Σε σημαντικό πρόβλημα για την αγορά ηλεκτρισμού αναδεικνύεται το έλλειμμα τής τάξης των 300 εκατ. ευρώ που παρουσιάζει ο λογαριασμός των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), ενώ την ίδια στιγμή οι εταιρίες προμήθειας δεν έχουν εξοφληθεί πλήρως για την περίφημη υπόθεση των “35KVA”, η οποία θεωρητικά μπορεί να έχει  λυθεί, στην  πράξη όμως οι προμηθευτές δεν έχουν εισπράξει τα ποσά που τους αναλογούν. 

Τα “35 KVA” αφορούν στην υπόθεση των επιδοτήσεων στους λογαριασμούς ρεύματος μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που δόθηκαν από τους προμηθευτές ηλεκτρισμού κατά την περίοδο της ενεργειακής κρίσης, χωρίς οι προμηθευτές να εισπράξουν τα αντίστοιχα ποσά από το δημόσιο. 

Τον περασμένο Δεκέμβριο, ο υπουργός Περιβάλλοντος- Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης έδωσε λύση με υπουργική απόφαση. Ακόμα όμως οι προμηθευτές δεν έχουν εισπράξει όλα τα οφειλόμενα, όπως τουλάχιστον αναφέρουν ορισμένοι, ενώ επίσης δεν έχουν λάβει τα ποσά που αντιστοιχούν στις ΥΚΟ του 2023, με τη ΔΕΗ που έχει και τους περισσότερους πελάτες στο μη διασυνδεδεμένα νησιά, να αντιμετωπίζει  το μεγαλύτερο πρόβλημα. 

Μάλιστα τα χρέη των ΥΚΩ θα συνεχίσουν να διογκώνονται το 2024, αφού προβλέπεται ότι ο Λογιασμός θα παρουσιάσει και φέτος έλλειμμα της τάξης των 300 εκατ. ευρώ.

Σε θεωρητικό επίπεδο, ο λογαριασμός από το 2026 και μετά θα γυρίσει σε θετικό πρόσημα επειδή θα λειτουργεί η ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης με την Αττική. Μέχρι σήμερα πάντως η μικρή διασύνδεση Κρήτης- Πελοποννήσου καθώς και η διασύνδεση των Κυκλάδων δεν φαίνεται να έχουν πετύχει τα υψηλά ποσά εξοικονόμησης των ΥΚΩ, που κατά καιρούς εξαγγέλλονταν. 

Σύμφωνα με τις θεωρητικές εκτιμήσεις, η λειτουργία της διασύνδεσης Κρήτης- Αττικής το 2026 θα φέρει τέτοιο πλεόνασμα στον λογαριασμό που θα καλύψει και το έλλειμμα του 2025 ! Το σωρευτικό όμως έλλειμμα των 600 εκατ. ευρώ του 2023 και του 2024 παραμένει, με τον ΔΕΔΔΗΕ, που διαχειρίζεται το σχετικό λογαριασμό, να ζητά, σύμφωνα με πληροφορίες,  την κάλυψη  από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ) ή από τον προϋπολογισμό, ο οποίος δεν φαίνεται  ότι μπορεί να τα δώσει. Αλλά και η λύση του ΤΕΜ επίσης δεν προχωρά, επειδή το  Ταμείο έχει χαρακτηριστεί “πράσινο” και για το λόγο αυτό δεν μπορεί να επιδοτεί τη διαφορά κόστους παραγωγής ρεύματος από τους ακριβότερους πετρελαϊκούς σταθμούς στα νησιά.

Ας σημειωθεί ότι οι ΥΚΩ είναι η χρέωση που πληρώνουν όλοι οι καταναλωτές στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, προκειμένου να καλυφθεί το αυξημένο κόστος παραγωγής ρεύματος στα νησιά, που δεν είναι συνδεδεμένα με το ηπειρωτικό σύστημα. 

‘Οσον αφορά στα “35 KVA”,  αρχικώς το συνολικό ποσό που θα έπρεπε να επιστραφεί στους προμηθευτές υπολογιζόταν σε 700 εκατ. ευρώ, αλλά, η υπουργική απόφαση το περιόρισε εκτιμήσεις στα 500 εκατ. ευρώ. Πρόκειτια για ένα ποσό που θα πρέπει να καταβληθεί από το ΤΕΜ, το οποίο όπως φαίνεται δυσκολεύεται να το αποπληρώσει στο σύνολό του τουλάχιστον, αφού αρκετοί προμηθευτές αναφέρουν ότι οι επιστροφές καθυστερούν. 

Το όλο ζήτημα ανέκυψε επειδή οι  επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος 1.250.000 μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων κατά την περίοδο της ενεργειακής κρίσης, δόθηκαν χωρίς την προηγούμενη έγκριση της Κομισιόν, που σε μεταγενέστερο χρόνο έκρινε ότι έπρεπε να είχε τηρηθεί ο κανόνας de minimis.  Έτσι οι προμηθευτές, που είχαν στο μεταξύ χορηγήσει την επιδότηση, βάσει της απόφασης του τότε υπουργού ΠΕΝ Κώστα Σκρέκα,   δεν μπορούσαν να την εισπράξουν από το ΤΕΜ. 

Τον Δεκέμβριο του 2023 υπογράφηκε υπουργική απόφαση για την επιστροφή των κονδυλίων αυτών στους προμηθευτές και πληροφορίες φέρουν τον ΔΑΠΕΕΠ, που διαχειρίζεται το ΤΕΜ, να έχει δεσμεύσει ποσό της τάξης των 500 εκατ. ευρώ για τον σκοπό αυτό.