Το επείγον ερώτημα, τώρα, είναι σε ποια κατεύθυνση πρέπει να κινηθεί η Ευρώπη ώστε να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη ενεργειακή ασφάλεια. Τα άμεσα ενεργειακά προγράμματα είχαν βραχυπρόθεσμες σκοπιμότητες. 

Η κρίση που έπληξε την Ευρώπη εν μέσω μιας επιταχυνόμενης ενεργειακής μετάβασης μακριά από τα ορυκτά καύσιμα, καθοδηγείται από τις κλιματικές ανησυχίες και ένα πρόγραμμα πράσινης βιομηχανικής πολιτικής. Από το 2020, η Ευρώπη έχει διπλασιάσει την πολιτική για την πράσινη ενέργεια, με το επενδυτικό πρόγραμμα της ΕΕ Next Generation, το πλαίσιο ενεργειακής μετάβασης Fit for 55, την αύξηση της τιμολόγησης των εκπομπών άνθρακα και την πλημμύρα εθνικών προγραμμάτων. Η Βρετανία γιόρτασε πρόσφατα μια ημέρα χωρίς χρήση άνθρακα. Η Ισπανία γιόρτασε μια ημέρα αποκλειστικά με ηλιακή και αιολική ενέργεια. Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας οδηγούν τομείς όπως η υπεράκτια αιολική ενέργεια. Το κόστος για την καθαρή ενέργεια άρχισε να πέφτει, εν μέρει λόγω των παράλληλων προσπαθειών που καταβάλλει η Κίνα στη φθηνή μαζική κατασκευή ηλιακών συλλεκτών. Η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία χαράζει πορεία ηλεκτροκίνησης μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2030.

Ωστόσο, η επιθετικότητα της Μόσχας, πέρα ​​από την επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου, έχει προβληματίσει την όλη ευρωπαϊκή προοπτική. Πράγματι, κάποιοι σκληροπυρηνικοί στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν φτάσει στο σημείο να υποδηλώνουν ότι η νέα γεωπολιτική διαμόρφωση θέτει υπό αμφισβήτηση ολόκληρο το ευρωπαϊκό όραμα για την ενεργειακή μετάβαση. Υποστηρίζουν ότι τα απλά μαθηματικά υπέρ των ορυκτών καυσίμων πλέον θριαμβεύουν έναντι της πράσινης ιδεολογίας και ότι η ιστορία έχει εκφράσει την κρίση της ενάντια στις «αφελείς και μη ρεαλιστικές» φιλοδοξίες της Ευρώπης για τη μετάβαση στις ΑΠΕ και υπέρ των ορυκτών καυσίμων ως «βασικού στοιχείου της μεγάλης στρατηγικής της Δύσης» και της πυρηνικής ενέργειας «ως πηγής ενέργειας ουδέτερης από άνθρακα».

Και να που η απόφαση της Γερμανίας να σταματήσει τη λειτουργία της πυρηνικής ενέργειας και να εξέλθει από τον άνθρακα, την άφησε εξαρτημένη από το ρωσικό αέριο και τις διαλείπουσες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Δεν είναι περίεργο που τώρα προσπαθεί να αγοράσει υγροποιημένο φυσικό αέριο από όλο τον κόσμο.  Αυτή η συντηρητική υπόθεση που βασίζεται στην εθνική ασφάλεια για τα ορυκτά καύσιμα και την πυρηνική ενέργεια έχει το δαχτυλίδι του σκληρού ρεαλισμού. Είναι αλήθεια ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας συνεχίζουν να αναπτύσσονται και η Κίνα είναι αυτή τη στιγμή ο κορυφαίος προμηθευτής ηλιακών συλλεκτών στον κόσμο. Το πρόβλημα της αστάθειας, όμως,  είναι υπαρκτό. Χρειαζόμαστε περισσότερες μπαταρίες και αποθήκευση νερού. Το κλείσιμο του πυρηνικού στόλου της Γερμανίας δεν βοήθησε στην απελευθέρωση του άνθρακα. Το Βερολίνο χρειάστηκε να προσπαθήσει να ανοίξει τερματικούς σταθμούς αεριοποίησης. Και όταν οι προμήθειες φυσικού αερίου φαινόταν αναξιόπιστες, οι ευρωπαϊκές εταιρείες κοινής ωφέλειας εισήγαγαν περισσότερο άνθρακα σε σχέση με λίγο καιρό πριν.

Τα παραπάνω προβληματίζουν και προβάλλουν επιτακτικά ερωτήματα, κατά τους διεθνείς ενεργειακούς αναλυτές, όπως: Πόσο άσχημη ήταν στην πραγματικότητα η ευρωπαϊκή κρίση; Πόσο πραγματικά υποχώρησε η Ευρώπη και το υπόλοιπο παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας το 2022; Tι σημαίνει αυτό για την ενεργειακή μετάβαση στο μέλλον;