιο, δέχεται να υπάρξει μία πενταετής παράταση, δηλαδή ως τις αρχές του 2024.
Παρότι συνήθως η Ευρώπη καταλήγει σε μία συμβιβαστική λύση, μεταξύ των προτάσεων του ευρωκοινοβουλίου, της Επιτροπής και του Συμβουλίου των υπουργών, πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι στο θέμα των ρύπων, η πλάστιγγα μπορεί να γείρει υπέρ της υιοθέτησης πιο αυστηρής στάσης.
Το άλλο επίμαχο ζήτημα που παραμένει ανοικτό, είναι το ποσοστό της χωρητικότητας των διασυνοριακών ηλεκτρικών διασυνδέσεων, το οποίοι οι Διαχειριστές των Δικτύων Μεταφοράς θα πρέπει να αφήνουν διαθέσιμο για trading. H ευρωπαϊκή πρόταση είναι από το τέλος του 2025, οι Διαχειριστές να προσφέρουν υποχρεωτικά για trading τουλάχιστον το 75% της χωρητικότητας διασύνδεσης κάθε ζώνης προσφοράς.
Ας σημειωθεί ότι τόσο η Eurelectric, η ένωση των Ευρωπαίων ηλεκτροπαραγωγών, όσο και η Efet, η ένωση των Ευρωπαίων traders υποστηρίζουν ότι οι στόχοι αυτοί θα πρέπει να διαμορφώνονται στα σύνορα με βάση τις τοπικές συνθήκες.
Οι μηχανισμοί αποζημίωσης ισχύος και το trading στις διασυνοριακές διασυνδέσεις είναι τα δύο βασικά θέματα που εκκρεμούν ακόμα ι για την πλήρη εφαρμογή των προτάσεων της Καθαρής Ενέργειας της ΕΕ, της δέσμης των μέτρων για την ενεργειακή μεταρρύθμιση που παρουσίασε η Κομισιόν τον Νοέμβριο του 2016, με στόχο τον νέο σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρισμού, ώστε να υπάρξει η απαραίτητη ευελιξία που θα επιτρέψει την είσοδο περισσότερων ΑΠΕ στο σύστημα.
