Μείωση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας για τον καταναλωτή κατά την δεκαετία 2020-2030, από τα τρέχοντα επίπεδα, έστω και κατ’ ελάχιστον μπορεί να εγγυηθεί η λειτουργία των ανοικτών και ανταγωνιστικών αγορών ενέργειας με την προϋπόθεση, όμως ότι θα εφαρμόζονται αυστηρά οι κανόνες ανταγωνισμού και ότι οι αγορές θα παρακολουθούνται στενά από τις εποπτικές αρχές, ιδιαίτερα για πρακτικές όπως η συστηματική πώληση ενέργειας κάτω του κόστους κυρίως από υδροηλεκτρικές μονάδες.
Πρόκειται για το μήνυμα που στέλνουν οι ιδιωτικές εταιρίες ηλεκτροπαραγωγής μέσω των θέσεων που διατύπωσε ο σύνδεσμός τους, ο ΕΣΑΗ, στη διαβούλευση για το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).
O ΕΣΑΗ επιμένει ιδιαίτερα στη θέσπιση διαδικασιών στενής παρακολούθησης (market monitoring) από τους τρεις φορές, ΡΑΕ, Χρηματιστήριο Ενέργειας και ΑΔΜΗΕ για την αποφυγή πρακτικών όπως η συστηματική πώληση ηλεκτρικής ενέργειας στη χονδρική σε τιμές κάτω του κόστους κυρίως από υδροηλεκτρικά « Το σημείο στο οποίο θα πρέπει να δοθεί βαρύτητα κατά τη διαδικασία παρακολούθησης είναι φυσικά η συστηματική πώληση ενέργειας κάτω από το κόστος. Για αυτό και διαφωνούμε με την αναφορά του ΕΣΕΚ στη σελ. 70 για ανάπτυξη μηχανισμού παρακολούθησης δεικτών της αγοράς. Αυτό που έχει σημασία είναι όχι οι δείκτες συγκέντρωσης αλλά η ανάλυση της συμπεριφοράς των Συμμετεχόντων (bidding behavior) και ο εντοπισμός αντί- ανταγωνιστικών πρακτικών», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Σύνδεσμος.
Ας σημειωθεί ότι το τελευταίο χρόνο, εν όψει της διαμόρφωσης των κανονισμών λειτουργίας των νέων αγορών, ορισμένοι συμμετέχοντες επέμειναν στη θέσπιση ενός ελάχιστου ορίου τιμής για τις προσφορές ηλεκτρισμού στην Αγορά της Επόμενης Ημέρας (day ahead market). Πρόκειται για μία θέση με την οποία είχαν διαφωνήσει κάθετα οι μεγάλοι βιομηχανικοί καταναλωτές, υποστηρίζοντας ότι «κατώφλι» τιμής δεν προβλέπεται από τον σχετικό ευρωπαϊκό κανονισμό, ούτε ισχύει σε άλλες χώρες και ότι η εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου θα μπορούσε να ωθήσει τις τιμές προς τα πάνω.
Τελικώς, η εισήγηση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΕΧΕ) για την τροποποίηση των διατάξεων του Κανονισμού λειτουργίας της Αγοράς Επόμενης Ημέρας και Ενδοημερήσιας Αγοράς , δεν υπάρχει αναφορά σε ελάχιστο επίπεδο τιμής. H εισήγηση έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση από τη ΡΑΕ.
Βέβαια ο ΕΣΑΗ αναφέρεται στο ενδεχόμενο συστηματικών πωλήσεων κάτω του κόστους, κάτι που είναι διαφορετικό και θα μπορούσε να οδηγήσει σε αθέμιτες ανταγωνιστικές πρακτικές και στρεβλώσεις.
Γι αυτό και προτείνει:
- Market Monitoring : Λειτουργία διαδικασιών και μονάδων για την παρακολούθηση της αγοράς (market monitoring) από τη ΡΑΕ, το ΕΧΕ και τον ΑΔΜΗΕ. Σε κάθε περίπτωση οι προαναφερόμενες διαδικασίες και μηχανισμοί θα πρέπει να έχουν δοκιμασθεί για πολύμηνο χρονικό διάστημα πριν την επίσημη μετάβαση στο νέο Μοντέλο Στόχο δημοσιεύοντας τα ευρήματα που προέκυψαν από την περίοδο δοκιμών.
- Υδροηλεκτρικές μονάδες : Διατήρηση στη νέα αγορά της μεθοδολογίας υπολογισμού του μεταβλητού κόστους των υδροηλεκτρικών μονάδων. Αυτή η τιμή προφανώς δεν θα λειτουργεί ως κατώφλι προσφοράς, αλλά θα χρησιμοποιείται για να διαπιστωθεί εάν γίνεται και από τις υδροηλεκτρικές μονάδες συστηματική πώληση κάτω από το κόστος. Παράλληλα πρέπει να αναπτυχθεί ρεαλιστική μεθοδολογία για την αποτύπωση της πραγματικής διαθέσιμης ισχύος των υδροηλεκτρικών μονάδων σε ημερήσια βάση.
- Διασφάλιση επαρκούς ενεργειακής ρευστότητας : . Πολύ σημαντικό είναι επίσης να διασφαλιστεί επαρκής ενεργειακή ρευστότητα στη νέα Αγορά της Επόμενης Ημέρας, έτσι ώστε αυτή να παράγει ρεαλιστικά οικονομικά σήματα. Εάν, με τα δεδομένα μεγέθη των Συμμετεχόντων στην ελληνική αγορά, μεγάλο μέρος της ζήτησης καλυφθεί με διμερή συμβόλαια φυσικής παράδοσης τότε η Αγορά της Επόμενης Ημέρας θα καταλήξει να είναι μια ρηχή και μη ανταγωνιστική αγορά. Για αυτό τον λόγο, o EΣΑΗ προτείνει να τεθεί πλαφόν ( μονοψήφιο ποσοστό) στις συναλλαγές που μπορεί να κάνει ένας μεγάλος προμηθευτής, υπονοώντας προφανώς τη ΔΕΗ, σε φυσικά ή χρηματοοικονομικά ενεργειακά προιόντα είτε με διμερή συμβόλαια είτε μέσω ιδίων συναλλαγών, εντός ή εκτός των οργανωμένων αγορών.
Προμηθευτές : O ΕΣΑΗ πιστεύει ότι την επόμενη δεκαετία θα αλλάξει άρδην το τοπίο και στη λιανική αγορά και θεωρεί ότι για αυτόν τον λόγο θα πρέπει να ενδυναμωθεί ο ρόλος του Προμηθευτή με κατάργηση χρεώσεων από το ανταγωνιστικό σκέλος που δημιουργούν επισφάλειες στην οικονομικότητα της δράσης του και με διευρυμένη παροχή υπηρεσιών μέσω του λογαριασμού που εκδίδει προς τον τελικό καταναλωτή.
