Σε ένα νέο κανονιστικό πλαίσιο που θα ρυθμίζει τις μεθόδους αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας προσανατολίζεται η Κομισιόν, μετά από σχετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Κοινή διαπίστωση των ευρωβουλευτών αλλά και των χωρών- μελών και της Κομισιόν είναι ότι παρότι το ενεργειακό δίκτυο του μέλλοντος προδιαγράφεται εξοπλισμένο με μια μεγάλη ποικιλία μεθόδων αποθήκευσης, η κατασκευή εγκαταστάσεων αποθήκευσης βρίσκεται ακόμα αντιμέτωπη με πολλά εμπόδια και δείχνει σαν να μην υπάρχει ενιαία αντίληψη για το θέμα.

Στο πλαίσιο αυτό το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε με ψήφισμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναπτύξει μία ευρωπαϊκή στρατηγική για την αποθήκευση ενέργειας.

Στο ψήφισμα που αποτελεί πρωτοβουλία τής  Αυστριακής ευρωβουλευτού Claudia Gamon , προτείνεται  η δημιουργία μιας ειδικής ομάδας εντός της Επιτροπής για την αξιολόγηση του αποτυπώματος άνθρακα και της σχέσης κόστους / αποτελεσματικότητας των διαφόρων τύπων αποθήκευσης ενέργειας.

Το κανονιστικό πλαίσιο θεωρείται απαραίτητο για να δημιουργηθούν οι τεράστιες εγκαταστάσεις  αποθήκευσης που προϋποθέτει η υλοποίηση της « Πράσινης Συμφωνίας”, η οποία  δίνει μεγάλη έμφαση στoν εξηλεκτρισμό σχεδόν όλων των τομέων της οικονομίας.

Η επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας, που είναι ο στόχος της Επιτροπής για το 2050, προϋποθέτει την αύξηση της τελικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από το 25% σήμερα σε περίπου 50% έως το 2050.

Δεδομένου δε ότι μεγάλο μέρος της πρόσθετης αυτής ηλεκτρικής ενέργειας θα  προέρχεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και ότι το ηλεκτρικό δίκτυο θα πρέπει να απορροφά ισχυρότερες διακυμάνσεις, η ανάγκη αποθηκευτικής ικανότητας ηλεκτρισμού μπορεί να εξαπλασιαστεί.

Το πρώτο βήμα για το νέο κανονιστικό πλαίσιο όσον αφορά στην αποθήκευση ηλεκτρισμού είναι η συγκέντρωση διάφορων επιμέρους διατάξεων για τη αποθήκευση σε ένα ενιαίο πλαίσιο.

Η στρατηγική για την ολοκλήρωση των ενεργειακών συστημάτων της ΕΕ,  που  παρουσιάστηκε την περασμένη Τετάρτη (8 Ιουλίου), παρέχει μια καλή αφετηρία προς την κατεύθυνση αυτή.  Η Επιτροπή εξέθεσε για πρώτη φορά πώς θα προσαρμοστεί η ενεργειακή νομοθεσία τα επόμενα χρόνια για να συνδέσει τις αγορές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας με τη βιομηχανία, τα κτίρια και τους τομείς μεταφορών - τη λεγόμενη ζεύξη τομέων.

Η αντλησιοταμίευση, μία μορφή αποθήκευσης που στηρίζεται στην υδροηελεκτρική ενέργεια με τη μορφή μεγάλων αντλιών αποθήκευσης μεταξύ δύο λιμνών τεχνητών ή φυσικών, αντιπροσωπεύει σήμερα περίπου το 90% της αποθήκευσης ενέργειας στο ευρωπαϊκό δίκτυο ηλεκτρισμού. Υπάρχουν πολλά υποσχόμενες εναλλακτικές λύσεις, όπως τα συστήματα power-to-x, μπαταρίες και αποθήκευση θερμότητας, αλλά ακόμα η ευρεία εκμετάλλευση τέτοιων συστημάτων απέχει πολύ.

«Αυτό που θα βοηθούσε θα ήταν η άρση πολλών εμποδίων που εξακολουθούν να υπάρχουν για διάφορους τύπους αποθήκευσης», δήλωσε ευρωβουλευτής στο Euractiv, αναφέροντας ως παράδειγμα τη διπλή φορολόγηση της αποθήκευσης μέσω τελών δικτύου και ενεργειακών φόρων.

Όταν η Επιτροπή αναθεωρήσει την οδηγία για τον ενεργειακό φόρο τον επόμενο χρόνο, θα πρέπει να κάνει διάκριση μεταξύ της τελικής χρήσης και της αποθήκευσης ενέργειας ή του μετασχηματισμού.

Υπάρχουν όμως και άλλα ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν.

Η μπαταρία ιόντων λιθίου που αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της ηλεκτροχημικής αποθήκευσης ηλεκτρισμού  είναι ένα από αυτά τα ζητήματα. Η ανακύκλωση αυτού του τύπου μπαταρίας θεωρείται μη επικερδής, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει επί του παρόντος ιδιαίτερη δραστηριότητα στην αγορά αυτή. Ούτε υφίσταται επαρκές νομικό πλαίσιο για την επαναχρησιμοποίηση μπαταριών αυτοκινήτων, το οποίο θεωρητικά θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την αποθήκευση ενέργειας από τα  νοικοκυριά.

Ως εκ τούτου, θεωρείται ότι πρέπει να εξεταστεί «ένας συγκεκριμένος στόχος ανακύκλωσης για μπαταρίες ιόντων λιθίου»  στην επικείμενη αναθεώρηση της οδηγίας για τις μπαταρίες.

Κόστος-‘Οφελος για τα αέρια χαμηλού CO2

Η Επιτροπή θα πρέπει να αναλάβει δράση όχι μόνο όσον αφορά στην άρση των  εμποδίων , αλλά και όσον αφορά στα πιθανά μέσα στήριξης των επενδύσεων για εγκαταστάσεις αποθήκευσης. Τα δίκτυα τηλεθέρμανσης, για παράδειγμα, θα πρέπει να μπορούν να επωφεληθούν από το γραμμή διευκόλυνσης Connecting Europe

Στους κανονισμούς της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, η μεταρρύθμιση των οποίων υπόκειται σε δημόσια διαβούλευση έως τα μέσα του μήνα, οι ευρωβουλευτές ζητούν να δοθεί περισσότερος χώρος στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης. Η συνεχιζόμενη αναθεώρηση της λεγόμενης οδηγίας ΤΕΝ-Ε  είναι πιθανό να είναι ακόμη πιο σημαντική, γιατί από αυτό θα εξαρτηθεί ποια διευρωπαϊκά δίκτυα ενέργειας θα υποστηριχθούν με χρηματοδότηση δισεκατομμυρίων ευρώ.

Η οδηγία TEN-E (Trans-European Networks - Energy) αφορά στα διευρωπαϊκά δίκτυα ενέργειας.

Στο μέλλον, το ΤΕΝ-Ε  πρέπει να επιτρέψει τη χρηματοδότηση εγκαταστάσεων αποθήκευσης, σύμφωνα με το πρόσφατο ψήφισμα της Ευρωβουλής.  Αυτό δεν είναι αυτονόητο, επειδή   οι περισσότερες εγκαταστάσεις αποθήκευσης δεν έχουν διασυνοριακή δομή και, επομένως, δεν δικαιούνται χρηματοδότηση από το ΤΕΝ -Ε

Το ίδιο ισχύει και για τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης στο ευρωπαϊκό δίκτυο φυσικού αερίου, οι οποίες στο μέλλον θα πρέπει να μετατραπούν σε εγκαταστάσεις για  αέρια χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα ή ακόμη και για αέριο χωρίς άνθρακα,  όπως το υδρογόνο. Σύμφωνα με το Ευρωκοινοβούλιο, η Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει κατά πόσον αυτή  η εκτεταμένη μετατροπή των αποθηκευτικών χώρων αξίζει σε μια ανάλυση κόστους-οφέλους και μια μελέτη διαθεσιμότητας.

Ωστόσο, ενώ το πράσινο αέριο θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο μελλοντικό ενεργειακό δίκτυο, δεν αποτελεί πανάκεια καθώς το  υδρογόνο από μόνο του δεν μπορεί να επιλύσει τα προβλήματα της εξάλειψης του άνθρακα και γι’αυτό  θα πρέπει να υπάρξει μια ποικιλία τεχνολογιών.