Ολο και πιο σημαντικό ρόλο αναμένεται να παίζει το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG)) τόσo στην ελληνική όσο και την ευρωπαϊκή και ευρύτερα τη διεθνή αγορά αερίου. Παράλληλα η αυξανόμενη διαθεσιμότητα πόρων, η υιοθέτηση η νέων τεχνολογιών και οι νέες πηγές ζήτησης σχηματίζουν νέα επιχειρηματικά μοντέλα, τα οποία επιδρούν στην αγορά LNG, όπως αναφέρει η μελέτη της Deloitte. “Ανασχεδιασμός, επανεφεύρεση: Πώς η τεχνολογία και τα μεταβαλλόμενα επιχειρηματικά μοντέλα επηρεάζουν το μέλλον του LNG”
Ειδικά στην Ελλάδα η αγορά LNG αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο τα επόμενα χρόνια, διασφαλίζοντας σημαντική ευελιξία στους τελικούς χρήστες και συνεισφέροντας στη διαφοροποίηση του ενεργειακού μίγματος, όπως δήλωσε ο κ. Σωτήρης Μπατζιάς, Consulting Principal της Deloitte Ελλάδος. «Παραδείγματα εφαρμογών LNG μικρής κλίμακας, καθώς και πλωτών τεχνολογιών έχουν ήδη αρχίσει να αποδίδουν σημαντικά στο εξωτερικό, αξιοποιώντας συνεργασίες και αναγνωρίζοντας επίπεδα κινδύνων που μπορούν να αποτελέσουν τη βάση σχετικών εμπορικών συμφωνιών κατά μήκος της αλυσίδας αξίας. Παράλληλα, ο ρόλος της τεχνολογίας και των δεδομένων (big data) παρέχει πλέον τη δυνατότητα βελτιστοποίησης των επιμέρους τμημάτων λειτουργίας της εφοδιαστικής αλυσίδας του LNG, αλλά και ενίσχυσης της αποδοτικότητας των υποδομών υγροποίησης και επαναεριοποίησης. Στην Ελλάδα, μέσω του LNG μπορούν να αναπτυχθούν λύσεις που διαθέτουν σημαντική ευελιξία και εμπορική δυναμική, ώστε να στηρίξουν την προσπάθεια αποανθρακοποίησης της παραγωγής και να επιταχύνουν την περεταίρω προώθηση του φυσικού αερίου, στηρίζοντας ουσιαστικά το ενεργειακό μετασχηματισμό της χώρας», πρόσθεσε ο κ. Μπατζιάς.
Το μέλλον του LNG
Η παγκόσμια αγορά προμήθειας φυσικού αερίου, όπως δείχνει η μελέτη, μετατοπίζεται σταδιακά από το παραδοσιακό καθετοποιημένο μοντέλο, στο οποίο οι παραγωγοί κυριαρχούσαν μέσω μεγάλων εγκαταστάσεων εξόρυξης και υγροποίησης φυσικού αερίου και στη συνέχεια πωλούσαν τα φορτία LNG κυρίως στις μεγάλες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας.
Στην έρευνα, που διεξήχθη στο σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας, αναδεικνύονται σημαντικά νέα επιχειρηματικά μοντέλα και τεχνολογίες που οδηγούν την εξέλιξη, συμπεριλαμβανομένων της μικρής κλίμακας LNG (small scale LNG), της πλωτής υγροποίησης και επαναεριοποίησης (π.χ. FSRU), των νέων κόμβων εμπορίας φυσικού αερίου (trading hubs), του ψηφιακού μετασχηματισμού (π.χ. τεχνολογίας blockchain, δεδομένων ανάλυσης και του Internet of Things), καθώς και της πιο ευέλικτης χρηματοδότησης. Στο μέλλον η αγορά LNG προβλέπεται να είναι πιο ευέλικτη, περισσότερο προσβάσιμη και με μεγαλύτερη ρευστότητα.
Παράλληλα, αναμένεται ταχύτατη αύξηση του εφοδιασμού από την Αμερική, λόγω των έργων μεγάλης εμβέλειας έργα που βρίσκονται υπό κατασκευή στις ΗΠΑ και στον Καναδά.
Σε αντίθεση με τον εφοδιασμό, δημογραφικοί και οικονομικοί παράγοντες έχουν ως αποτέλεσμα η υψηλότερη ζήτηση να εμφανίζεται στην ευρύτερη περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού. Ενδεικτικά, η Κίνα έχει αυξήσει σημαντικά τις εισαγωγές σε φυσικό αέριο, λόγω της προσπάθειας μείωσης των περιβαλλοντικών εκπομπών και της εξάρτησής της από τον άνθρακα. Στο ίδιο μήκος κύματος συντονίζονται και άλλες χώρες όπως η Ινδία, που επίσης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον άνθρακα.
Με δεδομένη την αύξηση στον αριθμό των αγοραστών, με τους νέους πελάτες να εμφανίζουν πιο απαιτητικές αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας σε σχέση με τους παραδοσιακούς αγοραστές στην εξίσωση της συναλλαγής και της σύναψης συμβολαίων υπεισέρχεται ο παράγων του μεγαλύτερου πιστωτικού κινδύνου του αντισυμβαλλόμενου. Γι’ αυτό το λόγο, οι εφαρμογές μικρής κλίμακας και οι σπονδυλωτές – πλωτές τεχνολογίες πλοίων LNG εκτιμάται ότι θα αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία για να αντισταθμίσουν τους νέους εμπορικούς κινδύνους, τους οποίους δεν παρουσιάζουν οι μεγαλύτερους και πιο παραδοσιακοί αγοραστές.
Χαρακτηριστικό είναι ότι το 76% των ερωτηθέντων στο πλαίσιο της έρευνας που διενήργησε η Deloitte δήλωσαν ότι οι βραχυπρόθεσμες συμβάσεις LNG θα αυξηθούν γρηγορότερα από το συνολικό εμπόριο LNG. Υπάρχει όμως η πιθανότητα να οδηγήσουν σε χαμηλότερη προσφορά νέων υποδομών.
Ένα τρίτο και εξίσου σημαντικό ζήτημα που ανέδειξε η έρευνα είναι το γεγονός ότι η θεαματική αύξηση στην παραγωγή φυσικού αερίου στις ΗΠΑ έχει οδηγήσει σε αύξηση των εξαγωγών LNG. Έχει διατυπωθεί η πρόβλεψη ότι στα επόμενα πέντε χρόνια οι εξαγωγές θα αυξηθούν πάνω από 10 bcfd. Σε συνδυασμό με τη βελτίωση της πρόσβασης σε φυσικό αέριο, χάρη στη διαφανή τιμολόγηση, γεννάται ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο που βασίζεται σε συμφωνίες πληρωμής (tolling agreements) που παρέχουν ευελιξία στον αγοραστή, επιτρέποντάς του να προμηθεύεται το δικό του φυσικό αέριο και να αποσυνδέει τις τιμές LNG από την τιμολόγηση άλλων σχετικών καυσίμων π.χ. πετρελαίου.
Η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών, όπως η ψηφιοποίηση μέσω ανάλυσης big data, η εκπαίδευση μηχανών και οι blockchain εφαρμογές, θα έχουν ισχυρή επίδραση στη διαμόρφωση του μέλλοντος της αγοράς του LNG, μέσω έξυπνων / ευέλικτων εμπορικών συμβολαίων, βελτιστοποίησης της εφοδιαστικής αλυσίδας και βελτίωσης της διαφάνειας.
Οι μεγάλης κλίμακας καθετοποιημένοι παραγωγοί, οι εταιρείες με σημαντικό χαρτοφυλάκιο εργασιών, οι traders, οι αγοραστές ευρείας χρήσης και οι κοινοπραξίες πιστεύουν ότι οι βραχυπρόθεσμες συναλλαγές θα διαδραματίσουν ενδιαφέροντα ρόλο στο LNG.
Είναι πλέον σαφές ότι υπάρχουν ευκαιρίες για μετασχηματισμό του επιχειρηματικού μοντέλου, καθώς και ανάγκη προσαρμογής των παραδοσιακών βιομηχανικών ομίλων, καθώς η αγορά εξελίσσεται.
Η έλλειψη προσαρμοστικότητας από τις μεγάλες εταιρείες δημιουργεί εμπόδια σε μικρότερους παίκτες να εισέλθουν στην αγορά.
Η έρευνα υποστηρίζει ότι υπάρχουν ευκαιρίες να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ πωλητών και αγοραστών LNG, με την τεχνολογία να λειτουργεί ως εργαλείο σύζευξης. Απαραίτητες προϋποθέσεις η ευελιξία, η διαφάνεια και η αποδοτικότητα.
